Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Verslag
De heer Van Miert heeft het woord.
Minister, in 2012 werd in dit Vlaams Parlement een hervorming doorgevoerd van de belasting op de inverkeerstelling (BIV), in de richting van een duurzamere verkeersfiscaliteit. Zo werd beslist dat de nieuwe BIV afhankelijk moest worden van milieuparameters. Als gevolg daarvan kregen voertuigen op lpg of aardgas een grote korting op die BIV, terwijl elektrische wagens of auto’s op waterstof zelfs een volledige vrijstelling kregen.
Er werden ook flankerende maatregelen getroffen om de tweedehandsmarkt niet te erg te verstoren. Er werd gekozen voor de invoering van een leeftijdscorrectie en een graduele aanpassing van de BIV. Bij de totstandkoming van het decreet werd al vastgesteld dat de typisch Vlaamse dieselcultuur, de ‘verdieselijking’ van het wagenpark, enkel door deze maatregel niet zou worden teruggeschroefd. Het was een belangrijke eerste stap in een toch wel gevoelig maatschappelijk dossier.
De huidige Vlaamse Regering heeft in haar regeerakkoord, zoals de diverse ministers hebben in hun respectieve beleidsnota’s, gewag gemaakt van een verdere vergroening en verduurzaming van de verkeersfiscaliteit. Er is daarbij sprake van een nieuwe hervorming: de hervorming van de jaarlijkse verkeersbelasting.
Minister, over de verduurzaamde verkeersfiscaliteit heb ik de volgende vragen. Hoever staat u met de voorbereidingen van deze nieuwe hervorming van de jaarlijkse verkeersbelasting? Welke parameters zullen er zijn? Kunt u iets zeggen over het traject en de timing? U hebt het in uw beleidsnota over een ‘budgettair neutraal kader’. Kunt u daarbij enige toelichting geven? Op welke wijze zal deze oefening afgestemd worden op de andere aangekondigde oefeningen in verband met de verkeersfiscaliteit? Welk communicatietraject denkt u hier te kunnen volgen om de betrokken stakeholders tijdig en duidelijk te kunnen informeren?
De heer Schiltz heeft het woord.
Dit is een heel goede vraag. Ik sluit er mij bij aan.
Proficiat! Kort en krachtig!
Minister Turtelboom heeft het woord.
Op 21 januari 2011 hebben de drie gewesten een politiek akkoord gesloten over de hervorming van de verkeersfiscaliteit. Het is uiteraard de bedoeling van de huidige Vlaamse Regering om verder stapsgewijs uitvoering te geven aan dit akkoord in zoverre de maatregelen stroken met het huidige regeerakkoord en naargelang van de gekozen prioriteiten. Deze hervorming moet bovendien op een intergewestelijk gecoördineerde manier gebeuren.
Op dit moment wordt voorrang gegeven aan de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens. Hier zit ook een milieucomponent in. De inwerkingtreding is voorzien voor begin 2016. Als we door dat beslissingsproces zijn, kunnen we meer focussen op de vergroening van de jaarlijkse verkeersbelasting voor personenwagens. Dat beslissingsproces vraagt echter wel wat energie omdat daar ook veel praktische implementatie bij komt kijken.
In het licht van de verdere invulling van het principe ‘de gebruiker/de vervuiler betaalt’ hebben de drie gewesten in 2014 een gezamenlijk proefproject opgezet in de GEN-zone (Gewestelijk Expresnet) rond kilometerbeprijzing voor personenwagens en lichte vrachtwagens. Het project paste in het politieke akkoord van 21 januari 2011 tussen de gewesten, dat een ruimere hervorming van de verkeersfiscaliteit beoogt. Uit de resultaten van het proefproject is gebleken dat de invoering van de kilometerheffing als een alternatief beprijzingsmechanisme voor lichte voertuigen complexer en ook veel ingrijpender is dan eerder ingeschat. Tevens bleken de uiteindelijke resultaten niet meteen in de lijn te liggen van het aanvankelijke verwachtingspatroon. Ook bleek dat de drie gewesten hierbij – in het belang van de weggebruiker – naar elkaar toe zullen moeten groeien op het vlak van inzicht en invulling.
Gezien de empirische resultaten van dit eerste proefproject werd bij de regeringsvorming afgesproken om de analyse voort te zetten en zo nodig bijkomende studies of pilootprojecten op te starten. Ik kan u dus op dit ogenblik niet veel meer in detail zeggen welke parameters mee in aanmerking zullen worden genomen bij de vergroening van de jaarlijkse verkeersbelasting noch of daarbij dezelfde uitgangspunten als bij de hervorming van de BIV zullen worden overgenomen, al lijken CO2, euronorm en brandstoftype plausibele kanshebbers. Ook een concrete timing kan op dit moment nog niet naar voren worden geschoven. Zoals eerder gezegd, ligt de focus van de drie gewesten op korte termijn op de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens, met eveneens een groene component, begin 2016.
Ik kan op dit ogenblik ook moeilijk aangeven hoe dit op een budgetneutrale manier kan gebeuren. We zitten in budgettair moeilijke tijden, dus die budgettaire component is ook van belang.
Uiteraard doen we dit in heel nauw overleg met de departementen Leefmilieu en Mobiliteit. Dit is immers ook het geval bij de concrete uitwerking van het rekeningrijden voor vrachtwagens. Daar waar inzake kilometerheffing het departement Mobiliteit een grotere rol heeft, zal dat bij de vergroening van de verkeersbelasting het departement Leefmilieu zijn.
De hervorming van de jaarlijkse verkeersbelasting zal sowieso moeten worden afgestemd op de andere aangekondigde maatregelen inzake verkeersfiscaliteit. Het gaat om een geïntegreerde, globale beleidsvisie inzake verkeersfiscaliteit. Zo zou het weinig zinvol zijn om eerst de verkeersbelasting te vergroenen, als die direct daarna zou worden vervangen door een intergewestelijk wegenvignet of desgevallend een kilometerheffing.
In dit stadium is er ook nog geen concreet communicatietraject uitgewerkt. Ik zal ernaar streven om alle betrokken partijen tijdig en voldoende te informeren. Ik heb al overlegd met spelers en partners die van belang zijn om dit aspect verder voor te bereiden. Er zijn ook al contacten geweest tussen de verschillende kabinetten. Hier is het ook belangrijk dat we weten welke richting we uitgaan wanneer we in communicatie treden. We zitten met een economische markt en een economische sector. Als je vandaag nog niet weet wanneer je wilt landen met bepaalde zaken, gaat de markt helemaal in een kramp. Dat is economisch niet altijd goed.
Ik excuseer me voor dit nog veeleer algemene antwoord. Maar weet wel dat ik het een heel belangrijk thema vind.
De heer Van Miert heeft het woord.
Minister, dank u voor uw antwoord. Het was niet mijn bedoeling om heel veel druk te zetten op dit dossier. Voorzitter, ook u dank ik voor het opnieuw agenderen van deze vraag nadat ik u had toegestaan om ze uit te stellen naar volgende week, wegens het grote aantal vragen op de huidige agenda.
Minister, wij hebben volgende donderdag in de commissie Mobiliteit een gedachtewisseling over die kilometerheffing voor vrachtwagens. Het was mijn bedoeling om, indien u toelichting had kunnen geven bij het een of ander, dit al te kunnen meenemen naar die hoorzitting.
Verder kunnen wij er alleen maar verheugd over zijn dat ook het proefproject voor personenwagens, zoals het nu is opgestart, wordt voortgezet. Wij begrijpen, minister, dat u in de eerste zes maanden van een legislatuur in budgettair moeilijke tijden prioriteiten moet leggen. Wij zullen daarop misschien later dit jaar nog eens terugkomen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.