Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister, ik stel een opvolgingsvraag. In januari 2021 stelde ik in deze commissie een vraag om uitleg omtrent de overstap van Team Borlée van de Waalse naar de Vlaamse Atletiekliga. Dit zorgde toen voor veel ophef. Deze zaak vloeide voort uit een – al dan niet financieel – conflict tussen de Borlées enerzijds en anderzijds de Waalse Atletiekliga. De minister gaf toen aan erg trots te zijn wat de overgang betreft. De algemene reactie in Vlaanderen was enigszins genuanceerder.
In mijn vraag van januari 2021 stelde ik dat men blijkbaar wel de centen van Vlaanderen wil, maar zich niet of nauwelijks kan uitdrukken in de taal van onze gemeenschap.
U antwoordde me toen, minister, dat u begrip had voor mijn bezorgdheid en dat u hen uitdrukkelijk deze bezorgdheid had meegedeeld. U stelde in de commissie dat de keuze van de Borlées voor de Vlaamse Gemeenschap geen zuivere carrièrekeuze is op individueel niveau. U stelde toen, en ik citeer: “Ze kiezen echt voor de Vlaamse Gemeenschap. Ze tonen dat door respect voor onze taal, ze zullen dat dus moeten leren, maar dat was geen enkel probleem. Daar is een engagement toe genomen in hoofde van de betrokken atleten.”
Verder stelde de minister ook, en ik citeer opnieuw: “Het is belangrijk, en dat is dan zuiver politiek en dat staat buiten hen, dat ook Franstaligen die kiezen voor de Vlaamse Gemeenschap, zich kunnen integreren en een boegbeeld van Vlaanderen kunnen worden, dat ze volledig tonen dat ze zich kunnen aanpassen en onze taal volledig tot de hunne kunnen maken.”
Ondertussen – en vandaar dat ik de vraag ook stel – is er echter nog niet zo heel veel veranderd op dat vlak bij de Borlées. Onlangs werd in het VRT-nieuws een reportage getoond waarbij Sporza een verjaardagstaart had afgegeven bij de gebroeders Borlée. Het was in deze context onbegrijpelijk dat een Sporzareporter hen in het Frans aansprak en dat het gesprek met wat eigenlijk Vlaamse atleten zijn, in de hele reportage in het Frans werd gevoerd. Deze zaak lijkt me toch niet aan te geven dat het engagement dat deze atleten genomen hebben concreet goed wordt ingevuld. En indien ze wel Nederlands konden en er toch een hele Franstalige reportage werd gemaakt, dan maakt dat de zaak natuurlijk nog erger.
Minister, hebt u al concrete aanwijzingen dat de voornoemde atleten de nodige inspanningen hebben geleverd om de taal van de Vlaamse Gemeenschap consequent te hanteren in Vlaanderen?
Welke afspraken werden er hieromtrent concreet met deze atleten gemaakt? Werden deze afspraken opgevolgd en uitgevoerd?
Op welke wijze zult u er in de toekomst op toezien dat de gemaakte afspraken correct zullen worden nageleefd?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik heb indertijd die overstap inderdaad al eens toegelicht en besproken. Het staat iedere atleet vrij om een sportclub te kiezen. De betrokken sportclub is aangesloten bij de Vlaamse Atletiekliga of bij de Ligue Belge Francophone d’Athlétisme. Nergens in het wetgevend kader is beschreven dat een atleet de taal van de betrokken club of de betrokken gemeenschap dient te spreken of te kennen.
Bij de overstap van de trainingsgroep van Jacques Borlée kwamen niet alleen Dylan, Kevin en Jonathan Borlée naar Vlaanderen over, maar ook Hanne Claes en Camille Laus.
Hanne Claes is afkomstig uit Leuven en keerde terug naar haar roots. Camille Laus volgde Dylan, Kevin en Jonathan Borlée en sloot zich aan bij Olympic Essenbeek Halle. Dat is in mijn gemeente maar verder hoef je daar niets achter te zoeken. De keuze was niet toevallig. Het was de club waarvan ook Jonathan Sacoor lid is en ook in de gemeente woont, en daarenboven is er ook een andere Borlée, namelijk Rayane Borlée, reeds bij de club aangesloten. Het was dus een logische keuze. Door hun lidmaatschap bij Olympic Essenbeek Halle sloten deze atleten zich aan bij de Vlaamse Atletiekliga en komen ze zo onder de regelgeving van Sport Vlaanderen terecht.
Een topsporter die aangesloten is bij een Vlaamse federatie en die voldoet aan de doelstellingen van het Vlaams topsportbeleid, maakt aanspraak op een contract bij Sport Vlaanderen. Dat was bij de indiensttreding voor elk van deze vijf atleten het geval. De resultaten op de Olympische Spelen in Tokio waren een bevestiging van de ambities en het mondiaal topniveau van deze atleten. Zij voldeden allen aan de opgelegde contractdoelstellingen.
Tijdens de persconferentie waar de overstap werd aangekondigd, kwam het taalonderwerp ter sprake. De topsporters onderstreepten zelf het belang van de Nederlandse taal en deden hun uiterste best om de journalisten in het Nederlands te woord te staan. Vervolgens verliep alle communicatie rond hun ondersteuning en contracten de voorbije jaren in het Nederlands. Ook tijdens de Teamdag Topsport van 8 maart 2022, waarop ik alle topsporters onder contract bij Sport Vlaanderen heb samengebracht en waar ik ook zelf aanwezig was, hebben we vanzelfsprekend alle toelichtingen en presentaties in het Nederlands gehouden. Zij waren daar aanwezig, alleen Jacques Borlée niet, maar het was niet de bedoeling om ook de coaches daar te hebben.
Het was de bedoeling om teamgeest te kweken tussen de topsporters die bij ons onder contract liggen. Er was een speeddate, er waren workshops, er was ook een nadere kennismaking met werknemers van de afdeling Topsport van Sport Vlaanderen. Ook in onderlinge gesprekken tussen de programmamanager atletiek van Sport Vlaanderen en de atleten wordt er in het Nederlands gecommuniceerd. Ook coach Jacques Borlée communiceert aan Vlaamse zijde in het Nederlands.
Ook tijdens interviews sprak Camille Laus bijvoorbeeld al Nederlands. Dat is natuurlijk op voorwaarde dat je in het Nederlands aangesproken wordt. Het in het Frans aanspreken zal ook ten dele een Vlaamse ziekte zijn. Wanneer je vervolgens in het Frans aangesproken wordt, is de natuurlijke reflex om in uw moedertaal te antwoorden, zeker wanneer het bijvoorbeeld gaat over momenten in de mixed zone, vlak na een aankomst in een wedstrijd. Als je dan in het Frans aangesproken wordt en je moedertaal is Frans, dan is de kans reëel dat je daar spontaan in het Frans zult op antwoorden.
Onmiskenbaar hebben we met die overstap niet alleen kwalitatief voor ons topsportbeleid een positieve bijdrage geleverd, maar de betrokken atleten hebben een duidelijk signaal gegeven van hun appreciatie voor de Vlaamse Gemeenschap en voor de taal die we met z’n allen delen: het Nederlands. Zij hebben inspanningen gedaan om zich het Nederlands eigen te maken. Ze trekken dat trouwens ook door in hun persoonlijk leven. De kinderen van Jonathan Borlée gaan in het Nederlands naar school, als dat enige rol zou spelen. Ik geef dat maar terzijde mee bij wijze van appreciatie. We gaan er dus op vooruit, maar alles kan beter. Ik hoop ook dat de atleten in kwestie ter zake positieve signalen blijven geven.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw antwoord. Het is alleszins een antwoord dat mij voor een stuk geruststelt. Elke atleet is inderdaad vrij om zijn club en organisatie te kiezen, maar ik vind dat de regels van de club of de organisatie gevolgd moeten worden. Ik stel vast dat het stricto sensu blijkbaar niet verplicht is om Nederlands te leren. Het lijkt me toch logisch en het getuigt bovendien van respect voor onze gemeenschap. Daarom is indertijd dat engagement door de Borlées genomen. Ondanks dit feit, stel ik toch maar vast dat in de bewuste reportage het interview volledig in het Frans is gebeurd. U hebt verschillende voorbeelden gegeven dat men vanuit onze kant in het Nederlands communiceert op een consequente manier. Het zou er nog aan mankeren, maar het is alleszins een goede zaak dat dit consequent gebeurt.
U hebt wel een punt dat het een typisch Vlaamse ziekte is dat Vlamingen soms veel te snel iemand in het Frans aanspreken. Dat is misschien een soort van misplaatste beleefdheid, ik weet het niet. Maar een andere zaak is dat men in de reportage bij de Borlées thuiskwam en er ging toch een Nederlandstalige reportageploeg van de VRT naartoe. Het is ongelukkig dat men het interview dan volledig in het Frans liet plaatsvinden. Die vraag zal ik ook schriftelijk aan de minister van Media bezorgen. Maar dit was wel de trigger waarom ik deze vraag hier aan u wilde stellen omdat er in het verleden engagementen genomen zijn en ik had niet de indruk dat die nagekomen waren. Uw antwoord heeft me alvast iets wijzer gemaakt.
Collega’s, de vraag die u stelt en het antwoord van de minister liggen volledig in de lijn van wat twee jaar geleden ook gesteld is: er zijn grote engagementen, er is het belang dat men bij een Vlaamse club is aangesloten en derhalve dan ook bij de Vlaamse Atletiekliga. Je hoeft me niet te overtuigen van het belang van het Nederlands. Anderzijds moeten we niet altijd spijkers op laag water zoeken in eerste instantie. Als een wielrenner aankomt en in het Engels geïnterviewd wordt – onze Vlaamse wielrenners krijgen dat ook wel eens voor – dan antwoordt die ook in het Engels. De taal in onze kleedkamers, bij het basketbal, het voetbal … Ik was recent nog in Dessel getuige van een West-Vlaamse ploeg die bij ons kwam spelen: de voertaal op het terrein en bij de coaching was Frans. Bon, dat is allemaal niet zo evident. We zitten in een pluriform sportlandschap. Maar deze casus die aangehaald is, toont heel duidelijk aan dat er binnen de Vlaamse Atletiekliga op een correcte manier gewerkt wordt. Maar inderdaad is het misschien een interessant vraag voor minister Dalle. Ik neem aan dat de voorzitter die vraag dan ook op die manier zal beoordelen.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik wil toch nog eens duiden en van de gelegenheid gebruikmaken om te zeggen dat de overstap in kwestie ook wel een appreciatie en illustratie is van een Vlaams topsportbeleid dat een appel uitoefent ten opzichte van topsporters op grond van gedurfde keuzes die gemaakt worden. We mogen daar best wel fier op zijn. U hebt gelijk. Ik heb van in het begin duidelijk gemaakt aan alle betrokkenen in kwestie dat wij veronderstellen dat men ook respect opbrengt voor de taal van onze Vlaamse Gemeenschap en dat men daar dus ook consequent naar handelt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.