Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Op 6 oktober 2022 lanceerden 26 bibliotheken in Vlaanderen een eigen aanbod voor filmstreaming, dit via een nieuwe eigen filmstreamingdienst ‘Cinébib’. Alle leden van deze bibliotheken kunnen zo films, series of documentaires streamen. Je moet enkel een ‘Mijn Bibliotheek’-profiel aanmaken op Cinébib en je kunt vanop elk digitaal toestel kijken. Vele zaken worden gratis aangeboden, sommige films zullen betalend zijn.
De bibliotheken kunnen films aanbieden van drie mogelijke Belgische streamingplatformen: Dalton Distribution, Avila of Sooner. Cinébib vormt een zeer interessante aanvulling op de bestaande dvd-collectie die bibliotheken nu al hebben.
Het project wordt de komende twee jaar geëvalueerd waarna andere bibliotheken kunnen aansluiten. Dit pilootproject wordt gecoördineerd door Cultuurconnect. Ik heb daarbij volgende vragen aan u, minister.
Op dit moment kan de bibliotheek in kwestie kiezen met welk platform ze werkt. Ook een combinatie van de drie is mogelijk. Zal men in de toekomst overgaan naar een algemeen systeem voor alle Vlaamse bibliotheken of blijft het aanbod afhankelijk van de platformen waarmee wordt samengewerkt?
Op welke manier wordt dit project van budget voorzien en hoeveel bedraagt dit?
Minister, in welke mate bent u van oordeel dat dit platform een concurrentie zal bieden tegenover de huidige streamingdiensten met commerciële content?
Met welke ambities werd dit project gelanceerd?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik beantwoord eerst uw eerste vraag, mijnheer Meremans, of er naar een algemeen systeem zal worden overgaan. Het zit zo.
Cinébib is een project dat ontstond op vraag van de openbare bibliotheken naar aanleiding van een eerste experiment met filmstreaming via de bib in 2018. Aan dit experiment namen twaalf openbare bibliotheken deel, waaronder Leuven, Antwerpen en het samenwerkingsverband BRoeRe, dat een aantal bibliotheken samenbrengt in en om Roeselare. Cultuurconnect vzw begeleidde dit project. De resultaten toonden aan dat er interesse was in filmstreaming via de bib, maar ook dat er binnen de bibliotheeksector verschillende noden waren, afhankelijk van de collectiesamenstelling, de financiële mogelijkheden en de samenwerkingsverbanden van de bibliotheken.
In de stuurgroep digitale collecties werd daarom eind 2020 door de bibliotheken beslist om een nieuw traject op te zetten onder leiding van Cultuurconnect vzw, waarbinnen een diverse groep bibliotheken samen op zoek ging naar een antwoord op de noden die zij hadden rond het aanbieden van audiovisueel materiaal via de bib. Er werd gekozen voor een tweejarige piloot, zodat tussentijdse evaluaties en bijsturingen mogelijk zijn.
Via een Europese aanbesteding werd gezocht naar een diversiteit aan platformen met als doelstelling bibliotheken zelf de keuze te geven om het platform of de platformen aan te bieden die het best aansluiten bij hun collectienoden, met name een breed aanbod van zowel kwalitatieve langspeelfilms, jeugdfilms als documentaires, of een kleiner aanbod met focus op documentaires, of een gecureerd aanbod dat telkens thematisch of contextueel gekaderd wordt. Er werd bewust gekozen voor bestaande platformen, zowel uit financiële overwegingen – het is een piloot – als om snel te zijn. Er zijn amper technische ontwikkelingen nodig.
Of er in de toekomst een aanbod komt voor alle Vlaamse openbare bibliotheken en hoe deze oplossing eruit zal zien, zal afhangen van de resultaten en de evaluatie van deze piloot, waarbij Cultuurconnect rekening houdt met de beoogde doelstellingen. Ik kom daar straks bij vraag vier nog even op terug. Het is op dit moment niet mogelijk om hier al uitspraken over te doen. We wachten eerst de evaluatie van de pilootprojecten af.
Cultuurconnect vzw financiert dit project via haar werkingssubsidie. De vzw investeert 50.000 euro, gespreid over een periode van 2 jaar en 0,75 voltijdequivalenten (vte) personeel tot 6 maanden na de lancering. Daarna volgt een eerste evaluatie en eventuele bijsturing van het nodige personeel. Met het investeringsbudget worden de kosten gedragen voor de technische implementaties om via het Mijn Bibliotheek-profiel toegang te geven tot de platformen, en de gebruiksdata te kunnen genereren en rapporteren. Er wordt ook promotie- en marketingmateriaal voorzien, evenals de mogelijkheid om te experimenteren met de organisatie van evenementen die de dienstverlening meer zichtbaarheid kunnen geven, zoals de organisatie van een filmclub of een filmvoorstelling in de bib. De kosten voor het streamen van de content worden gedragen door de openbare bibliotheken zelf. De kostprijs daarvan is grotendeels afhankelijk van het gebruik.
U vraagt ook of dit pilootproject concurrentie zou betekenen met de huidige streamingsdiensten. Cinébib is geen platform, maar een pilootproject dat de deelnemende bibliotheken de mogelijkheid biedt om hun leden toegang te geven via hun Mijn Bibliotheek-profiel tot een of meerdere streamingplatformen. Alle aangeboden platformen zijn bestaande platformen die op de Vlaamse markt actief waren voor de lancering van Cinébib. De keuze voor de platformen gebeurde op basis van een Europese aanbesteding.
Het project heeft als doelstelling om de diversiteit van de collectie audiovisuele content in de bib te waarborgen binnen de veranderende maatschappelijke context. Steeds minder films verschijnen nog op dvd en steeds minder mensen hebben nog een dvd-speler in huis. De onderliggende ambitie is ook om de bibliotheekleden te laten proeven van een breed audiovisueel aanbod, en hen te inspireren en te stimuleren om andere content te bekijken dan de content die de bibliotheekleden zelf al kenden. Cinébib staat, met andere woorden, niet tegenover de huidige streamingdiensten met commerciële content, maar ernaast.
Het pilootproject Cinébib werd gelanceerd met de ambitie om in te spelen op een aantal maatschappelijke tendensen die een impact hebben op een van de doelstellingen van openbare bibliotheken, met name het realiseren van een rijk en gevarieerd collectie-aanbod. Steeds minder mensen hebben, zoals ik al zei, een dvd-speler in huis. Het gevolg daarvan is dat deze groep bibliotheekleden geen gebruik meer kan maken van de dvd-collectie van de bib. En steeds vaker worden films of documentaires niet langer uitgebracht op dvd, met een verschraling van het collectie-aanbod van de bib als gevolg.
Het project Cinébib speelt hier direct op in. Bij de keuze van de platformen werd rekening gehouden met de maatschappelijke opdracht van de bib om haar leden te inspireren, hen uit te dagen om de diversiteit binnen het cultuuraanbod, meer bepaald het filmaanbod, te ontdekken, met specifieke aandacht voor Vlaamse producties.
Tijdens het pilootproject wil Cultuurconnect vzw, samen met de deelnemende bibliotheken, onderzoeken in welke mate er interesse is in een filmstreamingaanbod via de bib, waaruit dat aanbod dan dient te bestaan, op welke manier ze dit aanbod het beste aanbieden, wat het effect is van promotiecampagnes en bijkomende evenementen, en of er een duurzaam businessmodel gevonden kan worden, zowel richting de bibliotheken – B2B – als vanuit de bibliotheken zelf naar hun eindgebruikers – B2C.
Dank u wel, minister. We wilden dit interessante pilootproject even onder de aandacht brengen. Het is belangrijk. Ik heb thuis ook nog een aantal dvd’s. Ik vraag me af hoe ik die moet afspelen want ik heb geen dvd-speler meer, uiteraard. Dat maakt het wel interessant.
Men moet natuurlijk wel oog hebben voor andere organisaties die in opdracht rond de verspreiding van auteursfilms werken, zoals het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) en Screen Flanders. U hebt goed geduid dat er een verschil is.
In elk geval denk ik dat dit wel interessant kan zijn. We kijken uit naar de evaluatie binnen zes maanden. Ik hoop dat we het dan in de rest van Vlaanderen kunnen uitrollen. Want het is belangrijk voor de bibliotheekgebruiker om van streamingplatformen gebruik te kunnen maken.
Mijn vragen zijn beantwoord, we wachten de evaluatie af. Ik hoop echt dat het meevalt.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Voorzitter, u hebt gevraagd naar de manier waarop voor dit project budget wordt voorzien en hoeveel dit bedraagt. Ik heb een bijkomende, concrete vraag aan u, minister. Welke financiële bijdrage moeten de bibliotheken zelf betalen voor dit pilootproject Cinébib? Wat is de bijdrage van de bibliotheken die hieraan deelnemen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik heb daar al op geantwoord, denk ik. Als zij intekenen op bepaalde streamingplatformen die zelf voor het gebruik een bijdrage vragen, dan is het de bibliotheek die die bijdrage opvangt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.