Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
De Europese Unie richtte de Brexit Adjustment Reserve (BAR), ook wel het Brexitfonds genoemd, op. Uit dat fonds ontvangt België zo’n 353 miljoen euro. Dit wordt uitbetaald in twee schijven, in 2023 en 2024. 63 procent van die middelen zijn conform een interne verdeelsleutel aan Vlaanderen toegekend, wat neerkomt op ongeveer 223 miljoen euro. Het geld is bestemd voor bedrijven en organisaties die kunnen aantonen dat zij voor de Brexit handel dreven met het Verenigd Koninkrijk en verliezen hebben geleden.
In de beleidsnota staat met betrekking tot de BAR het volgende: “Als gevolg van de Europese verordering met betrekking tot de BAR werd de implementatie hiervan toevertrouwd aan het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Het agentschap fungeert dan ook als managementautoriteit voor dit EU-fonds dat operationeel blijft tot eind 2023.”
Minister, blijft het nog steeds zo dat we met Vlaanderen zullen beschikken over een portefeuille van 223 miljoen euro? En zo ja, hoe zal dit Vlaamse budget concreet verdeeld worden?
Hoeveel ondernemingen hebben zich al bij VLAIO aangemeld voor financiële hulp via de BAR?
In Het Nieuwsblad stond vorige week nog een artikel waarbij gezegd werd dat Limburgse bedrijven de Brexitsteun links laten liggen en dat VLAIO daarom start met een roadshow om ondernemers meer info te geven. In de maand november organiseren ze zitdagen in iedere provincie met betrekking tot de BAR. Wat is de eerste evaluatie hiervan?
Minister Brouns heeft het woord.
Het geraamde budget voor Vlaanderen blijft 223 miljoen euro, waarvan er reeds twee schijven zijn gestort. De andere gewesten hebben in totaal een budget van 163,5 miljoen euro. Zoals de verordening van 6 oktober 2021 tot oprichting van de reserve voor aanpassing aan de Brexit het voorschrijft, zal het niet-bestede saldo teruggevorderd worden.
De Vlaamse Regering voorzag al 83 miljoen euro extra steun voor bedrijven die getroffen worden door de gevolgen van de Brexit. Daarvan is 30 miljoen euro voorzien voor Flanders Investment & Trade (FIT), 50 miljoen euro voor VLAIO, en 3 miljoen euro voor het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM).
De verordening heeft ook speciale aandacht voor de visserij en de kustgemeenschappen. Daarvoor is zo’n 70 miljoen euro beschikbaar. Om particuliere bedrijven en overheidsbedrijven, met name kmo’s, zelfstandigen, lokale gemeenschappen en organisaties die nadeel ondervinden van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie bij te staan, is zo’n 75 miljoen euro voorzien. Tot slot is er ook 5,5 miljoen euro voor technische bijstand voorzien.
VLAM heeft tot op heden 35 bedrijven gesteund voor in totaal 600.000 euro. Er zijn nog initiatieven lopende. FIT heeft tot op heden 220 bedrijven gesteund voor in totaal 2.200.000 euro a rato van 10.000 euro per dossier. Ook daar zijn nog initiatieven lopende.
Ook binnen het VLAIO-instrumentarium werden er met de Brexitveerkrachtsubsidies 67 bedrijven gesteund voor in totaal een bedrag van 1.189.055 euro. De maximale steun per dossier binnen de Brexitveerkrachtsubsidies was 50.000 euro.
Voor de BAR-toelage aan particulieren en overheidsbedrijven wordt gewerkt via de algemene BAR-oproep, die gelanceerd werd in mei 2022. Hier zijn in totaal 177 aanvragen ontvangen via de prescreening. Daarvan zijn er op dit moment 111 aanvragen doorverwezen naar de tweede stap van behandeling. De totale toegezegde steun bedraagt op dit ogenblik 28 miljoen euro. De algemene BAR-oproep is nog open tot juni 2023.
Het onder de aandacht brengen van de BAR-steunmogelijkheden is een permanente opdracht voor VLAIO. Zo was er in mei het kick-offevent in aanwezigheid van meer dan honderd ondernemingen. De deelnemers maakten toen al gretig gebruik van de individuele gesprekken met de BAR-projectadviseurs.
Nu, aangezien de oproep nog doorloopt in 2023 zal er ook een nieuwe communicatiecampagne opstarten in december. De roadshow loopt momenteel nog tot eind november in de vijf provincies, na afloop zal er een evaluatie gebeuren. Ik kom dan graag weer bij u terug om een update te geven van de voortgang. Heel wat bedrijven uit alle Vlaamse provincies vonden reeds hun weg naar VLAIO, ook die uit Limburg, collega Vanryckeghem. Als minister van Economie, afkomstig van het mooie bronsgroen eikenhout, doe ik ook graag een warme oproep aan de bedrijven om de steunmogelijkheden voor handel met het Verenigd Koninkrijk zeker te bekijken. Het kan dus nog tot eind juni 2023 om uw projecten in te dienen.
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
Minister, dank u voor uw antwoord. Het is goed te horen dat die budgetten al gretig worden opgevraagd. Het zou inderdaad zonde zijn dat een deel van die bedragen ongebruikt blijven en dat ze moeten worden teruggevorderd. Ik roep dus op om ook andere kanalen te gebruiken om dat bekend te maken. Vooral in de provincie West-Vlaanderen, maar ook, minister, in uw mooie provincie. Via UNIZO, het Vlaams netwerk van ondernemers (Voka) en dergelijke organisaties zou dat bekend moeten raken bij onze Vlaamse ondernemers.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, we hebben het tijdens de begrotingsbespreking ook al gehad over de BAR. Het is heel belangrijk dat we onze ondernemers naar aanleiding van de Brexit hebben ondersteund, ook met de Brexitveerkrachtsubsidies en met de helpdesk, die onze ondernemers met raad en daad bijstaat. Ik vraag me af hoe de helpdesk op dit moment draait. Ook het eindrapport van de studie 'Gateway2Britain’ is ondertussen afgeleverd. Hebt u daarover meer informatie, die u vandaag met ons kunt delen?
Minister Brouns heeft het woord.
Ik heb geen negatieve berichten over de helpdesk. Ik ga er dus van uit dat dat goed loopt. We kunnen daar bijkomende informatie over inwinnen, als u dat wilt. Dan zullen we daar op terugkomen. Ik krijg alleen maar het bericht dat de helpdesk volop draait. Dat is goed.
Collega Vanryckeghem, een permanente opvolging en evaluatie van de besteding: ook in West-Vlaanderen kent men de mogelijkheden heel goed. Wij blijven natuurlijk in contact met alle stakeholders waarnaar u verwijst, om het zo bekend mogelijk te maken, zodat er optimaal gebruik kan worden gemaakt van dit belangrijke instrument. Op dat vlak is er een zeer goede samenwerking met FIT.
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
Wordt vervolgd. Dank u.
De vraag om uitleg is afgehandeld.