Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Mijn vraag gaat over de onteigeningen die gebeuren in het kader van de infrastructuurwerken van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). Het gaat dan niet alleen over de aankoopcomités maar ook over de mogelijkheid van het inschakelen van landmeters-experten. Bij infrastructuurwerken zoals de aanleg van fietspaden en rotondes maakt AWV vaak gebruik van onteigeningen om de nodige gronden te verwerven. In het belang van een snelle realisatie van de werken is het nodig dat de gronden tijdig onteigend worden. Dat loopt echter niet altijd zoals het hoort.
Voor het onteigenen van onroerend goed doet de overheid een beroep op de afdeling Vastgoedtransacties van VLABEL, de Vlaamse Belastingdienst. Voorheen gebeurde dat bij de federale aankoopcomités, maar door de zesde staatshervorming kreeg Vlaanderen de bevoegdheid om een eigen Onteigeningsdecreet uit te werken dat tot herstructurering leidde.
De commissarissen van de vroegere federale aankoopcomités zijn nu samen met de instrumenterende ambtenaren van de Vlaamse dienst Vastgoedakten ondergebracht bij VLABEL, zoals bepaald door de Vlaamse Vastgoedcodex. De commissarissen van de nieuwe afdeling Vastgoedtransacties zijn sinds 19 januari 2015 verantwoordelijk voor het verwerven, verkopen of onteigenen van onroerende goederen voor het Vlaamse Gewest en ondergeschikte besturen.
Naast de commissarissen van de dienst Vastgoedtransacties kan de Vlaamse overheid sinds een aantal jaar een beroep doen op beëdigde landmeters-experten voor de opmeting en waardering van grondverwervingen, dus eigenlijk om hetzelfde werk te doen. Dit gebeurde de voorbije jaren voor projecten met een belangrijk aantal grondverwervingen, maar in de beleidsnota geeft u aan deze aanpak bij nog meer projecten te willen toepassen. U gaf ook aan in overleg te zullen treden met de nieuwe aankoopcomités.
In welke gevallen doet AWV een beroep op beëdigde landmeters-experten voor de schattingen? Zijn hier voorwaarden aan verbonden? De praktijk bij de lokale besturen wijst uit dat bij AWV de reflex of het automatisme nog steeds aanwezig is om het te doen zoals het vroeger was: met de aankoopcomités en de commissarissen en niet met landmeters-experten. Vindt u dat de mogelijkheid om niet via de aankoopcomités te werken, voldoende bekend is bij de regionale, provinciale afdelingen van AWV? Onderneemt u misschien iets om de bredere toepassing van schattingen door beëdigde landmeters te verkrijgen bij AWV?
Minister Weyts heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, ook ik las deze ochtend in de krant dat ik ter zake bevoegd ben en ik dacht: “Oh boy, ook dat nog”. (Gelach)
Zoals u terecht aangeeft, ben ik niet bevoegd, ik ben wel gebruiker – slachtoffer eigenlijk in dezen. Dat het moeilijk loopt, dat was al het geval voor de staatshervorming. Het is er niet op verbeterd sinds de overheveling van de bevoegdheden van het federale aankoopcomité naar Vlaanderen, integendeel.
De afdeling Vastgoedtransacties is bevoegd voor alle vastgoedtransacties. AWV doet in eerste instantie een beroep op de afdeling Vastgoedtransacties om een opdracht uit te voeren. Dat blijft altijd de eerste stap die men zet, want die afdeling is kosteloos voor ons. Als we gebruikmaken van de landmeters, dan is dat betalend. Heel het systeem is voor ons, en in eerste instantie voor AWV, een ‘kostendrijver’.
Indien de afdeling Vastgoedtransacties aangeeft niet tegemoet te kunnen komen aan de opdracht, dan zal men een beroep doen op externe landmeters die beëdigd zijn. De procedure is bekend. In het verleden heeft men trouwens ook een specifiek bestek geopend om ervoor te zorgen dat de landmeters ter beschikking zijn. Wanneer er een achterstand is, maken we er gebruik van.
AWV hanteert een aantal voorwaarden voor die samenwerking. Het moet gebeuren in samenspraak met de afdeling Vastgoedtransacties – want waarom hebben we die anders?
Na de toewijzing van de opdracht wordt een startvergadering georganiseerd met de opdrachthouder, de landmeter dus, en de betrokkenen van de afdeling Vastgoedtransacties. Daarbij worden de nodige afspraken gemaakt om al van in het begin gelijk te sporen. Uiteindelijk moeten de ramingen altijd worden goedgekeurd door de aankoopcommissaris, dat is nu formeel nog altijd een vereiste. Ook de aktes worden verleden door de aankoopcommissaris.
De aangestelde landmeter mag geen betrokken partij zijn bij de tegenpartij. Hij mag niet handelen in eigenbelang. Maar dat zijn allemaal evidenties, die moet ik niet duiden.
We trachten er wel gebruik van te maken, maar zo weinig mogelijk. Er zijn immers kosten aan verbonden. We hopen evenzeer dat de dienst wat vlotter en beter uitgerust zal kunnen werken in de toekomst.
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Minister, het klopt dat het vroeger niet van een leien dakje liep, maar momenteel gaat het niet beter. Het is inderdaad uw bevoegdheid niet, ik hoop dat minister Turtelboom snel orde op zaken kan stellen. Momenteel is het chaos. De bedoeling van de overheveling naar Vlaanderen is uiteraard dat we het hier aanpakken opdat het vlotter, beter, sneller en efficiënter kan werken.
Intussen moeten we vaststellen dat er heel weinig gebeurt, dat er heel veel stilstand is. Uiteraard is er een kostenplaatje aan verbonden, daarom blijft het altijd plan B. Plan A is de kosteloze mogelijkheid via de aankoopcommissarissen. Plan B is de mogelijkheid met de betalende, beëdigde landmeters.
Laten we hopen dat we op korte termijn orde op zaken kunnen stellen en dat het sneller en vlotter kan verlopen bij VLABEL. Ik wil er toch op aandringen, want dat lijkt me aangewezen, om in deze tussenperiode sneller een beroep te doen op de private beëdigde landmeters. Zo niet zullen we een gigantische achterstand oplopen. Er zijn al zo veel dossiers van lokale besturen. Het zijn natuurlijk allemaal projecten van AWV. De lokale besturen zitten erop te wachten, er zit geen beweging in want als er geen ramingen komen, ligt alles stil. We moeten erover waken dat we binnen afzienbare tijd niet geconfronteerd worden met het feit dat we de achterstand niet meer opgehaald krijgen.
Ik begrijp dat het kostenplaatje een grote rol speelt bij de keuze tussen plan A en plan B, maar in deze periode moet het AWV nu wel, wegens de ‘sense of urgency’, sneller kiezen voor een beëdigd landmeter om het dossier vooruit te laten gaan.
Minister Weyts heeft het woord.
We doen het natuurlijk, maar er moet altijd teruggekeerd worden naar de afdeling. De landmeter kan enkel worden ingezet in de tussenfase, maar finaal is het de aankoopcommissaris die beslist. Er is dus niet alleen een bottleneck in het begin van de procedure, er is er ook een aan het einde ervan. We trachten de tussenfase maximaal te overbruggen.
Wat natuurlijk ook een probleem is, is dat het een ‘first in, first out’-systeem is. De behandeling van een dossier is door de grote vraag ten nadele van anderen die vragende partij zijn. In veel gevallen zijn dat de gemeenten. Dat is zo in de modules waarin ze zelf initiatiefnemer en trekker zijn, eerder dan AWV.
We trachten er in de schoot van de Vlaamse Regering aan te remediëren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.