Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
Mevrouw Claes heeft het woord.
We weten allemaal dat door de digitalisering en de technologische ontwikkelingen onze jobs grondig zullen veranderen. De minister heeft dat deze morgen nog eens duidelijk meegegeven aan de pers. Op de radio heb ik gehoord dat we die competenties moeten updaten.
Ook in de adviezen van de arbeidsmarktexperten naar aanleiding van de coronacrisis en de uitdagingen voor onze arbeidsmarkt van de toekomst werd verwezen naar de noodzaak van de competentiechecks. Dat is een instrument om de competenties te toetsen aan de vereisten op de arbeidsmarkt en zo de eigen positie te bepalen.
De Vlaamse Regering keurde afgelopen december de competentiechecks gericht naar werknemers en ondernemingen goed. De competentiechecks voor werknemers is een gratis digitale tool van VDAB die meer inzicht geeft over hun positie op de arbeidsmarkt en ook opleidingssuggesties geeft. Er wordt ook een campagne voorzien om die digitale tool te promoten.
Bij de competentiecheques voor ondernemingen onderzoeken experten de knelpunten en de werkpunten rond opleiding en competenties op de werkvloeren. Dat moet dan resulteren in een actieplan om het opleidings- en competentiebeleid in de onderneming te versterken.
Minister, wanneer wordt de digitale tool van VDAB gelanceerd? Hoe zal de promotiecampagne er concreet uitzien? Welke doelstellingen stelt u voorop? Hoe worden werkgevers meegenomen in dat verhaal? Hoe wordt dit gekoppeld aan de competentieprofielen en hoe worden deze gegevens up-to-date gehouden?
Worden bij de opleidingssuggesties voor werknemers ook de opleidingsincentives meegenomen? Zal het gebruik van de digitale tool gekoppeld worden aan het openen van het recht op een opleidingsincentive, bijvoorbeeld het Vlaams opleidingsverlof?
Op basis waarvan zullen zeshonderd ondernemingen worden geselecteerd voor de competentiechecks bij ondernemingen? Hoe gaat men concreet te werk en op welke manier worden de resultaten gedeeld met andere ondernemingen en sectoren?
Hoe zullen beide instrumenten op termijn aan elkaar worden gekoppeld?
De heer Brouns heeft het woord.
Collega Claes, het doet me inderdaad plezier dat u interesse hebt in de competentiechecks. Uw eerste vragen hebben betrekking op de competentiecheck voor werknemers. Dat is een nieuwe tool die momenteel te vinden is op de website van VDAB. Deze check is ontwikkeld als een actie in het VESOC-akkoord (Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité) ‘Alle hens aan dek’.
De competentiecheck is momenteel al te gebruiken, maar die is in feite nog niet officieel gelanceerd. VDAB koppelt namelijk een grote communicatiecampagne aan de tool en die moet nog starten. Het staat u allen uiteraard vrij om de tool al even uit te testen. De tool richt zich op werkenden, maar die is in feite door alle burgers in te vullen, ook door mensen die vandaag niet beroepsactief zijn.
Ik ga met jullie even dieper in op de data waarop de competentiecheck is ontwikkeld, want die data maken van de competentiecheck een interessant AI-gedreven (artificiële intelligentie) instrument. De applicatie maakt geen gebruik van competentieprofielen, maar er wordt dus een link gemaakt tussen beroepen en vaardigheden, en vaardigheden en opleidingen.
Allereerst toont de competentiecheck voor elk beroep de meest relevante vaardigheden. Het is namelijk belangrijk dat de gebruiker steeds kan nagaan of men nog mee is in de huidige job en welke competentiekloof er eventueel is om een ander beroep uit te oefenen. Op basis daarvan kun je dan een gepaste opleiding volgen en kan er een opleidingsbeleid uitgetekend worden. VDAB kan uit vacatureteksten afleiden over welk beroep het gaat, welke vaardigheden er nodig zijn en welke de meest relevante vaardigheden zijn. Hetzelfde geldt voor wat betreft de vaardigheden die gelinkt zijn aan opleidingen.
Zoals ik ook al vermeld had, zal de communicatiecampagne naar het brede publiek nog opstarten. Die zal over een periode van twee jaar lopen. Binnen de communicatiecampagne vanuit VDAB zijn twee sporen opgenomen. Het eerste richt zich op de brede populatie van de werkenden. Daarnaast is er ook aandacht voor de meest kwetsbare werknemers.
Voor die doelgroepen specifiek – kortgeschoolden, 50-plussers, jongeren – zal VDAB sterk inzetten op stakeholdercommunicatie. Dat is belangrijk om hen snel en rechtstreeks te kunnen bereiken. Binnen de stakeholderscommunicatie zal er tevens communicatie zijn naar de interne stakeholders met als doel de medewerkers van VDAB in te zetten als ambassadeurs van de tool.
Wanneer de gebruiker van de competentiecheck een beroep in detail bekijkt, worden er suggesties gegeven over opleidingen waarmee men de vaardigheden kan aanleren. Men kan dat overzicht verder personaliseren. Ook voor vaardigheden die men wel al heeft en wil versterken kan men dus naar opleidingen zoeken. Die opleidingen zijn louter suggestief.
Om na te gaan welke opleidingen relevant zijn voor de individuele gebruiker, bekijkt de tool welke vaardigheden men wil bijleren en welke vaardigheden elke opleiding aanbiedt. De opleidingen die momenteel gesuggereerd worden zijn die die gekend zijn in de opleidingsgids van VDAB. We verwijzen via een gemakkelijke link ook door naar de wegwijzer met Vlaamse opleidingsincentives. De competentiecheck voor werkenden is dus een bouwsteen waar verder op gebouwd en gewerkt kan worden.
Dan kom ik aan de vragen over de competentiecheck bij ondernemingen. De opdracht competentiecheck in Vlaamse ondernemingen wordt onderverdeeld in vijf percelen met elk hun afgebakende bedrijfsactiviteiten.
De begeleidingen worden door de dienstverleners gratis aangeboden aan organisaties. Dat zijn kmo’s uit de profit- en socialprofitsector alsook bepaalde lokale besturen, dit voor wat betreft de kinderopvang, ouderenzorg en thuiszorg. Elk perceel moet een minimaal aantal organisaties bereiken. In totaal hebben ze samen de ambitie om 622 organisaties te bereiken. Per perceel varieert het van 60 tot 182 organisaties, dus verschillende percelen, bijvoorbeeld bouw, hout, voeding, chemie, audiovisueel, podiumkunsten, social profit, enzovoort.
De opdracht bestaat uit twee luiken: een communicatie- en begeleidingsluik. Bij de start van de opdracht gaat de dienstverlener proactief en gericht een brede communicatie opzetten om organisaties voor begeleidingstrajecten te enthousiasmeren en te rekruteren.
De begeleiding kan op twee manieren aangeboden worden: op vraag van de organisatie zelf of via het netwerk van de sectorconsulenten. De dienstverleners hebben in hun offerte een gemiddeld aantal uur opgegeven per begeleidingstraject. Dit verschilt per perceel en varieert tussen 47 uur en 80 uur. De begeleiding start bij de dienstverlener met een intake. Afhankelijk van de noden van de werknemers en de ondernemingen wordt een begeleiding op maat opgestart. De opdrachtnemers gaan ook werk maken van een competentiebeleid dat bijdraagt aan het creëren van lerende organisaties. De begeleiding eindigt met een plan van aanpak op maat van de onderneming.
De resultaten van de opdracht zullen gedeeld worden via de stuurgroep en evaluatieonderzoek. Bijkomend worden tijdens de looptijd van de opdracht vier overkoepelende sessies georganiseerd met de dienstverleners van elk perceel om kennis en ervaring uit te wisselen.
Daarnaast wordt natuurlijk parallel een evaluatieonderzoek opgezet waarin op een wetenschappelijke manier wordt nagegaan of de werking ‘Competentiechecks ondernemingen’ en de middelen die daarvoor worden ingezet, ook het resultaat behalen dat ze beogen.
Zoals u ziet zijn er nu twee competentiechecks gelanceerd, maar die kunnen dus aan elkaar gekoppeld worden. Dienstverleners van de competentiecheck voor ondernemingen, kunnen de competentiecheck voor werkenden integreren in hun aanpak.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Dank u wel voor de verduidelijking. Ik geloof heel sterk in dat competentieverhaal. Als bepaalde personen interesse hebben in een vacature die openstaat, is het aan de hand van die competenties om te bepalen welke competenties hij heeft, of hij die job kan uitvoeren, en waar er nog aan gewerkt of bijgeschoold worden. Want we weten ook dat die competenties niet statisch zijn en constant veranderen.
Die competentiecheck kan hier zeer nuttig zijn, een nuttig instrument zijn. Het is ook zeer afhankelijk van de manier waarop het gebruikt wordt: het moet toegankelijk zijn, het moet gebruiksvriendelijk zijn, het moet eenvoudig en logisch zijn. Op die manier kunnen we ook meer Vlamingen overtuigen om die tool te gebruiken.
Ik ben ook blij te horen dat de koppeling gemaakt wordt naar de opleidingsincentives, richting opleidingen, zodat het één verhaal wordt en het niet enkel de competentiecheck is, waarvan men zegt dat hij gebeurd is, waarna het verhaal afloopt. Neen, er moet een vervolg aan gekoppeld worden.
De waarde van die competentiechecks en de zin van het resultaat zijn natuurlijk ook afhankelijk van gedeelde data, de inschatting of de waardering van het eigen kunnen. Mijn bijkomende vraag is dan ook hoe die werknemers en werklozen, als ze die competentiechecks gaan doen, ondersteund worden om die toch nauwgezet in te vullen? Er is een bepaalde generatie die nooit heeft nagedacht over competentiedenken, over wat vaardigheden zijn, over hoe dat kan worden beoordeeld. Hoe kunnen zij op een gemakkelijke manier die checks invullen, en hoe wordt er in geïnvesteerd en nauw op toegezien dat die tool gebruiksvriendelijk en eenvoudig blijft?
Minister heeft het woord.
Dank u wel, collega Claes. De competentiecheck is niet statisch, dat is duidelijk. Doordat het een AI-instrument is kunnen we dat gemakkelijk actualiseren. Dat maakt de tool net heel interessant.
De competentiecheck is heel eenvoudig, heel eenvoudig in gebruik. Ik zou zeggen probeer hem eens uit. Misschien hebt u dat al gedaan? Neen? Wie er toch moeite mee heeft, kan uiteraard hulp vragen aan de bemiddelaar van VDAB.
Al dan niet in uw lokaal bestuur terug te vinden.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Ik ben nog één ding vergeten te vragen. U zei dat de competentiecheck nog niet officieel gelanceerd is. Is er wel al een datum voor geprikt?
Minister Brouns heeft het woord.
Het einde van de maand.
Dank u wel, ik heb geen bijkomende vragen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.