Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
In Vlaanderen neemt het aantal ongevallen met overstekend wild de laatste jaren almaar toe. Ik heb cijfers voor Limburg. In 2014 waren er zeshonderd ongevallen met overstekend wild, met gelukkig meestal enkel blikschade maar regelmatig toch ook menselijke letsels tot gevolg. De huidige maatregelen zoals wildspiegels en waarschuwingsborden blijken duidelijk onvoldoende te zijn. Er zijn dan ook nieuwe maatregelen nodig: men denkt dan vooral aan het plaatsen van ecorasters die de gewestwegen zouden begrenzen. Wat nu ook steeds vaker aan bod komt, is het wilddetectiesysteem dat bij ons echter nog niet bestaat. Met behulp van infraroodcamera’s worden dieren gesignaleerd en worden de automobilisten gewaarschuwd door middel van dynamische borden. Zij kunnen dan hun snelheid verminderen waardoor de kans op ongevallen daalt.
Het systeem bestaat al in Duitsland, Nederland en Zwitserland. Cijfers uit Duitsland bevestigen dat er een daling is van het aantal ongevallen met overstekend wild met 88 procent. Het wilddetectiesysteem past bovendien ook in een ontsnipperingsbeleid, want in tegenstelling tot ecorasters vormt het systeem geen barrière in het gebied en kunnen de dieren zich vrij blijven bewegen.
Mijn vraag is ook geïnspireerd door een specifiek dossier namelijk het project Bosland in het noorden van de provincie Limburg. In maart 2013 heeft het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een ontsnipperingsplan voor Bosland uitgetekend. Dat bracht de versnipperingsproblematiek in kaart en tekende een logisch stappenplan uit om de vastgestelde problemen aan te pakken. In dit plan werd speciale aandacht besteed aan zones waar de open ruimte kruist met de weginfrastructuur, in dit geval met de gewestweg N715.
Voor de kruising van die gewestweg met het natuurgebied werden aanbevelingen gedaan voor maatregelen tegen overstekend wild zoals het wilddetectiesysteem. Sinds 2013 tot nu werden nog geen maatregelen genomen omdat er wat onduidelijkheid bestaat over het dossier. ANB en het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) kijken daarbij naar elkaar. Vandaar dat ik in december 2014 aan minister van Openbare Werken, Ben Weyts, heb gevraagd wat hij daarover denkt. Hij heeft toen geantwoord dat hij achter het wilddetectiesysteem staat en dat hij dat een grote troef vindt. Specifiek voor Bosland is hij bereid om die maatregelen daar technisch te faciliteren en verleent hij daaraan zijn medewerking. Hij verwijst verder naar u, minister, als zijn collega-minister die daarvoor bevoegd is.
Minister, wat is uw standpunt ten aanzien van het gebruik van het wilddetectiesysteem als alternatief voor de ecorasters? Overweegt u de toepassing daarvan in Vlaanderen? Zou u, zoals minister Weyts in zijn antwoord van 9 december 2014 suggereerde, bereid zijn om een proefproject op te starten in Bosland? Zo ja, hebt u daar al een concrete timing voor uitgetekend?
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Ik sluit me aan bij deze vraag. Ik heb in het verleden ook al heel wat vragen gesteld over mogelijke ontsnipperingsprojecten, ecorasters enzovoort.
Minister, ik heb recent nog een schriftelijke vraag gesteld met een overzicht van de geplande maatregelen inzake ontsnipperingsprojecten. U hebt toen een overzicht gegeven van wat er nog in de planning staat, maar u hebt ook gezegd dat een en ander ook afhangt van de beschikbare budgetten en van het overleg met de verschillende belanghebbenden en overheden. U hebt in dat antwoord ook verwezen naar een lopende studie over de populatiegrootte en de populatiedynamica.
Kunt u daar al iets meer over zeggen? Bevindt die studie zich in een finale fase of is ze al klaar? Zo niet, tegen wanneer mogen we die dan verwachten?
Mijn tweede vraag betreft de wilddetectiesystemen. Het kan misschien een goed project zijn. Ik heb al her en der, ook op de websites, gelezen dat u als minister enthousiast bent over dit project. Ik stel me vragen bij de kostprijs en bij de vandalismebestendigheid. In Nederland werden inderdaad al twee projecten doorgevoerd. In Duitsland is dat misschien al op meerdere plaatsen het geval, maar we weten ook dat er in Duitsland heel veel ecorasters geplaatst zijn. Ook in onze omgeving zijn er al heel wat ecorasters geplaatst. Het lijkt me een heel goed initiatief dat afdoend werkt. Bij de wilddetectiesystemen moeten de mensen de opflikkerende verkeersborden natuurlijk nog respecteren.
Los daarvan is er nog een project lopende in Nederland. Men krijgt signalen op de gps wanneer er wild wordt gesignaleerd. Dit werkt ook met infrarood, maar dan niet met verkeersborden langs de weg, maar met meldingen op de gps. Het zou goed zijn om dit verder te onderzoeken.
Minister, wanneer kunnen we de studie verwachten? Wat is de mogelijke kostprijs van de wilddetectiesystemen, zeker in vergelijking met de bestaande ecorasters?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, bedankt voor de vraag en de aanvullende vragen. Het wilddetectiesysteem kan de verkeersveiligheid uiteraard ten goede komen. Er lopen op dit moment een aantal proefprojecten in Duitsland, Nederland en Zwitserland. Het is een van de vele bestaande instrumenten. Daarnet werd al verwezen naar andere mogelijkheden zoals wildspiegels en wildrasters in combinatie met passages. Het systeem kan een bijkomende oplossing bieden, samen met alle andere instrumenten.
We zijn voorstander van het gebruik ervan, maar we moeten dat wel op een heel doordachte manier doen. Het klopt dat het investeringen, budgetten vraagt. Onze diensten zitten op dit moment samen met onder andere het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en het ANB. Er wordt bekeken hoe het in de proefprojecten in onder meer Duitsland loopt, wat de kostprijs is en hoe we het kunnen doen. Het is natuurlijk ook afhankelijk van onderhoudskost, wilddensiteit, de aanwezigheid van grof wild. Al die factoren samen moeten ervoor zorgen dat we het niet overal moeten toepassen, want dat zou onbetaalbaar zijn.
In Bosland is er inderdaad al heel wat gebeurd. Er is een ontsnipperingsplan opgemaakt. Eind december werd het goedgekeurd door de drie betrokken gemeenten. Een dergelijk afwegingskader op basis van de vragen waar het wild zit en wat we kunnen doen, dat kostenefficiënt is en dat zo goed mogelijk aan de verkeersveiligheid ten goede komt, is erin opgenomen. Dit alles gebeurt natuurlijk samen met AWV, het is belangrijk om ook dit te vermelden. In de loop van maart of april worden concrete acties uitgewerkt op basis van de overeenkomst die werd afgesloten.
Op dit moment kan ik nog geen harde uitspraken doen. Ze zullen er zeker komen, maar ik weet nog niet waar. We staan er positief tegenover. We volgen alles heel goed op in het proefproject.
Mevrouw Peeters, we hebben nog geen zicht op de kostprijs. We kijken in de richting van andere landen: wat kost het voor hen? Het gaat om een combinatie van borden die we nu kennen, die opflikkeren wanneer men een dorpskern binnenrijdt. Zoiets bestaat in het buitenland.
Wanneer de ervaringen positief zijn en wanneer het betaalbaar is, zullen we dit inderdaad graag toepassen in Vlaanderen.
Bij de studie over de populatie waar u naar verwijst, mevrouw Peeters, moet ik naar de stand van zaken vragen. Ik heb er niet direct zicht op. Als we iets meer weten, zullen we u daar graag van op de hoogte stellen. Ook op de vraag over de timing kan ik nu niet direct antwoorden.
We staan er dus heel positief tegenover. We blijven dit actief opvolgen in het buitenland. We moeten daarna een afwegingskader maken op basis van de buitenlandse ervaringen.
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik dank u. Ik ben uiteraard heel tevreden dat u achter het systeem staat en dat u het in licht van de samenwerking blijft onderzoeken. Ik heb ook begrepen dat u tegen maart, april concrete beslissingen zult nemen in het licht van het proefproject Bosland. U zult in Bosland dus een proefproject voor Vlaanderen opstarten, het systeem evalueren en bekijken waar elders in Vlaanderen het toepasbaar kan zijn.
Wat de kosten betreft, wil ik nog graag meegeven dat minister Weyts heeft gezegd dat hij wil faciliteren en dat hij er medewerking aan wil verlenen. U kunt hem misschien vragen wat dat inhoudt, of er ook een duit in het zakje kan worden gedaan om het proefproject een extra duwtje in de rug te geven.
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Minister, ook ik wil u graag bedanken voor het antwoord. In navolging van wat mevrouw Christiaens zegt, wil ik nog opmerken dat we in het verleden bij het plaatsen van de ecorasters ook wel te maken hadden met wat pingpong tussen ANB enerzijds en AWV anderzijds. Men is eruit gekomen. Voor Noord-Limburg zal er vroeg of laat ook soelaas geboden worden. Verkeersveiligheid is, zeker in de bosrijke gebieden, heel belangrijk. We moeten er de nodige aandacht aan besteden. De ontsnipperingsprojecten zijn daarbij van groot belang.
De vraag om uitleg is afgehandeld.