Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, dokters zorgen wegens hun drukke agenda te weinig voor zichzelf. Een kwart slaat maaltijden over en een derde kampt zelfs met een chronisch slaaptekort. Dat alles blijkt uit een masterproef die bij 200 Oost-Vlaamse artsen peilde naar hun welzijn.
Uit mijn eigen masterproef bleek reeds dat 95 procent van de artsen drinkt, tegenover 70 procent van de bevolking. 1 op 7 artsen drinkt dagelijks en vooral mannen doen aan bingedrinken. Bij roken zien we een omgekeerd beeld: slechts 8 procent van de artsen rookt, tegenover 22 procent bij de bevolking. 1 op 7 artsen gebruikte het afgelopen jaar slaapmiddelen, 1 op 20 nam kalmeermiddelen, 1 op 25 antidepressiva en ten slotte 1 op 9 pijnstillers met het verslavende codeïne. Daarbij gaat het vooral om vrouwen, en het gebruik neemt toe met de leeftijd.
Slapeloosheid, misbruik van middelen, burn-out, depressie: het zijn allemaal tekenen van hetzelfde basisprobleem, namelijk overbevraging en stress.
Artsen zoeken niet makkelijk zelf hulp. De meeste huisartsen hebben geen eigen huisarts, twee op de drie geeft toe dat hij of zij het moeilijk zou hebben om professionele hulp te zoeken bij psychische problemen of verslaving. Een dokter die goed in zijn vel zit, maakt minder fouten en voert minder onnodige behandelingen uit.
Minister, vorig jaar ontving ik van uw kabinet als antwoord op mijn schriftelijke vraag dat er voor zover u weet geen initiatieven zijn op Vlaams niveau die specifiek gericht zijn op artsen. Bij de huisartsenvereniging Domus Medica maken ze zich echter al langer zorgen over het welzijn van artsen. De vereniging werkt daarom aan een plan met maatregelen om burn-out, depressies en zelfdodingen bij artsen te vermijden. Bent u op de hoogte van de plannen van Domus Medica? Zo ja, hebt u dit reeds met hen besproken?
De gezondheidsdoelstelling tabak, alcohol en drugs loopt af einde 2015. Zult u in de nieuwe gezondheidsdoelstelling aandacht besteden aan deze doelgroep? Kan het plan van Domus Medica hierin passen? Indien dit plan zou worden opgenomen, dan duurt het uiteraard nog enige tijd vooraleer de actie voelbaar is op het terrein. Kan ondertussen al een aanvang worden gemaakt met begeleiding van huisartsen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Artsen worden in het Vlaams actieplan suïcidepreventie genoemd bij de groepen die vanuit hun beroepsgroep een hoger risico vertonen voor een overlijden door suïcide. Dit risico kennen we door vaststellingen in andere landen en in de wetenschappelijke literatuur. De bevindingen zijn niet altijd eenduidig, maar vooral bij vrouwelijke artsen wordt een verhoogd risico op suïcide aangehaald. Voor Vlaanderen beschikken we vooralsnog niet over beroepsspecifieke gegevens.
Domus Medica heeft inzake preventie voor Vlaanderen het voortouw genomen. Domus Medica doet dit binnen de beheersovereenkomst die Vlaanderen met hen sloot voor hun rol in het preventieve gezondheidsbeleid. Binnen dit project onderzoekt Domus Medica hoe het nu zit met de geestelijke gezondheid van de huisartsen in Vlaanderen. Hiervoor worden artsen bevraagd via een online enquête, interviews en een digitale postbus. Voor het aantal sterftes door suïcide bij huisartsen worden alle sterftecertificaten van overlijden door suïcide van de meest recente jaren geanalyseerd. Domus Medica bezorgt het resultaat van haar onderzoek nog voor het einde van het jaar.
Tijdens de voorbereidingen voor de herziening van de gezondheidsdoelstelling tabak, alcohol en drugs zal op wetenschappelijk onderbouwde wijze bekeken worden wat wel en wat niet meegenomen kan worden en hoe de prioriteiten gelegd worden in de doelstelling. Het is vandaag te vroeg daar al voorafnames op te doen.
Van een nieuw plan van Domus Medica heb ik geen weet. Ik veronderstel dat het gaat over wat ze in het kader van de beheersovereenkomst voor ons ontwikkelt. Voorlopig wordt onderzocht in welke mate artsen een verhoogd risico lopen op suïcide.
Het spreekt voor zich dat artsen, net als elke andere burger, een beroep kunnen doen op de algemene voorzieningen. Het is tegelijk geweten dat ze dat al te vaak niet doen. De drempel ligt hoog. Dat geldt zover we kunnen overzien voor alle aspecten van geestelijke gezondheid. Uit literatuuronderzoek blijkt dat vertrouwelijkheid en de toepasbaarheid in de huisartsencontext belangrijke concepten zijn voor het welslagen van acties naar artsen in psychische nood. Onderzoek naar de invulling van dit concept door de Vlaamse artsen en het belang ervan voor artsen in problemen, is dan ook cruciaal. We kijken dus zeker uit naar de resultaten van het onderzoek om eventuele acties naar deze groep te ondernemen, ook inzake toegankelijkheid van het aanbod.
Minister, ik ben erg tevreden dat artsen zullen worden opgenomen in het suïcidepreventieplan. Het klopt dat vooral vrouwelijke artsen een risicogroep vormen. Ik ben erg verheugd dat de resultaten van het onderzoek al gekend zullen zijn voor het einde van het jaar. Een individueel probleem bij een arts is ook een maatschappelijk probleem, en daar moet enorm veel aandacht aan worden besteed, zeker wat betreft de implicaties. Artsen worden nog altijd als rolmodel beschouwd. Ze voelen enorm veel schroom en hebben vaak niet de mogelijkheid om andere artsen te raadplegen omdat het collega’s zijn. Het is dan ook erg belangrijk om met die resultaten aan de slag te gaan.
De vraag om uitleg is afgehandeld.