Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Crombez heeft het woord.
Er is over dit onderwerp een schriftelijke vraag ingediend door mijn opvolger die tijdelijk in het parlement heeft gezeteld. Het antwoord op die schriftelijke vraag is binnengekomen, ik zal de vraag dan ook niet volledig stellen.
Ik ben hier drie jaar weg geweest. Ik herinner me net als de heer Vandaele nog levendig dat we hier drie jaar geleden dezelfde discussie hebben gevoerd. Er is een aspect waar ik op wil terugkomen. Er is een systeem om te zorgen voor de nodige bescherming omdat het ploegen of scheuren van de poldergraslanden die graslanden definitief vernietigt. Uit het schriftelijke antwoord blijkt echter dat er geen moratorium is ingevoerd. Er is wel over gepraat, maar uiteindelijk is beslist geen moratorium in te voeren.
Minister, gedurende nog een aantal maanden kan er permanente schade worden aangebracht aan dat natuurerfgoed. Is het echt niet mogelijk om, nadat er al heel veel schade is geleden, tijdens de laatste maanden en dan vooral met de winter voor de deur, verder te gaan in de bescherming en ervoor te zorgen dat al die kustpolders worden beschermd? Dat kan redelijk snel gebeuren door via een informatiecampagne een moratorium in te voeren.
De heer Vandaele heeft het woord.
Ik ben verrast door uw beknoptheid, mijnheer Crombez. Ik ben helemaal van mijn melk. Het was me trouwens helemaal niet opgevallen dat u drie jaar weg bent geweest.
Die historisch permanente kustpoldergraslanden liggen ook mij na aan het hart. Aan het einde van de vorige legislatuur hebben we nog samen, CD&V, sp.a en de N-VA, maatregelen genomen in het kader van het Natuurdecreet om die bescherming te regelen. Voor alle zekerheid hebben we die regeling ook opgenomen in het regeerakkoord.
Mijnheer Crombez, een moratorium is niet helemaal nieuw. We hebben daar ook de vorige legislatuur voor gepleit. Maar ik dacht dat de minister toen een aantal bezwaren heeft gemaakt waarom dat moratorium niet haalbaar was. We hebben toen afgeklopt op een regeling zonder moratorium.
Het lijkt me belangrijk, met of zonder moratorium, dat wij de landbouwsector proberen ervan te overtuigen dat het van belang is nu niet te scheuren. Het lijkt me ook niet altijd goed, niet elke bodem is geschikt voor akkerteelt. Dat hebben sommigen die wel al hebben gescheurd, ook al ervaren. De waterhuishouding kan er ook door in het gedrang komen.
Wat de landbouwsteun betreft, is het behoud van het permanent grasland een van de voorwaarden voor 30 procent inkomenssteun in pijler 1 van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. We hebben ook pijler 2. Als we biodiversiteitsmaatregelen uit het Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) gericht inzetten voor de poldergraslanden – als Europa daarmee akkoord gaat –, dan zijn daar misschien extra mogelijkheden die er vandaag niet zijn. In het kader van PDPO II bestaan er vandaag al beheersovereenkomsten: botanisch beheer, weidevogelbeheer. Die zullen nog worden aangepast in PDPO III. Misschien zijn hier een aantal mogelijkheden om de landbouwers nog extra te motiveren om die poldergraslanden te behouden, ook al is er nu geen moratorium. Misschien ben ik te idealistisch, maar ik ben ervan overtuigd dat die historisch permanente graslanden echt wel waardevol zijn, niet alleen biologisch en vanuit natuuroogpunt maar op termijn ook financieel. Immers, wat schaars is, heeft waarde. Nu leven we in krappe tijden, maar wie zegt dat dit over tien jaar nog zo zal zijn? Ik denk dan ook dat het belang heeft om ze te behouden.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Crombez, ik ben blij dat u zelf aangeeft dat hier eigenlijk al een schriftelijke vraag over was ingediend en dus ook beantwoord. Maar ik denk dat u nu vooral de nadruk legt op het al dan niet invoeren van een totaalverbod op het scheuren en bewerken van die kustpolders. Een misverstand dat vaak voorkomt en dat ook in het antwoord op de schriftelijke vraag nog eens heel nadrukkelijk wordt vermeld, is dat het niet zo is dat die historisch permanente graslanden nu niet beschermd zouden zijn. In alle gebieden die binnen de vogelrichtlijngebieden of binnen een groene gewestplanbestemming liggen, bestaat er een verbod op scheuren.
Voor alles wat niet binnen die twee bestemmingen valt, is er een vergunningsplicht. Daar wordt dus controle op uitgevoerd. Doen uitschijnen dat de regeling vandaag te weinig of geen bescherming biedt, is fout. Ik wil dat hier nog eens heel uitdrukkelijk vermelden.
De vraag om al of niet een moratorium in te voeren, is heel grondig aan bod gekomen op het moment dat wij het nieuwe ontwerp van Natuurdecreet hebben ingediend. Dat decreet is op 25 april 2014 goedgekeurd in het parlement. Daarin hebben we ervoor gekozen om geen moratorium in te stellen en in artikel 80 van het Natuurdecreet te voorzien in voldoende bescherming zonder een moratorium toe te passen.
Indien we een volledig moratorium zouden opleggen, zou dat ook betekenen dat anderen die poldergraslanden moeten onderhouden. We hebben berekend dat dit aan de overheid of aan andere organisaties 4,3 miljoen euro per jaar zou kosten. Dat is niet de bedoeling. Uit de cijfers blijkt ook dat het niet zo is dat die poldergraslanden massaal worden gescheurd. Ik denk dan ook dat we daar een goed evenwicht hebben gevonden en dat we een goede regeling hebben uitgewerkt aan het einde van de vorige legislatuur. Die regeling wordt heel correct gevoerd. De plannen zijn nu in openbaar onderzoek, wij hopen dan ook snel te kunnen overgaan naar de volgende stappen.
De heer Crombez heeft het woord.
Minister, de technische discussie is interessant. Mensen die in de kustpolders wonen, worden al jaren geconfronteerd met het scheuren van die polders. Dat zal deze winter opnieuw zo zijn. Los van die technische discussie vragen diegenen die de polders willen beschermen dat er wordt gestopt met scheuren. De voorbije jaren is er al te veel gescheurd.
U zegt dat er niet massaal wordt gescheurd – dat zou er nog aan ontbreken. In dat geval zouden we een actiecomité oprichten waar ook de heer Vandaele deel van zou uitmaken. Natuurlijk wordt er niet massaal gescheurd, dat is ook het punt niet. Maar er is de laatste jaren wel geleidelijk gescheurd. Nu is beslist, waarvoor dank, om die bescherming effectiever te maken. Dat zal echter een aantal maanden duren. De hoofdvraag is dan ook of u ervoor kunt zorgen dat er tijdens die laatste maanden niet meer wordt gescheurd.
Zoals de situatie nu is, zal er bijkomend worden gescheurd. De vraag is dan ook heel feitelijk: kunt u het doen ophouden? Ja. Er is een beschermende regeling, er is een verbod op scheuren, maar dat wordt niet altijd nageleefd. De budgettaire impact van dat moratorium klopt niet omdat het voor een korte periode is. En meestal zijn de landbouwers vatbaar voor een verhaal waarin ze een win-winsituatie zien. Ze weten ook dat niet alle gronden bruikbaar zijn.
Los van alle technische discussies gaat het hier om bijna-erfgoed dat ook voor de natuur heel belangrijk is. Als die poldergronden eenmaal zijn gescheurd, zijn ze onherstelbaar verloren. Zo hebben we er de afgelopen jaren veel gehad. De vraag van de kustpoldergemeenten is heel concreet om in die laatste fase het maximale te doen om die polders te beschermen.
In het tweede deel van mijn vraag vroeg ik naar een sensibilisering van de landbouwers zodat dat scheuren deze winter zou stoppen. Ik stel voor dat we doen wat we vroeger deden, namelijk met de concrete dossiers waarin er echt wordt gescheurd terugkomen naar het parlement. Daarmee bedoel ik dat ik die vraag niet vrijblijvend stel, het gaat hier om een concrete situatie. Ik dank u, en oprecht, voor alle inspanningen die u tot nu toe hebt geleverd. De situatie is verbeterd. Maar tijdens de komende periode kan er nog heel veel schade worden aangericht, en ik denk dat we dit kunnen vermijden.
Mijnheer Crombez, een van de prioriteiten van het ANB is juist de handhaving van die historisch permanente kustpoldergraslanden. Er wordt dus toezicht op uitgeoefend. Ik heb onlangs een aantal processen-verbaal goedgekeurd waarbij er sancties worden opgelegd in geval van overtredingen. Daar wordt effectief toezicht op uitgeoefend.
De vraag om uitleg is afgehandeld.