Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Door de hoge bevolkingsdichtheid, de hoge graad van bedrijvigheid en het verdicht wegennetwerk in Vlaanderen is heel wat leefgebied van planten en dieren verloren gegaan en opgedeeld in steeds kleinere geïsoleerde stukken. Hierdoor hebben we vaak te kampen met overstekende dieren, wat niet alleen nefaste gevolgen heeft voor de verkeersveiligheid, het zet de overlevingskansen van die wilde dieren ook onder druk. Met het project ‘Dieren onder de wielen’ willen de Vlaamse overheid en Natuurpunt de knelpunten verder in kaart brengen. Uit cijfers van Natuurpunt blijkt dat er in Vlaanderen jaarlijks zo’n 6 miljoen dieren sterven in het verkeer. Het gaat voornamelijk om kleine dieren zoals de pad, de egel of de houtduif, maar overstekend wild is ook geen ongekend probleem. De impact van een aanrijding met een groter dier zoals een ree of een everzwijn kan erg groot zijn voor de autobestuurder, niet alleen voor de verkeersveiligheid, maar ook voor het financiële kostenplaatje.
Om dit probleem aan te pakken werd op 23 september 2020 het protocolakkoord voor het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) ondertekend door u, de minister van Mobiliteit en Openbare Werken, en de minister van Omgeving. Hiermee wil de Vlaamse Regering niet alleen de verkeersveiligheid in bosrijke gebieden verhogen, maar ook meer natuurgebied in Vlaanderen verbinden en versnippering van de leefgebieden van in het wild voorkomende dieren tegengaan. Op deze manier krijgen wilde dieren opnieuw meer leefruimte, toegang tot voedsel en schuilplaatsen, en vinden ze gemakkelijker een geschikte partner. Om deze maatregelen uit te rollen trekt Vlaanderen vijf jaar lang telkens 10 miljoen euro uit.
Er bestaan ook verkeersborden en wilddetectiesystemen, in combinatie met wildrasters, die waarschuwen voor overstekend wild. Op 25 maart 2019 werd het pilootproject inzake wilddetectie geactiveerd langs de N73. Dat is de Kamperbaan in Hechtel-Eksel. Hierbij wordt een deel van de weg afgezet met rasters, waarbij dieren enkel in bepaalde zones kunnen oversteken. Aan de oversteekplaatsen worden sensoren geplaatst. Wanneer die een dier registreren, waarschuwen dynamische verkeersborden de bestuurders voor overstekend wild en wordt de maximaal toegelaten snelheid verlaagd. In de commissie van 9 juli 2020 haalde de minister aan dat een volledig evaluatietraject drie jaar duurt en ze de evaluatie wil afwachten alvorens verdere investeringen te doen in die wilddetectiesystemen.
Dat brengt mij tot volgende vragen.
Is die evaluatie ondertussen al uitgevoerd? Indien ja, hoe evalueert u de resultaten van het wilddetectiesysteem op de N73? Is er bijsturing nodig of niet?
Zullen er bijkomende campagnes georganiseerd worden om mensen te waarschuwen voor de gevaren van overstekend wild?
Hoe evalueert u, minister, de reeds uitgevoerde ontsnipperingsmaatregelen uit het VAPEO?
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel, mevrouw Mertens, voor uw vragen.
De evaluatie van het wilddetectiesysteem wordt uitgevoerd door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). De resultaten van de eerste monitoringsperiode van de N73 kunt u al op de website van het INBO terugvinden. Daar ziet u dus een en ander van. In de samenvatting van dit rapport is al te lezen dat het aantal slachtoffers is teruggelopen van veertien in de periode van 2015 tot 2018 tot gemiddeld twee in de periode dat het systeem actief is. Dat is op zich al een goede zaak.
Wat betreft de N76, daar is de monitoring van het systeem op dit ogenblik nog lopende. Na de eerste voorzichtig positieve resultaten van het wilddetectiesysteem langs de N73 werd ondertussen ook een tweede systeem geplaatst langs de N76 te Oudsbergen. Ook dit wordt momenteel door het INBO gemonitord. We denken alleszins dat het aangewezen is om die resultaten eerst af te wachten, alvorens een specifieke campagne op te zetten. Wel wordt door het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) via social media op bepaalde momenten – zoals in het voor- en najaar – een gerichte campagne opgenomen voor die locaties waar er een groot risico is.
Aangezien we beiden van Limburg zijn, weet u ook dat we langs Limburgse wegen vaak grote borden zien met groot wild dat de weg kan oversteken, om de automobilisten er attent op te maken dat er potentieel overstekend wild is.
Over de reeds uitgevoerde ontsnipperingsmaatregelen uit het VAPEO: ik weet dat er onder meer een is in mijn gemeente, waar tien jaar lang over gepraat is, en dat finaal is uitgevoerd, met name de ecovallei aan Vossenberg. Ik denk dat dat alleszins een meerwaarde is, maar de resultaten daarvan zal men ook toekomstgericht kunnen bekijken. Wat dat betreft denk ik alleszins dat dat goede elementen zijn, zowel de wilddetectiesystemen, maar ook het verhaal van de afrastering, al is dat natuurlijk niet overal mogelijk.
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Dank u, minister, voor uw antwoord. Ik heb inderdaad op de website van het INBO de eerste monitoringsperiode gevonden. Maar dat is al van het eerste kwartaal van 2021, als ik het goed heb. In de commissie van 9 juli 2020 had u aangehaald dat er een goede evaluatie zou plaatsvinden als alle seizoenen een keer doorlopen werden. Hebt u een idee wanneer die volledige evaluatie dan nog zal komen?
Verdere vragen die ik heb: het lijkt de goede kant op te gaan met die wilddetectiesystemen. Het zijn positieve resultaten. U zei net de evaluatie af te wachten alvorens u verder zult bekijken of u verdere investeringen zult doen. Zijn er locaties waar u nu aan denkt, waar zo’n systeem ook mogelijk een antwoord kan bieden op de problemen die zich daar nu stellen?
Minister Peeters heeft het woord.
Ik moet dan opnieuw verwijzen naar het INBO, mevrouw Mertens. Zij doen die evaluatie, en als Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek zijn zij daar ook veel meer in onderlegd. Ik denk dat zij het best bepalen wat waar komt, en dat zij ook bepalen wanneer die monitoringsverslagen er finaal moeten komen. Ik hoop dat ze het tweede zo snel mogelijk zullen publiceren, en we blijven dat zeker ook verder opvolgen.
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Dank u wel, minister, dan probeer ik vol geduld af te wachten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.