Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, ik heb een kort vraagje over de Belgian Alliance for YOUth. Dat klinkt fantastisch: de Belgische alliantie voor de jeugd. Onze jeugd, of toch een deel ervan, heeft het moeilijk om op onze arbeidsmarkt een volwaardige plaats in te nemen. Eind vorig jaar waren ongeveer 45.000 jongeren jonger dan 25 werkzoekend. Het merendeel ervan is laag- of middengeschoold. Dat is niet alleen een Vlaams of Belgisch probleem, het is zeker ook een Europees probleem, met een gemiddelde Europese jeugdwerkloosheid van 23,4 procent. Eind 2013 was het Belgische gemiddelde 23,7 procent. Daarmee zitten we dus op dat Europese gemiddelde.
Een aantal bedrijven namen in 2013 al het initiatief om in Europa 20.000 arbeidsplaatsen en stages te creëren voor jonge Europeanen. Nestlé was daar de voortrekker van. Men ging dat doen in de periode 2013-2016. Op dit moment zou men al 8000 arbeids- en stageplaatsen hebben gecreëerd.
Ondertussen is het initiatief gegroeid en zijn tot tweehonderd ondernemingen aangesloten bij de Alliance for YOUth, met als doel om meer dan honderdduizend arbeids- en stageplaatsen voor jongeren te creëren.
Nestlé België heeft ondertussen de Belgian Alliance for YOUth opgericht, naar eigen zeggen met medewerking van overheden, ondernemingen, lokale initiatieven en allerhande tewerkstellingsorganisaties. Ze hebben tot doel 2600 arbeids- en stageplaatsen te creëren voor Belgische werkzoekenden. Een paar weken terug, en dat was de aanleiding van de vraag, was er een persmoment met onder andere de Brusselse minister en Actiris, die zich volop inschreven in dat initiatief. Uiteraard lijkt het me ook nuttig te kunnen zijn voor Vlaanderen om de mogelijkheden te onderzoeken van de Belgian Alliance for YOUth.
Minister, in welke mate werkt Vlaanderen hieraan mee? Hebben we de kans gekregen om eraan mee te werken? Wordt de VDAB, wordt SYNTRA betrokken bij die Belgian Alliance for YOUth? Op welke manier zal de Vlaamse overheid worden betrokken? Welke beleidsinstrumenten worden eventueel ingeschakeld? Hoeveel arbeids- en stageplaatsen zouden hiermee kunnen worden gecreëerd in Vlaanderen?
De heer Hofkens heeft het woord.
Voorzitter, ik wil me graag hierbij aansluiten. Ik denk dat we initiatieven als de Belgian Alliance for YOUth alleen maar kunnen toejuichen. Gelukkig worden er qua rekrutering ook privaat nog heel wat initiatieven genomen. Niemand kan daartegen zijn, denk ik, wel integendeel. Natuurlijk is de VDAB faciliterend ter zake, en het benieuwt me dan ook om niet alleen te weten hoe de VDAB tot zoiets kan bijdragen, maar ook of de initiatiefnemers de VDAB proactief hebben benaderd om op te treden in dezen. Mocht dat niet zo zijn, waarom hebben privéspelers die mooie initiatieven nemen, dat al dan niet gedaan? Ik weet dat de VDAB bij tal van initiatieven, zoals campusrekruteringen en andere, altijd zeer goed actief meewerkt. Het zou me dus verwonderen dat ze dat hier niet zouden doen. Het is terecht dat de VDAB toch probeert de vinger goed aan de pols te houden, ook bij dit soort privé-initiatieven.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, ik heb er even de recentste cijfers van de VDAB op nagekeken. Ik zag in het maandrapport van januari dat de jeugdwerkloosheid op jaarbasis was afgenomen met 6,8 procent. Met 46.353 werkzoekenden onder de 25, of een aandeel van 19,3 procent, is dat natuurlijk nog lang geen reden voor zelfgenoegzaamheid. Tevens weten we dat de jeugdwerkloosheid in Brussel en in het Waalse Gewest nog veel groter is dan in Vlaanderen. Dat is ook geen reden tot juichen, maar wel een element om het Belgische cijfer in een Vlaams perspectief te plaatsen.
De vragen van de heer Bothuyne zijn zeer pertinent. Er blijft een grote vraag naar stage- en arbeidsplaatsen voor jongeren. Minister, dat is onlangs ook nog gebleken uit het antwoord op mijn schriftelijke vraag over uw drietrapsraket. Zo werden de vooropgestelde 17.000 IBO-trajecten (individuele beroepsopleiding) helaas niet gehaald. Van de 13.798 ingevulde trajecten tot eind november waren er 7154 ingevuld door min 25-jarigen. Ook bij de Werkinlevingstrajecten voor Jongeren (WIJ!-trajecten) is het vooropgestelde contingent van 3710 niet opgevuld geraakt: men kwam tot 2981. Ook de instapstages blijven een moeizame zaak. Minister, ik bedoel dit niet als een verwijt, want ik ken de redenen daarvan.
Wat ik wel wil zeggen, is dat initiatieven als de Belgian Alliance for YOUth onze volle steun verdienen. Welke rol kan de VDAB hierin spelen, meer bepaald om dit potentieel optimaal in te schakelen in de drietrapsraket die Vlaanderen gebruikt om jeugdwerkloosheid tegen te gaan? Waarom is dit soort advies überhaupt nodig, als men weet dat er via het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC) concrete afspraken zijn gemaakt om jeugdwerkloosheid aan te pakken? Stroomt die informatie misschien niet voldoende door naar de bedrijven, of stokt er iets in de communicatie met de VDAB?
Minister Muyters heeft het woord.
Dat laatste lijkt me een verkeerd idee. Dit is een internationaal initiatief, dat ook in België naar voren komt. Dat heeft niets te maken met de vraag of de VDAB al dan niet goed communiceert. Mevrouw Talpe, voor alle duidelijkheid wil ik toch nog eens herhalen dat de IBO’s nooit alleen voor de jeugd bedoeld waren. Die zijn er voor iedereen die een tekort heeft. Via een opleiding op de werkvloer heeft die iets extra’s. Een deel ervan gaat naar de jeugd, maar om een of andere reden heeft uw fractie in het verleden gedacht dat dit alleen nog voor de jeugd zou worden ingezet. Dat was nooit de bedoeling en is ook nooit zo aangekondigd. Ik wil dat toch maar duidelijk stellen, omdat dat ook vaak wordt herhaald.
Ik kom tot de gestelde vragen. Mijnheer Bothuyne, de partners die hieraan meedoen in België, zijn Adecco, AXA, Ernst & Young, IBA, IBM, Securex en Sodexo.
De VDAB is uiteraard op de hoogte van het project. Het is Nestlé dat contact opneemt, niet andersom. Nestlé heeft eerst contact opgenomen met Brussel en met Actiris. Dat is logisch, want Nestlé is gevestigd in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en bovendien is daar de jeugdwerkloosheid enorm hoog.
Natuurlijk moeten we blijven inzetten op het wegwerken van de hoge jeugdwerkloosheid. Ik verwijs naar het initiatief dat ik gisteren nog eens in de pers heb gebracht. We zetten er ook op in met de RSZ-korting.
Ik wil toch nog even iets benadrukken, want er is iets dat vaak wordt betwist. Zelfs tijdens de verkiezingen kwam het aan bod bij ‘Fact checker’ van Ivan De Vadder. Toen bleek dat we op dat moment de vierde laagste jeugdwerkloosheid hadden in Europa! Alleen Oostenrijk, Duitsland en Nederland hadden een lagere jeugdwerkloosheid dan wij.
Als we de Europese plannen bekijken, zien we dat in navolging van Vlaanderen een jeugdactieplan naar voren wordt geschoven. Daarin wordt gezegd dat geprobeerd moet worden om jongeren binnen vier maanden iets aan te bieden. Wij zitten al op 93 procent. En het regeerakkoord zegt dat we dat laatste 7 procent ook nog moeten bereiken binnen de vier maanden. Dat vind ik heel juist.
U ziet dat we inzake jeugdwerkloosheid een sterk trackrecord hebben.
De VDAB is dus op de hoogte. Actiris heeft dan wel de lead genomen, ons werd gemeld dat het project zal worden uitgerold naar de andere gewesten. Deze week zijn er gesprekken gestart tussen Actiris en de VDAB, onder meer over de vragen hoeveel plaatsen voor Vlaanderen, waar en welke stageplaatsen er kunnen worden gecreëerd.
In middelen heb ik niet voorzien. Ik weet ook niet of dat nodig is. Ik meen dat dit kan passen binnen de bestaande acties. Ook bij SYNTRA zijn niet direct middelen gepland.
Het is dus effectief zo dat de VDAB betrokken wordt bij de zoektocht naar stageplaatsen. Ook wij zijn ervan overtuigd dat werkplekleren en werkervaring hét middel zijn om jongeren aan werk te helpen, maar dat hoef ik u niet te vertellen. Met mijn communicatie gisteren, is dit nog eens extra gebleken. Het blijkt ook uit de hoeveelheid plaatsen die we creëren. U mag er zeker van zijn dat ik dit in elk managementcomité bij elke beleidsraad Werk aan bod breng. We krijgen elke maand de cijfers en elke maand benadruk ik dat ik wil dat de plaatsen maximaal worden ingevuld.
U vraagt naar de instrumenten. We hebben natuurlijk een brede waaier aan instrumenten. Zo hebben we de contacten met de sectoren, vooral om IBO’s en stages te promoten, niet ‘alleen’ voor jongeren, maar ‘ook’ voor jongeren. We hebben ook contacten met bedrijven, er zijn bedrijvendagen en dergelijke. We hebben de WIJ!-trajecten. De nieuwe oproep is op 1 februari gestart. In juni zouden we effectief moeten kunnen starten met de nieuwe manier van werken met drie nieuwe elementen: veel meer, niet alleen in de centrumsteden, maar overal komen jongeren in aanmerking, en het aspect sport als een mogelijke invulling. We hebben ook Ervaring Werkt!, een campagne die op 29 januari is gestart met de VRT, Voka, UNIZO en Adecco. De campagne loopt tot 31 maart en zet in op het wegwerken van ‘gebrek aan ervaring’. Op de startdag kreeg de campagne al heel veel persaandacht. Het was een thema bij Hautekiet en dergelijke meer. De aandacht blijft.
Het aantal stageplaatsen ken ik nog niet. De VDAB heeft er deze week de gesprekken over opgestart.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het antwoord en vooral voor de vele initiatieven om de jeugdwerkloosheid aan te pakken. Het beleid op dat vlak zit zeker op de goede weg.
Het is natuurlijk positief om te zien dat Vlaanderen ook betrokken wordt in de Alliance en dat we een deel van onze jongeren kunnen laten genieten van dit initiatief. U hebt uiteraard gelijk dat we de reguliere beleidsinstrumenten van Vlaanderen, van de VDAB en van SYNTRA, moeten inzetten bij het gebruiken van de stageplaatsen die aangeboden worden.
U had het over een bereik van 100 procent waarvan de laatste 7 of 8 procent nog niet gehaald is. Het is heel belangrijk om ook die laatste procenten in te vullen en ook dat dit op een kwaliteitsvolle manier gebeurt. Bereiken is één ding, het op een goede manier doen, is een andere uitdaging. We rekenen erop dat u er verder werk van maakt.
De heer Hofkens heeft het woord.
Minister, hebt u er zicht op welk soort profielen in de Belgian Alliance for YOUth gezocht worden? Deelnemers zoals EY en IBM zitten in de consultancysector en de hogere technologische sector. Ik ken het programma niet goed genoeg, maar op het eerste gezicht lijkt het me om profielen voor hogeropgeleiden te gaan. Hebt u daar zicht op? Het is natuurlijk een iets ander verhaal. Het soort rekrutering en de programma’s die daar worden ingezet, sluiten niet echt aan bij de uitdagingen waar wij voor staan om laag- en middengeschoolde jongeren aan het werk te krijgen.
Neen, ik heb daar nog geen zicht op. Ook Sodexo doet mee, misschien is er daar wat meer ruimte.
Aangezien het gesprek pas deze week start en Actiris de leiding heeft genomen doordat Nestlé in Brussel is gevestigd, is het nog te vroeg om hier een juist zicht op te hebben. Laten we hopen dat er nog bedrijven aansluiten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.