Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Partyka heeft het woord.
De afgelopen maanden waren er veel positieve berichten over het succes van de energielening. Daar zijn we heel blij mee. Afgelopen vrijdag heeft de Vlaamse Regering bijkomende middelen ter beschikking gesteld voor de energielening en heeft ze een uitbreiding voorgesteld van de scope van de energielening met zonnepanelen en huishoudtoestellen. Onze fractie is zeer tevreden met deze uitbreiding. Op die manier kan men met een eenvoudige ingreep veel energie besparen in kwetsbare gezinnen.
De mate van succes van een maatregel hangt af van een optimale afstemming op andere bestaande systemen en premies. De gebiedsomschrijvingen van lokale entiteiten vallen bijvoorbeeld niet altijd samen met de gebiedsomschrijvingen van energiesnoeibedrijven, terwijl dit op verschillende manieren efficiëntiewinst zou kunnen opleveren.
De distributienetbeheerders (DNB’s) voorzien ook in kortingen voor efficiënte huishoudtoestellen. Een samenwerking zou nog meer efficiëntiewinsten mogelijk maken door het uitwisselen van gegevens of door de wederzijdse bekendmaking van mogelijkheden van respectievelijk lening, scan en premies voor rationeel energiegebruik.
Minister, is er over de uitbreiding overleg gepleegd met de lokale entiteiten? Op welke manier zal de beslissing van de Vlaamse Regering impact hebben op de vergoeding of dossierkost die zij tot dusver ontvingen, bijvoorbeeld bij een lening voor een huishoudtoestel?
Wanneer zullen de nieuwe voorwaarden in werking treden? Is de werking van de lokale entiteiten ondertussen gebiedsdekkend in Vlaanderen?
Is een betere afstemming mogelijk van de energielening bijvoorbeeld op het vlak van werkingsgebieden, met bijvoorbeeld energiescans? Is er een synergie mogelijk tussen de lokale entiteiten en de DNB’s? In het regeerakkoord staat dat dit een actieverplichting zou worden van de DNB’s.
De heer Danen heeft het woord.
Het thema van de energieleningen is hier al vaker aan bod geweest en dat zal in de toekomst wellicht niet anders zijn.
Minister, u communiceert vaak over de energielening. Ik hoop dat u dat vooral doet om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk huizen energiezuiniger worden en minder uit profileringsdrang. Ik geef u het voordeel van de twijfel.
U kondigde vorige week nog aan dat u het budget daarvoor zou verdubbelen van 15 naar 30 miljoen euro. Als ik de begrotingsaanpassing bekijk, dan merk ik dat daar slechts 1 of 2 miljoen staat ingeschreven voor die verhoging. Misschien is het iets anders, maar dan zou ik dat graag van u vernemen.
Wat is de stand van zaken over de gebiedsdekkende werking?
U hebt de maatregelen waarop mensen een beroep kunnen doen om die energielening aan te vragen uitgebreid. Zou het niet zinvol zijn om het plafondbedrag te verhogen? Voor mensen die hun dak, ramen en muren willen isoleren en zonnepanelen willen installeren, is dat bedrag onvoldoende.
Ik denk dat veel mensen met beperkte middelen toch nog terugdeinzen om bijkomend te lenen hoewel het aan heel interessante voorwaarden kan. Zou het niet interessant zijn om een contract af te sluiten met mensen waarbij zij terugbetalen wat ze uitsparen aan energiekost? Dat zou contractueel vastgelegd kunnen worden in de plaats van harde centen.
De heer Schiltz heeft het woord.
Het initiatief om de energielening op te trekken en open te stellen voor investeringen in zonnepanelen sluit aan bij de wens van deze regering om meer aan investeringssteun te doen en minder aan exploitatiesteun. Op die manier stimuleren we mensen om een installatie aan te kopen en minder om hun gebruik te financieren. Dat is een goede zaak en het is veel duurzamer.
We merken ook op lokaal vlak dat daar nood aan was. De energielening zoals die nu ter beschikking was gesteld, had een te beperkte impact. In die zin is de vraag van de heer Danen wel interessant of het bedrag dat iemand kan krijgen voor zijn investeringen niet kan worden opgetrokken. Wie een verbouwing wil doen en onder de voorwaarden valt, kan het best alle investeringen doen in één keer. De energiesnoeiers en de energie-audits bezorgen mensen een lijstje met wat er moet gebeuren. Zodra het initiatief gelanceerd is of de wil daar is, moet het vooruit gaan. Men kan niet verwachten dat mensen jaren aan een stuk bezig zijn met het reduceren van hun energieverbruik. In die zin sluit ik me enigszins aan bij de vraag van de heer Danen. In welke mate is er meer opening naar het optrekken van het bedrag voor de individuele aanvragers?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Mijnheer Danen, ik zal niet zoals David Cameron in de verkiezingscampagne zeggen: “Dat is een belangrijke stap voor mijn carrière, oeps, voor het land.” Ik doe het omdat ik overtuigd ben dat dit een instrument is dat mensen over de drempel kan helpen om investeringen te doen als ze niet kunnen of willen voorfinancieren. Ik begrijp dat een energie-investering niet altijd de topprioriteit is van een gezin om daarvoor te putten uit het eigen spaargeld.
De uitgebreide lijst van investeringen die vanaf 1 juli in aanmerking zullen komen voor de energielening, is een gezamenlijk voorstel van de lokale entiteiten. We hadden hun gevraagd om een dergelijk voorstel te bezorgen, omdat zij het beste weten waar er de grootste nood aan is. De categorieën van dossiers en de daaraan gekoppelde vergoedingen die tot nu werden gehanteerd, blijven behouden. Ze zullen worden uitgebreid met een nieuwe categorie voor de 0 procentdoelgroep, met name leningen enkel bestemd voor de aankoop en plaatsing van energiezuinige huishoudtoestellen. Een diepvriezer met een label A+++ verbruikt 60 procent minder dan een met label A, maar in de aankoopprijs betaal je wel 200 of 300 euro meer. Dat maakt een groot verschil voor kwetsbare groepen. Armoedeorganisaties zijn er bijzonder blij om dat het op die manier kan.
Aangezien dit soort leningen echter gekoppeld wordt aan een energiescan, zal die maatregel vaak genomen worden in combinatie met andere investeringen. Dat is een goede zaak. We hebben dat bewust gedaan voor de huishoudelijke toestellen. In Nederland is er het project Energiesprong, waarbij niet alleen het huis wordt geïsoleerd maar ook oude huishoudelijke toestellen worden vervangen. Een oude diepvriezer kan makkelijk een energiekost geven van 150 tot 200 euro per jaar ten opzichte van een ander toestel.
Er is nog een andere belangrijke wijziging. Iedereen kan nu bij de lokale entiteit terecht voor een lening voor zonnepanelen. Vroeger was dit al bij vele lokale entiteiten zo, maar nog niet bij allemaal. Momenteel staat de teller op 1309 goedgekeurde leningen.
Ik hoor de vraag waarom het plafond van 10.000 euro niet wordt opgetrokken. We hebben daar momenteel geen nood aan. Ik sta altijd open om te kijken of het systeem van energieleningen moet worden bijgesteld. Vroeger was het gemiddeld bedrag 3000 of 4000 euro. Nu is dat 7000 euro. Eigenlijk hebben we geen vragen voor meer dan 10.000 euro. Als op een moment blijkt dat die vragen wel komen, dan moeten we dat met een open vizier bekijken. Wat we nu wel mogelijk maken, kon vroeger ook niet, namelijk dat als de eerste lening is afbetaald, je een tweede kan krijgen. Op die manier zorgen we ervoor dat een investering niet stilvalt.
We hebben het bedrag opgetrokken met 12,5 miljoen euro. We waren al van 15 miljoen naar bijkomend 2,5 miljoen gegaan. Dat zit in deze begrotingsdocumenten. De 12,5 miljoen die er nu bijkomt, is een beslissing van de Vlaamse Regering. Dit moet nog in een wettekst worden gegoten waarmee we dan naar het parlement komen. Op die manier breiden we uit van 15 miljoen, met 2,5 miljoen erbij en nu nog eens 12,5 miljoen erbij. Dat is een verdubbeling. Als we dat niet deden, dreigden we tegen september ons plafond opgebruikt te hebben.
Rekening houdend met de administratieve procedures die moeten worden doorlopen, is ervoor geopteerd de uitgebreide lijst toepasselijk te maken met ingang van 1 juli 2015. Als er in de lokale entiteit een uitbreiding komt, moet dat in alle gemeenteraden en OCMW-raden passeren. We hebben die periode nodig om het in alle gemeenten te implementeren. Momenteel zijn er nog 6 blinde vlekken: 5 faciliteitengemeenten en Geetbets. We raken momenteel het moeilijkste door de faciliteitengemeenten, maar we geven nog niet op. We zijn van 28 naar 6 blinde vlekken gegaan. Ik hoop dat we binnen een paar maanden die 6 ook kunnen wegwerken. Steeds meer gemeenten zien in dat het een service is die ze aan de burgers geven. Het is geen goed beleid van een lokale overste, van welke politieke kleur ook, om de gemeente uit het systeem te houden.
Het is zeker mijn intentie om de instrumenten die momenteel operationeel zijn, zo goed en optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen. Betere afstemming tussen de energielening en de energiescans zal dus zeker worden onderzocht. Ik zie in de toekomst nog meer synergieën tussen de DNB’s en lokale entiteiten mogelijk. De coördinatie van de energieleningen kan ook door de DNB’s worden opgenomen, die binnen hun werkingsgebied een beroep kunnen doen op de ervaring en expertise van de bestaande lokale entiteiten voor de praktische toekenning. De samenwerking tussen de lokale entiteiten en de plaatselijke OCMW’s moet het zo efficiënt mogelijk maken.
We werken in stappen. De energielening is uitgebreid vanaf 1 januari in toepassingsgebied en budget. We moeten kijken op welke manier we het zo dicht mogelijk naar de burger krijgen.
Het is nu al mogelijk dat de 0 procentdoelgroep via een ESCO-systeem (energy service company) een investering terugbetaald krijgt. Als het dak wordt geïsoleerd, dan kan dat terugbetaald worden via de factuur. Dat duurt natuurlijk wel langer, waardoor het minder wordt gebruikt maar het bestaat.
Mevrouw Partyka heeft het woord.
Minister, heb ik het goed begrepen dat er een aparte dossierkost komt voor energiezuinige toestellen?
Neen.
Iemand die een dossier indient voor een lening voor een energiezuinig toestel, betaalt dezelfde vergoeding als iemand die dakisolatie wil leggen?
We gaan met de lokale entiteiten na hoe we tot een lagere dossierkost kunnen komen wanneer het enkel gaat over energiezuinige huishoudtoestellen.
Bedankt, ik denk dat u daar een uitstekende zaak mee doet: flexibiliteit om het aan te passen en bereidheid om het ook in de toekomst aan te passen. Ik veronderstel dat we in het najaar ter gelegenheid van het actieplan Energiearmoede verder van gedachten kunnen wisselen.
De heer Danen heeft het woord.
Ik begrijp dat er bijkomende middelen zullen komen via een tweede begrotingsaanpassing.
Ik moet nagaan hoe het technisch moet gebeuren. De beslissing is genomen door de ministerraad. Ik kan u deze namiddag zeggen hoe het zal gaan. Het gebeurt via een aanpassing en een verschuiving in de budgetten. In hetzelfde pakket zit ook een verschuiving naar ARKimedes. Ik moet nagaan of het via een begrotingsaanpassing of via een apart ontwerp gebeurt, maar het komt er in elk geval.
De vraag om uitleg is afgehandeld.