Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Vraag om uitleg over de planlast
Verslag
Mevrouw Krekels heeft het woord.
Op de kickoff-dag van Operatie Tarra werd het idee gelanceerd van een ideeënbus. Het is positief dat het onderwijsveld zelf kan aankaarten welke verplichtingen als planlast worden ervaren en dat het via dit initiatief ook zelf oplossingen kan aanreiken. In een schriftelijke vraag had ik naar een tussentijdse stand van zaken geïnformeerd over deze operatie. In uw antwoord op deze vraag zei u dat er al een 140-tal reacties via de ideeënbus of op de startdag zelf zijn binnengekomen en dat die allemaal in de verschillende focusgroepen aan bod zouden komen. Ook verwijst u naar de website om het verloop van deze operatie te volgen.
Normaal gezien zijn de samenkomsten van deze focusgroepen nu afgelopen, meer bepaald eind mei. De focusgroepen werden samengesteld uit een 180-tal mensen uit alle geledingen van het onderwijsveld, dus zowel leidinggevenden, middenkaders, leerkrachten als secretariaatsmedewerkers. Op deze manier creëerde men de mogelijkheid om concrete bronnen van planlast aan te kaarten en oplossingen voor de toekomst aan te reiken. Momenteel wordt volgens de planning een inventaris van implementeerbare voorstellen per thema opgemaakt.
Een begeleidingsgroep met vertegenwoordigers van het GO!, de onderwijskoepels, de vakorganisaties, het Ministerie van Onderwijs en Vorming, de onderwijsinspectie, maar ook het kabinet van de minister van Onderwijs volgen de vooruitgang vanuit een helikopterperspectief op.
Minister, kunt u een top tien of twintig of wat dan ook geven van de meest gehoorde klachten over irriterende regeldruk? Welke actor is verantwoordelijk voor deze twintig meest gehoorde planlasttriggers? Welke tussentijdse conclusies kunnen worden getrokken uit de binnengekomen reacties? Werden er klachten ontvangen die niet onder de huidige focusgroepen vallen, zoals de invulling van het curriculum, rechten en plichten van ouders en leerlingen, schoolorganisatie, kwaliteitszorg en niet-onderwijsgebonden regelgeving? Zo ja, welke?
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Ik heb gelijkaardige vragen over Operatie Tarra – van bruto naar netto was, geloof ik, de slogan –, een operatie om de planlast in het onderwijs aan te pakken. Op basis van de bevindingen van het rapport ‘Kom op tegen planlast’ wil u, minister; het onderwijs meer ruimte geven door ‘hinderlijke’ regelgeving af te schaffen. Wie kan daartegen zijn?
Mevrouw Krekels zei al dat bij de lancering van Tarra vier focussen werden gelegd: de invulling van het curriculum zoals de eindtermen, vakoverschrijdende eindtermen, leerplannen, leerlijnen, lesvoorbereidingen; de rechten en plichten van leerlingen en ouders met het leerlingvolgsysteem, attestering en beroepen en inschrijvingsrecht; de school als organisatie, met onder andere een personeelsbeleid, en de interne en externe kwaliteitszorg, met aandacht voor de niet-onderwijsgebonden regelgeving.
Minister, u had aangekondigd dat er een eerste tussentijds verslag voor de zomer zou zijn en dat u nadien tot een globaal akkoord rond planlast wou komen. De zomer is intussen begonnen en het reces staat voor de deur. Hebt u al zicht op de eerste reacties, mogelijke regelgeving die als hinderlijk wordt aangevoeld alsook mogelijke oplossingen aangereikt vanuit het werkveld of door uw diensten?
U zegt dat een globaal plan van aanpak zich opdringt. We kunnen dat alleen maar beamen. Kunt u aangeven wat de precieze timing is?
Zijn er naast de reeds afgebakende vier focussen nog andere topics die het werkveld aangeeft als oorzaak van planlast, voortkomend uit de regelgeving of gegenereerd door de school of scholengroep zelf?
De heer De Ro heeft het woord.
De eerste keer dat we het over deze planlast hadden – in de plenaire vergadering was dat – hebt u terecht gezegd dat we niet alles naar het ministerie of de minister mogen schuiven. Heel veel mensen en organisaties dragen hier verantwoordelijkheid. Hebt u daar nu al meer zicht op? Zijn de actoren op het terrein zich bewust van hun rol? U bent dat duidelijk wel, u hebt dat al verschillende keren gezegd.
Hebt u al indicaties of zelfs voorstellen of protocollen of nota’s gekregen van koepels, inspectie, pedagogische begeleiding, lokale schoolbesturen, gemeenten, provincies? Zo ja, gaat dat de goede richting uit?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, bedankt voor uw vraag. Ze komt op een goed moment, want het is het einde van het schooljaar, maar ze komt ook op een slecht moment omdat op 30 juni de focusgroepen de inventaris van alle voorstellen aan de leden van de begeleidingscommissie zullen bezorgen. Het zou echt vervelend zijn als ik hier nu de lijst aan het parlement geef terwijl de focusgroepen nog moeten opleveren.
Ik geef u mee wat er tot nu toe gebeurd is. Vanaf eind april tot eind mei werden in het kader van de operatie Tarra 17 focusgroepen georganiseerd. We hebben vastgesteld dat de leraars, directies en secretariaatsmedewerkers de focusgroepen hadden voorbereid samen met hun collega’s in de scholen. Daarmee zien we al, mijnheer De Ro, dat het niet alleen overheidsgerelateerd is, maar dat de direct betrokkenen zijn samengekomen. De voorstellen zijn disparaat en overschrijden zeker mijn bevoegdheden, het gaat veel breder.
Op basis van de verslagen van de focusgroepen en de mailbox Operatie Tarra, waar intussen een tweehonderdtal reacties in zitten – dat is al oké, denk ik – wordt er een inventarisatie voorbereid van de suggesties en bekommernissen die werden geformuleerd door leerkrachten, secretariaten, schoolleiders, schoolbesturen en intermediaire organisaties.
Deze inventarisatie zal gepaard gaan met voorstellen van aanpak op korte, middellange en lange termijn. Bovendien zullen deze voorstellen betrekking hebben op wat wij kunnen doen, op wat intermediairen kunnen doen alsmede wat ter versterking van het beleidsvoerend vermogen kan gebeuren.
Op 30 juni wordt deze inventaris aan de leden van de begeleidingscommissie bezorgd. De deelnemers aan de gesprekken en de leden van de begeleidingscommissie zullen eveneens de verslagen van de focusgroepen ontvangen. Ik vind het vervelend om nu al te zeggen wat de topics zijn. Het resultaat wordt op dit moment nog verwerkt. Er moet nog een en ander worden gebundeld. Het is nog net iets te vroeg om al tussentijdse conclusies bekend te maken.
Wat ik wel al kan meedelen, is dat de vooraf afgebakende thema’s afdoende waren om alle reacties en alle onderwerpen die aan bod zijn gekomen een plaats te geven in deze operatie. Die zeventien focusgroepen waren oké.
Het is mijn bedoeling om een globaal plan van aanpak te maken samen met de administratie, de inspectie en alle intermediaire onderwijsactoren. We mogen niet culpabiliseren. Dat is niet de bedoeling.
De timing is momenteel: op 30 juni begeleidingscommissie, verdere verwerking in juli en een afgewerkt rapport tegen begin september. Een aantal zaken zullen we direct kunnen implementeren, als daar geen regelgeving voor moet worden gewijzigd. Er was een kick-in en dan zou er een kick-out zijn. Ik stel voor om in september of begin oktober het rapport voor te stellen in het parlement. Dat is misschien een goede start, maar ik wil de regeling van de werkzaamheden niet beïnvloeden.
Mevrouw Krekels heeft het woord.
Ik had nog enkele bijkomende vragen die in de loop van de weken in mijn hoofd waren opgekomen. Ik veronderstel dat ik die dan beter kan stellen bij de voorstelling van het plan.
Ik heb getwijfeld om een aantal topics mee te delen, maar ik vind dat niet correct tegenover wie het rapport aan het maken is. Ik moest enkele dagen geleden een speech geven waarin ook een aantal suggesties stonden, maar ik heb ze ook niet voorgelezen. We moeten respect hebben voor het proces. Ik heb er geen probleem mee om het te komen voorstellen in het parlement, maar we moeten dat doen op het moment dat het klaar is. Ik denk aan begin oktober.
Ik wil nog een bedenking maken die misschien kan worden meegenomen bij de opmaak van het plan. We hebben het al vaak gehad over de autonomie en de professionalisering van de directies. Dit kan zeker worden meegenomen in de rol die ze kunnen opnemen om de planlast te verminderen.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Ik kijk ook met ongeduld uit naar de oplevering van het rapport. Beperken de klachten zich tot de focussen die gesteld zijn of gaat het verder?
Alles wat is binnengekomen, is te plaatsen binnen de afbakening die door de focusgroepen is gemaakt. Wat dat betreft, hebben we het vrij goed ingeschat. We zullen het daarbinnen een plaats kunnen geven. Dat gaat verder dan de overheid. Het gaat ook over leerplannen, de netten, de koepels, de eigen schoolorganisatie. De ene school is de andere niet. De automatische gegevensdeling is erg belangrijk, maar dan geef ik toch al een topic weg.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.