Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vraag om uitleg over Daarkom vzw
Verslag
Mevrouw Idrissi heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, in De Standaard van 5 september gaf u aan dat het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis Daarkom inhoudelijk grondig moet worden herbekeken. Diezelfde dag zei u op FM Brussel dat er zeker plaats kan zijn voor een sterk project rond de Marokkaanse en Vlaamse cultuur in de brede zin van het woord, maar dat zo’n project “misschien wel eerder een nomadisch bestaan moet leiden. (..) Nu verblijft Daarkom in een tempel die er niet voor geschikt is”, zo zei u. Op 21 februari 2014 ontmoette toenmalig Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege Marokkaans minister Birou. Tijdens deze ontmoeting bevestigde hij het engagement van Marokko ten opzichte van het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis. De heer Birou deelde mee dat de Marokkaanse regering een engagement van drie jaar wil aangaan – voor de periode 2014-2016 – om Daarkom de tijd te geven een werking uit te bouwen. Er is toen afgesproken om een nieuwe driejaarlijkse overeenkomst voor te bereiden. Minister Schauvliege gaf in een antwoord op mijn schriftelijke vraag van 13 maart 2014 aan dat het de bedoeling is om die meerjarige overeenkomst voor te leggen aan de nieuwe Vlaamse Regering.
In september 2013 is Hugo De Greef aangesteld als tijdelijke crisismanager van Daarkom. Hij heeft nog tot januari 2015 de tijd om Daarkom op vier vlakken weer operationeel te maken: een snelle oplossing vinden voor de infrastructuur; een goed team vormen door personeel aan te werven met respect voor het budget; ervoor zorgen dat orde op zaken wordt gesteld in het artistieke programma en ten slotte een goed beleidsplan opmaken.
Ik wil u daarover enkele vragen voorleggen. Is er een meerjarige overeenkomst opgesteld, na het contact op ministerieel niveau tussen de Vlaamse Regering en de Marokkaanse Regering? Zo ja, wat vindt u van deze overeenkomst?
Zult u die voorleggen aan de Vlaamse Regering? Zo neen, bent u van plan om de meerjarige overeenkomst op te stellen? Hebt u contact gehad met de tijdelijke crisismanager van Daarkom? Hoever staat hij in zijn proces? Wat bedoelt u juist met een nomadisch bestaan voor Daarkom? Hoe ziet u de invulling van een inhoudelijk sterk project met betrekking tot de Marokkaanse en Vlaamse cultuur?
De heer Meremans heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, Daarkom, de sequel komt regelmatig terug in deze commissie. Mijn vraag loopt enigszins gelijk met wat mevrouw Idrissi vertelde. Minister, u hebt inderdaad gesteld in De Standaard en brusselnieuws.be dat u de werking van Daarkom zou evalueren en dat een nomadisch bestaan van het Culturenhuis kon worden overwogen.
Voor deze commissie wil ik toch een aantal cijfers meegeven van voor mijn tijd. Dit was het geesteskind van toenmalig minister Anciaux. Dat was een van zijn grote projecten. Voorzitter, u weet dat. Het zadelde de volgende Vlaamse Regering op met een financiële en organisatorische kater. Het huurcontract loopt tot 31 januari 2021. Op een schriftelijke vraag van de heer Vereeck antwoordde minister Schauvliege op 10 september 2012 dat het ging om een kleine 270.000 euro. Ik ben dat echter gaan nakijken, en in mijn schriftje stond iets anders: in februari 2013 zei minister Schauvliege dat de huurlasten oplopen tot 370.000 euro per jaar. Er is een opstartfase van vijf jaar geweest, tussen 2006 en 2011, met een investering van kleine 6 miljoen euro aan Vlaamse zijde. Er was een subsidie van 500.000 euro van Vlaamse zijde, later gehalveerd tot 250.000 euro. We hebben vier directeurs gehad en men is bezig aan de tweede crisismanager.
Dat waren natuurlijk andere tijden. Het verleden is het verleden. Straks houden we echter een hoorzitting, en ik kan me voorstellen dat heel wat cultuurorganisaties slechts kunnen dromen van een dergelijke investering en zoveel geduld, tegenover eigenlijk heel weinig output. Minister, het Daarkom-dossier is op het bord van minister Schauvliege beland. Nu komt het op uw bord terecht. Laat één ding duidelijk zijn: wij zijn gewonnen voor het principe van cultuuruitwisselingen. Daar ben ik 100 procent voor. Ik geloof echt in die cultuuruitwisseling. Ik denk trouwens dat iedereen in deze commissie dat doet. Dat is een meerwaarde. Ik heb het echter toen ook al eens gezegd: met een dergelijk budget kunnen kenners tientallen manifestaties in allerlei culturele centra organiseren met betrekking tot dit project. Dat is echter dus ook niet doorgegaan. Ik heb nu even ook de site van Daarkom bezocht. Voorlopig plant men er twee activiteiten in de maand oktober, ‘and that’s it’. Ik heb gekeken naar de andere maanden, maar heb niets gezien.
Minister, is er overleg gepleegd met de huidige crisismanager, de heer De Greef? Is er nu een zicht op een programmatie of überhaupt op financieel overleven? Je hebt immers die zware huurprijs. Wat blijft er nog over voor programmatie? Is dat leefbaar? Ik vond een nomadisch bestaan voor Daarkom een interessante mogelijkheid. Betekent dit dan dat het gebouw de deuren sluit? Let op: het huurcontract bevat een clausule die voorziet in een enorme boete als men dat verbreekt. Ook is er een afspraak met het Koninkrijk Marokko. Als Vlaamse overheid moeten we altijd goede relaties onderhouden met andere landen. Dat element moeten we mee in overweging nemen. Hebt u in dit verband reeds gesprekken gevoerd met uw Marokkaanse collega ? In welke timing voorziet u voor het ontwarren van de Daarkom-knoop?
De heer Poschet heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, ik sluit me aan bij de vragen die reeds werden gesteld door onze collega’s Idrissi en Meremans. Het grote probleem is uiteraard het contract, dat ons voor een heel lange tijd bindt aan die locatie en ons vooral ook bindt aan de activiteit. Dat is toch wel iets bijzonders, dat we dat eigenlijk moeilijk kunnen verbreden. In die buurt zijn er andere instellingen van de Vlaamse Gemeenschap. Ik denk aan de Erasmushogeschool, Odisee, het RITS, waar studentenverenigingen aan gekoppeld zijn, maar ook, ruimer, jeugdverenigingen in Brussel die op zoek zijn naar ruimte voor ontmoetingen, voor feest, om te fuiven. Dat daar zo’n prachtige infrastructuur leegstaat, maakt de situatie alleen nog wat schrijnender. Minister, wij kijken vooral uit naar het rapport van de transitiemanager, die toch zijn sporen heeft verdiend bij Flagey. We willen ook weten wat de mogelijkheden zijn die u al hebt bekeken, zoals bijvoorbeeld een samenwerking met Muntpunt.
Minister Gatz heeft het woord.
Voorzitter, geachte leden, elke minister erft dossiers. Ik zal proberen op de vragen in te gaan, al zal ik u wellicht nog wat op uw honger laten, maar ik zal op het einde van het antwoord ook aangeven waarom dat zo is. De crisismanager heeft inderdaad een meerjarige ontwerpconvenant opgemaakt, die hij aan zowel de Marokkaanse als de Vlaamse partners heeft bezorgd. Vooraleer ik overweeg om een ontwerpconvenant voor te leggen aan de Vlaamse Regering, wil ik duidelijkheid over de levensvatbaarheid van Daarkom. Daarnaast wil ik onderzoeken op welke manier we de doelstellingen van de Vlaams-Marokkaans culturele samenwerking het best organiseren, uiteraard in overleg met het Koninkrijk Marokko.
Mijn kabinet heeft al een gesprek met de crisismanager achter de rug. Vorige week heb ik het eindrapport ontvangen en gelezen. Ik plan uiteraard in de zeer nabije toekomst een overleg met de voorzitter van de vzw, en half november met de ambassadeur van Marokko.
Momenteel houd ik alle mogelijkheden voor vzw Daarkom nog open. Een mogelijkheid die ik inderdaad heb gelanceerd in het interview waarnaar mevrouw Idrissi heeft verwezen, is dat van het nomadisch bestaan van de vzw. Daarmee bedoel ik dat de vzw niet noodzakelijk moet beschikken over een eigen gebouw om haar missie uit te voeren. Ik kan zelfs nog een stap verder gaan. Er is het inhoudelijke verhaal dat men ooit met Daarkom heeft willen schrijven, maar dat er jammer genoeg nooit zo is uitgekomen.
Misschien kan dat überhaupt een nomadisch bestaan kennen, los van gebouw en vzw. Alles pistes liggen open. Maar ik wil eerst het eindrapport van de crisismanager en de mogelijke pistes grondig onderzoeken voor ik een gesprek met mijn Marokkaanse collega zal beleggen. Ik prik daar geen datum op, maar ik zal u ook niet met een kluitje in het riet sturen. Wanneer de engelen Kerstmis aankondigen of wanneer de champagnekurken of de kurken van anders alcoholische dranken na Nieuwjaar hebben gepopt, kunnen we daar zeker dieper op ingaan en mag u van mij een meer inhoudelijk antwoord verwachten. U moet echter begrijpen dat los van de inhoudelijke opdracht van dit project gekoppeld aan deze vzw enerzijds en de moeilijke problematiek van het gebouw anderzijds, er nog altijd het overleg met het Koninkrijk Marokko is. Ik ga hier dan ook vooraf geen zaken meedelen die dan onrechtstreeks de ambassadeur van Marokko zouden bereiken. We moeten hier de nodige diplomatieke voorzichtigheid aan de dag leggen. Dat dit dossier moet worden opgelost, staat echter buiten kijf. Ik denk dat de oplossing nu op een of andere manier moet komen.
De sequel is in elk geval verzekerd.
Mevrouw Idrissi heeft het woord.
Minister, ik dank u voor dit niet omstandige antwoord, maar het is toch een antwoord. Ik begrijp dat u alle pistes open houdt. Ik wil u dan ook heel veel inspiratie toewensen en veel nuttige brainstormsessies om tot het juiste inzicht te komen in dit dossier. Ik wil u ook vragen het kind niet met het badwater weg te gooien, want het kind, dat zijn al die jongeren in Brussel en in Vlaanderen die vandaag honger en dorst hebben om zich te uiten en zich te informeren. Ik ben ervan overtuigd dat er een noodzakelijke behoefte is en dat u met een oplossing kunt komen die beantwoordt aan die behoefte binnen een realistisch kader. Ik blijf in zeer blijde, hoopvolle verwachting.
De heer Meremans heeft het woord.
Men mag een kind nooit heel lang in het badwater laten zitten, men moet het er op tijd uithalen, afdrogen, poederen, mooi aankleden en gezellig in een wiegje leggen. Dit terzijde, maar toch zit er een bron van waarheid in. Wat mij betreft, gaat dit over het project zoals u hebt beschreven. Wij zijn voorstander van die uitwisseling van culturen. Tot nu toe hebben we enkel geïnvesteerd in bakstenen. Qua output was er niets. Daar heeft geen enkele jongere in Brussel of Vlaanderen een boodschap aan. Maar ik vind wel dat u steeds rekening moet houden met de verhouding tussen de projecten waar heel veel geld naartoe gaat en de noden die er verder zijn in het Vlaamse land. Ik begrijp dat u nu geen pasklaar antwoord hebt, het lijkt me ook logisch dat er eerst overleg moet zijn met het Koninkrijk Marokko. Wij kijken reikhalzend uit naar de komst van de Kerstman.
De heer Poschet heeft het woord.
Minister, ik heb nog een cijfermatige vraag. Voor 2014 gaat Daarkom in het rood. Is er al een oplossing in zicht voor 2015? Of komt dit deze namiddag aan bod? Wat zijn de vooruitzichten?
Minister Gatz heeft het woord.
Ik zal daar deze namiddag niet verder op ingaan omdat het debat niet op instellingsniveau wordt gevoerd. We kunnen dat tijdens de begrotingsronde doen. Ik ga nu samen met de crisismanager na hoe we uw vraag kunnen beantwoorden.
Mijnheer Meremans, u kijkt reikhalzend uit naar mijn antwoord. Welnu, ik kijk ook reikhalzend uit naar mijn eigen antwoord.
Mevrouw Idrissi, ik besef dat als men een nomadisch bestaan zou aanvatten, er inderdaad lange tussenperiodes met honger en dorst zouden zijn in de woestijn. Maar misschien vinden we wel een groene oase, al mag het natuurlijk geen fata morgana zijn.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.