Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Aan de KU Leuven werd een doctoraat gemaakt door mevrouw Dewaelheyns, waarin een uitgebreid onderzoek werd verricht naar privétuinen in Vlaanderen. Aangezien meer dan 80 procent van de Vlaamse huishoudens over een tuin beschikt, kan een slim tuinbeheer volgens de onderzoekster bijdragen aan de gezondheid en de biodiversiteit. Bovendien kan dat de klimaatverandering helpen tegengaan.
Aangezien het privékarakter van de tuinen uiteraard moet blijven, zal het vooral een kwestie van sensibilisering zijn om mensen aan te sporen tot gedragsverandering. De onderzoekster wijst op het voorbeeld van selectief sorteren, dat na een moeizame opstart inmiddels ingeburgerd is.
Daarnaast gaan er meer stemmen op om het concept van ‘wilde tuinen’ te promoten, evenals de aanplant van bij- en vlindervriendelijke bloemen en planten. Ik verwijs naar de resolutie ter zake van Open Vld van de vorige legislatuur, die werd goedgekeurd door heel het parlement.
Gelet op het groot aantal tuinen in Vlaanderen kan de optelsom van vele kleine veranderingen een aanzienlijke invloed genereren. Dit kan interessant zijn voor uw beleid, minister.
Hebt u kennis genomen van het doctoraatsonderzoek naar privétuinen in Vlaanderen? Zult u de resultaten toetsen aan uw beleid op het vlak van klimaat en natuur? Zult u extra initiatieven ontwikkelen om het potentieel van de privétuinen aan te wenden in het klimaat- en milieubeleid? Past hierin het concept van ‘wilde tuinen’ en de aanplant van bij- en vlindervriendelijke bloemen en planten? In hoeverre hebt u al initiatieven genomen om de aanplant van bij- en vlindervriendelijke bloemen en planten aan te moedigen bij particulieren? Zult u in het bijzonder inspanningen doen op het vlak van sensibilisering gelet op het respecteren van de privacy van de particulieren die beschikken over een eigen tuin?
We hebben in de vorige legislatuur inderdaad die resolutie kamerbreed ondersteund. U hebt het onderwerp opgenomen in uw beleidsnota. Ook op lokaal vlak gebeurt er heel wat sensibilisering naar de technische diensten betreffende de aanleg of het onderhoud van het openbaar domein. Ik denk dat we de beleidsmakers ook nog warm moeten maken voor voorstellen van de diensten.
Mevrouw De Vroe, u richt zich op de privétuinen. Het is misschien interessant om de professionele sector mee te nemen. Ik bedoel daarmee de tuinaanleggers en -aannemers. Het ontwerp start immers bij hen. Dat is een belangrijke piste.
We moeten ons zeker ook richten op ontwikkelaars van bedrijventerreinen. Daar zitten nog mogelijkheden. Ze zouden zelfs een belangrijke partner kunnen zijn in de sensibilisering inzake biodiversiteit.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw De Vroe, groen en natuur, meer en dichterbij is een van de speerpunten van het beleid. De privétuinen en het openbaar groen dichtbij daar zetten we al jaren op in.
Het doctoraatsonderzoek waar u naar verwijst, is ons bekend. Mevrouw Dewaelheyns heeft al eerder een werk daarrond gemaakt; op basis van The Powerful Garden zijn we met de Erasmushogeschool Brussel gestart om dat uit te werken in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos.
Het is de bedoeling om uit het privégroen en semi-privégroen, in scholen en bedrijven, en het publieke groen veel meer te halen. Het is de bedoeling om daar bij de opmaak van een stedelijk groenplan direct al rekening mee te houden.
Voorzitter, wat u vraagt en zegt, klopt en is meegenomen in het beleid.
Er is een heel specifieke handleiding op maat van steden en gemeenten, en die wordt nu geactualiseerd. Als ze een stedelijk groenplan opmaken, kunnen ze rekening houden met natuurverbindingen, met de blauwe netwerken, met de positieve invloed op het klimaat, met een bij- en insectenvriendelijke aanplant.
We moeten ook de privé-eigenaars nog meer bewustmaken. We hebben al ervaring met de actie ‘Zonder is gezonder’ tegen het pesticidengebruik in de tuin. Op www.natuurinjebuurt.be geven we tips aan het grote publiek. We proberen ook de tuinaanleggers en de sector mee bewust te maken dat ze minder biociden moeten gebruiken, en bewuster stuifmeel- en nectarvriendelijke planten kunnen zetten.
In opdracht van het departement Leefmilieu heeft Natuurpunt een studie uitgevoerd over bijen en vlinders in de educatieve tuin ter ondersteuning van de aanleg van tuinen van de Vlaamse kennis- en vormingscentra, onder andere De Helix en De Vroente. Op die manier geven we het goede voorbeeld. Als er klassen of groepen komen, kunnen ze de tuinen zien en leren wat ze zelf in hun tuin kunnen doen.
Er is een voordracht ‘Bijvriendelijk Groenbeheer’ voor de milieudiensten van de overheid. Ik verwijs nog naar de Vereniging voor Openbaar Groen en de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt), die ondersteund worden door de overheid om hun expertise te delen. Er worden zelfs wedstrijden uitgeschreven om de mooiste ontwerpen te bekronen.
Er bestaat zelfs een bijengame om het jonge publiek te bereiken. Die komt er in 2015. Het is een interactieve toepassing die op school, in natuurcentra en in huiselijke kring kan worden gebruikt om meer te sensibiliseren.
De Vlaamse kennis- en vormingscentra voor natuur en milieu organiseren infoavonden, vormingen en workshops rond wilgenhutten maken, fruitbomen snoeien, groene netwerken, ontsnippering, natuurlijke inrichting van tuinen en permacultuur. In mei is er een openingsfeest gepland van de week van de bij, met een infostand over het bijvriendelijk herinrichten van de tuin en ecotuinen.
We leggen veel nadruk op de kringlooptuin.
U ziet: uw vraag is helemaal terecht, we zijn daarmee bezig. Het klopt dat we daar een ruimere communicatie en sensibilisatie aan moeten koppelen. Dat wordt op vele fronten gedaan. We zijn bijzonder benieuwd wat er uit de studie van de Erasmushogeschool gaat komen. Misschien kunnen we op basis daarvan de handleiding nog verbeteren.
Ik wil nog één initiatief vermelden, en dat zijn de wedstrijden die we uitschrijven om speel- en jeugdterreinen milieuvriendelijk aan te leggen. We laten jongeren zelf een tuin ontwerpen die speel- en milieuvriendelijk is. We richten wedstrijden in zodat de scouts en de Chiro, de speelpleinwerking en andere jeugdverenigingen kunnen meedingen naar een prijs. De mooiste ontwerpen die het meest avontuurlijk en milieuvriendelijk zijn, krijgen de centen om dat op het terrein te gaan uitvoeren. Dat is altijd een heel groot succes. Er nemen altijd heel veel organisaties deel.
Minister, ik kan alleen maar tevreden zijn met uw uitgebreid antwoord. Ik ben blij dat er rekening wordt gehouden met de resolutie die wij vorige legislatuur hebben ingediend.
De vraag om uitleg is afgehandeld.