Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, het is al de tweede keer dat ik in het bestek van twee zittingen een vraag stel over digitalisering. Ik doe het omdat ik bekommerd ben.
Vooraf dit: cultuurkuur is een interessant project. In het voorjaar van 2012 kregen een aantal organisatoren van schoolvoorstellingen en andere activiteiten voor kinderen – vooral cultuurcentra – te horen dat Cultuurnet en CANON Cultuurcel werken aan de ontwikkeling van een website waarop alle cultuureducatieve activiteiten voor scholen zouden worden gebundeld. Het is op zich een erg interessant project omdat dit vandaag allemaal apart wordt aangeboden. Het aanbod is versnipperd, en een overzicht wordt niet aangeboden. Het is dus erg zinvol om allerlei activiteiten zoals theatervoorstellingen en rondleidingen in een museum of andere activiteiten voor kinderen te bundelen en met een goede zoekfunctie ter beschikking te stellen. De samenwerking met CANON en de integratie van de dynamo3-website zijn boeiende uitdagingen.
Toch is een en ander fout gegaan. Een aantal centra zijn gevraagd om als pilootpartner van cultuurkuur.be mee te werken. Dat is bijvoorbeeld het geval met mijn eigen stad Kortrijk. Ik ben daar lid van de oppositie, en zie mijn stad graag genoeg om die vraag te stellen. Alle stedelijke en niet-stedelijke Kortrijkse actoren hebben de voorbije twee jaar hun aanbod ingevoerd. Uit eigen ervaring weet ik dat er jarenlang is gewerkt aan een geïntegreerd, toegankelijk en interessant aanbod voor scholen. Dat heeft de afgelopen jaren de participatie van kinderen sterk doen toenemen. Er is geïnvesteerd in de toeleiding van leerkrachten via persoonlijke contacten. Er is gevraagd om randmateriaal te maken, zoals postkaartjes en dergelijke. De jaarlijks aangeboden papieren schoolbrochure, die duur is, werd afgeschaft.
Dat er in het eerste jaar zaken mislopen, is logisch. Daarom wilden de betrokkenen ook graag als pilootpartner fungeren, met de bedoeling de tool te laten uitgroeien tot een functioneel instrument. Dat er in het tweede jaar nog dingen moeilijk liepen, daar konden ze ook mee leven. Maar sinds februari 2015 is de integratie van dynamo3 gebeurd en nu loopt het echt wel grondig mis. In mijn schriftelijk ingediende vraag geef ik voorbeelden.
Een van mijn voorbeelden is de toegankelijkheid van de site via Internet Explorer. Men moet nu zelfs met Google Chrome werken voor een goede toegankelijkheid. Er zijn technisch nog wel wat problemen, zo verdwijnt soms input die men heeft gedaan plotseling uit het systeem. Ook de koppeling met dynamo3 heeft een aantal problemen. Verder is er de problematiek met eigen pagina’s van aanbieders.
Het systeem is daar onvoldoende voor ontwikkeld en houdt te weinig rekening met die diversiteit van mogelijkheden. Het is ook traag. Intussen hebben ook tal van leerkrachten afgehaakt omdat het niet werkt, en dat is jammer.
Ik probeer voorzichtig te zijn in mijn kritiek omdat moeilijkheden in dergelijke pilootprojecten niet altijd uit te sluiten zijn. Maar de partners in dit verhaal vonden het nu toch tijd om een belletje te laten rinkelen. Er moet dringend een oplossing komen want de maanden mei en juni zijn cruciaal voor het aanbod dat cultuurcentra maar ook andere aanbieders aan scholen doen. Op dat moment boeken de meeste scholen voor het volgende seizoen, en moet het systeem dan ook degelijk en operationeel zijn.
Er zijn niet alleen afhakers bij de leerkrachten maar ook bij de partners die het project te complex en te ingewikkeld vinden.
Minister, waaraan zijn de problemen met cultuurkuur toe te schrijven? Waar ligt de verantwoordelijkheid voor deze gedeeltelijke mislukking? Ligt dat bij de aansturing door CultuurNet of bij de bedrijven die betrokken zijn bij dit project? Welke conclusies zal CultuurNet trekken? Worden de problemen geremedieerd? Zo ja, tegen wanneer? Wordt dit project voortgezet, uitgebouwd of ingekrompen? Wat is de toekomst ervan? Hoeveel heeft dit proefproject tot op heden gekost?
Minister Gatz heeft het woord.
www.cultuurkuur.be is een coproductie tussen CultuurNet Vlaanderen en CANON Cultuurcel, de cultuurcel van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Beide partners zijn initiatiefnemer en projecteigenaar. Op die manier zorgen we voor een geïntegreerd beleid.
De website www.cultuurkuur.be, die bestaat sinds het najaar 2013, speelt in op de conceptnota ‘Groeien in cultuur’ van de voormalige ministers Joke Schauvliege en Pascal Smet uit 2012 om te beantwoorden aan een reële nood bij leerkrachten en cultuurorganisaties, met name om elkaar gemakkelijker te vinden voor cultuureducatieve projecten in of met de klas.
Cultuurkuur is een collectief platform en biedt een overzicht van cultuurpartners – vandaag al meer dan 850 –, een overzicht van cultuureducatieve activiteiten – vandaag al 2700 activiteiten waarvan nog meer dan 1000 actueel –, contactmogelijkheden en de mogelijkheid om ervaringen te delen. Daarnaast bevat deze website een volledige lijst van scholen op basis van de scholendatabank en wordt ook het volledige boekenaanbod via Meta4Books ingeladen.
Het is expliciet de bedoeling van cultuurkuur om het aanbod te tonen in al zijn breedte met oog voor de vele mogelijkheden die cultuureducatieve spelers uit heel Vlaanderen te bieden hebben. De website wil vertrouwen geven aan leerkrachten om ook verder te kijken dan de spreekwoordelijke kerktoren. Het is een Vlaams instrument maar het kan ook zeker worden ingezet door lokale spelers met een intermediaire functie.
Door de integratie in februari 2015 van dynamo3, de subsidiepoot van CANON Cultuurcel binnen cultuurkuur, kunnen scholen nu ook gratis met De Lijn met hun klas op weg naar honderden culturele bestemmingen, het zogenaamde DynamoOPWEG. Scholen kunnen eveneens een subsidie krijgen tot 1500 euro voor het uitwerken van een creatief project met een externe partner, op maat van de school en vanuit de participatie van de leerlingen zelf, het zogenaamde DynamoPROJECT. Op die manier willen wij cultuur op een laagdrempelige manier toegankelijk maken voor alle leerlingen.
Het is een ambitieus en complex opgezet platform, dat het verbinden van onderwijs- en cultuureducatieve actoren vooropstelt en er op termijn naar streeft de kwaliteit van cultuureducatie zowel in het onderwijs als in de cultuureducatieve sector te verhogen. Het platform is gebouwd in verschillende technische fasen. Na het pilootjaar 2013-2014 zit cultuurkuur.be vandaag in het tweede schooljaar.
Er zijn in de loop van de lancering en uitbouw van cultuurkuur.be een aantal problemen opgedoken. Ik ga achtereenvolgens in op technische problemen en meer functionele kwesties.
De klassieke kinderziekten heeft de toepassing ondertussen wel achter de rug. Er zijn meldingen geweest van klassieke bugs of problemen zoals login-problemen. Deze werden snel opgepikt. De performantieproblemen, of traagheid zoals u schrijft, wil ik relativeren, maar er is wel degelijk ruimte voor verbetering. CultuurNet zet daarom in op capaciteitsuitbreiding en optimalisatie door maatregelen die de complexiteit van de applicatie zelf moeten reduceren.
Wat de browserproblematiek betreft, ondersteunt cultuurkuur.be wel degelijk Internet Explorer. De banner op de site waarvan sprake in uw vraag, was niet correct geformuleerd en werd intussen aangepast. Cultuurkuur.be ondersteunt alle courante, zowel recente als minder recente versies van browsers, waardoor 95 procent van de surfers toegang heeft tot alle functionaliteiten van de website. Om de drempel nog te verlagen, worden nu aanpassingen aan cultuurkuur.be aangebracht om het percentage op te trekken tot 98 procent.
Ik maak een kanttekening in dit verband. Nog altijd zien we op het terrein dat werknemers van hun werkgever, ook als dat de overheid is, niet altijd de mogelijkheid krijgen om hun browsers te actualiseren, hoewel oudere versies vaak grote securityproblemen met zich meebrengen. Dat geldt specifiek voor de browser Internet Explorer, een product dat binnenkort volledig van de markt gaat.
Wat het aanbod betreft dat zou verdwijnen, is er navraag gedaan bij de betrokkenen om concrete voorbeelden te ontvangen zodat eventueel een reconstructie van het probleem kan worden gemaakt. In februari 2013 werd dynamo3, het subsidieproject van CANON Cultuurcel om cultuurprojecten op school te stimuleren, geïntegreerd binnen de omgeving van cultuurkuur.be op vraag van het departement Onderwijs. Door deze operatie ontstaat één loket voor cultuureducatie op school. Er is dus één ingang voor alle inspiratie, partners en financiële ondersteuning.
De operatie ging inderdaad gepaard met enkele technische problemen, die intussen zijn opgelost. Bovendien vraagt een nieuw systeem ook een mentale aanpassing vanwege de gebruikers. Om die reden wordt op de website zelf via allerlei meldingen uitleg gegeven en is tijdens de kantooruren altijd een helpdesk bereikbaar voor hulp aan leerkrachten, dit zowel bij CultuurNet als bij CANON.
Ik ga ook even in op de meer functionele problemen. Cultuurkuur.be is bewust van onderuit opgebouwd in overleg met verschillende panels en gemengde gebruikersgroepen. Een dergelijke aanpak is op zich een goede zaak, maar bracht ook wel wat uitdagingen met zich mee over oplopende complexiteit en gebruiksgemak. Vooral voor de testpartners in het project, met name de actoren uit Kortrijk en Antwerpen, betekende dit dat hun geduld op de proef is gesteld. Ik ben er echter van overtuigd dat bottom-uptrajecten zoals cultuurkuur meer slaagkansen op langere termijn hebben.
De uitgebreide zoekfuncties die beantwoorden aan de complexe realiteit op het terrein, blijken soms niet evident te zijn voor de eindgebruikers. Ik zal dit illustreren met twee voorbeelden.
Scholen zijn vandaag vaak een netwerk van instellingen, met hoofdvestigingen, wijkscholen, identieke adressen, verschillen in officiële namen versus publieksnamen enzovoort. Er bestaat vandaag geen manier om cultuurkuur live te koppelen aan de databanken bij het departement Onderwijs. Er waren dan ook manuele imports en synchronisaties nodig, die hebben geleid tot problemen, waardoor leerkrachten soms hun school niet konden vinden, wat natuurlijk merkwaardig is. Dit illustreert dat bij de Vlaamse overheid meer databanken dynamisch bevraagbaar zouden moeten worden.
Ik geef een tweede voorbeeld. Cultuurorganisaties hebben allemaal een officieel adres, maar dat betekent niet dat ze enkel in die betreffende gemeente werkzaam zijn. Integendeel, heel veel organisaties zijn bereid om naar de scholen zelf te komen en dit binnen een of meerdere provincies of regio’s buiten hun eigen gemeente. Dit zijn de zogenaamde werkingsregio’s. De invulling van het begrip werkingsregio heeft al tot veel verwarring en inhoudelijke discussies geleid en bleek ook foutgevoelig in de weergave op het scherm. CultuurNet en CANON willen dit aanpakken in overleg met de betrokken stakeholders, de leerkrachten en de aanbieders zodat het begrijpelijk is maar ook compleet en correct.
Ook voor wat de nood aan afzonderlijke pagina’s voor zogenaamde cultuurschakels betreft, moet ik opnieuw redelijk technisch worden. Een cultuurschakel is een culturele bestemming waartoe leerkrachten dankzij dynamo3 gratis vervoer met De Lijn kunnen aanvragen. Een aanvraag voor gratis vervoer naar zo’n culturele bestemming gebeurt voor de bestemming zelf, ook als die een sublocatie is zoals het Muziekcentrum Track als jongste afdeling van het Cultuurcentrum Kortrijk. Vandaar dat deze elk apart een pagina met aanvraagknop vereisen.
Intussen blijkt overigens dat het aanvragen van gratis vervoer voor vele scholen geen probleem is. Er zijn immers al 622 aanvragen van scholen succesvol ingediend, gelukkig maar.
Cultuurkuur is een coproductie tussen CultuurNet Vlaanderen en CANON Cultuurcel. De middelen worden samengelegd en er is een taakverdeling afgesproken. CultuurNet brengt haar operationele en technische expertise in en bouwt het bestaande instrumentarium verder uit om cultuurkuur mogelijk te maken. CultuurNet verzorgt ook de ondersteuning van het cultuureducatieve veld. CANON Cultuurcel heeft als taak cultuureducatie op school te stimuleren en de contacten met de leerkrachten te ondersteunen.
Als er vandaag dingen fout lopen, heeft dat te maken met de gekozen aanpak. Twee zaken vallen daarbij op. Cultuurkuur.be is bottom-up en in cocreatie met de partners tot stand gekomen, wat heeft geleid tot een te grote mate van complexiteit omdat de website aan te veel vragen tegelijk tegemoet wil komen. De initiatiefnemers erkennen dat in een relatief complexe operatie meer aandacht moet gaan naar prioritisering, fasering en communicatie met de partners.
Men heeft in het hele proces dubbel werk willen vermijden, maar dit streven wordt verhinderd door het feit dat belangrijke databases bij de Vlaamse overheid niet aan te spreken zijn als authentieke bronnen, niet compleet zijn of geen unieke ID’s hebben. Synchronisatie en updates worden hierdoor moeilijk en soms zelfs onwerkbaar.
CultuurNet werkt samen met technische bedrijven, maar beschouwt het als zijn verantwoordelijkheid om alle werkzaamheden op elkaar af te stemmen en ervoor te zorgen dat elke ontwikkeling een vlotte start krijgt.
CultuurNet Vlaanderen en CANON Cultuurcel vervolgen hun partnership zoals gepland maar versnellen enkele ingrepen die de complexiteit van het platform moeten verlagen en de snelheid van de applicatie moeten verhogen. Indien er nog softwarefouten gevonden zouden worden, zullen deze onmiddellijk worden aangepakt.
CultuurNet is er zich van bewust dat april een cruciale maand wordt. Enerzijds zullen vele scholen nog dynamoprojecten indienen. Deze functionaliteit moet dus zo spoedig mogelijk 100 procent vlot draaien. DynamoPROJECT werd gisteren uitvoerig getest en wordt normaliter vandaag online gezet.
Anderzijds werken de cultuurpartners aan hun cultuureducatieve programmatie voor volgend schooljaar en willen ze dit bekend maken vanaf half april, dus na de paasvakantie. De deadlines zijn dan ook duidelijk.
De ambitie om voort te bouwen op cultuurkuur.be is er natuurlijk, maar de eerste prioriteit ligt nu bij de afwerking en bij het inzetten op het daadwerkelijk verhogen van gebruik en gebruiksgemak door communicatie en educatie. Daarbij worden de gebruikers opnieuw betrokken.
Sinds de integratie van dynamo3 stijgt het gebruik van cultuurkuur.be. Dat is toch wel een heel goede zaak. In vergelijking met dezelfde periode in 2014 noteert de website voor het eerste kwartaal van 2015 meer dan een verdubbeling en dit zowel op het vlak van sessies – van 8000 naar bijna 17.000 – als op het vlak van bezoekers – van 6000 naar bijna 13.000. Ook blijken de bezoekers de site intensiever te bezoeken, zo blijkt uit de stijging met 164 procent van het aantal paginaweergaven en met 25 procent van het aantal bekeken pagina’s per sessie. We moeten deze cijfers verder laten groeien en het gebruik onder leerkrachten en cultuurpartners verder stimuleren.
Cultuurkuur is een coproductie tussen de beleidsdomeinen Cultuur, Jeugd, Sport en Media enerzijds en Onderwijs en Vorming anderzijds, met respectievelijk CultuurNet Vlaanderen en CANON Cultuurcel als opdrachthouders. Het departement Onderwijs betaalde alle nieuwe investeringen die voor deze specifieke toepassing bovenop de al bestaande investeringslijnen in het UiT-platform van CultuurNet kwamen. Het gaat sinds 2012 over een bedrag van 285.966 euro. CultuurNet Vlaanderen investeerde daarnaast personele middelen in de technische architectuur, het projectmanagement en het onderhoud en dit binnen zijn subsidie-enveloppe. CANON en CultuurNet nemen verder elk binnen hun bestaande werking de ondersteuning van respectievelijk de onderwijs- en cultuursector op zich.
De heer Caron heeft het woord.
Bedankt, minister. Het is misschien een beetje de discussie over het halfvolle, dan wel halflege glas. Laat ons zeggen dat u mij ervan overtuigd hebt dat het glas intussen halfvol is en dat er alleen bij zal komen. Ik ben blij te horen dat er zeer recent een aantal technische en functionele verbeteringen zijn gebeurd.
Zoals u zelf ook schetst, is dit het gevolg van een technisch misschien wat te ambitieuze toepassing, die nog wat moet groeien. Ik vind het een zeer verantwoord project, laat dat duidelijk zijn. Ik vind er ook geen euro te veel aan besteed, maar ik zou graag hebben dat het een maximale functionaliteit kan hebben. De stappen die u meldt, geven mij het vertrouwen dat het zo is.
Ik ben niet lichtzinnig in mijn vraagstelling. Het is de facto vreemd als mensen uit het veld, die meestal voor lokale besturen werken waar wij met Groen niet in de meerderheid zitten, het aan iemand als mij vragen om daar een parlementaire vraag over te stellen. Dan staat het water meestal al aan de lippen. Men zegt dat men constructief wil meewerken en er veel energie in stopt, maar dat men voortdurend op die problemen botst. Daar moet u begrip voor hebben. Natuurlijk zijn digitale toepassingen en experimenten complex, moeilijk, lastig enzovoort. Maar die mensen menen het goed, en het is met de beste bedoelingen.
Ik begrijp uit uw antwoord dat er rond traagheid, de toepassing van browsers, invoer enzovoort veel dingen gebeurd zijn. Dat lijkt mij ook een opvolgingsvraagje waard, misschien na de zomer.
Minister Gatz heeft het woord.
Ik denk dat we op dezelfde golflengte zitten. Ik denk ook, op basis van de informatie die ik met u gedeeld heb, dat we de kaap van de technische problemen nu wel genomen zouden moeten hebben. Ik leid uit het sterk toegenomen aantal bezoekers af dat dit platform zich aan het ontwikkelen is tot wat we willen dat het zou worden. Maar stel gerust uw opvolgingsvraag.
De vraag om uitleg is afgehandeld.