Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Tommelein heeft het woord.
Deze vraag sluit wat aan bij de vorige vraag, althans wat de kern van de zaak betreft. De kern van de zaak is de marktversterkende rol die de VRT zou moeten opnemen.
Naar verluidt luistert vandaag een kwart van de Vlamingen minstens één keer per maand naar een podcast. En tijdens het allereerste podcastfestival in Oostende lanceerde de CEO van Mediahuis het interessante idee om een gezamenlijk platform voor Vlaamse podcasts op te richten – een soort Streamz voor audio, als het ware. Op die manier zou kunnen worden vermeden dat opnieuw belangrijke inkomsten naar buitenlandse bedrijven stromen. Hierover zouden ondertussen gesprekken lopen tussen de VRT en Mediahuis.
Een aantal van de bepalingen in de VRT-beheersovereenkomst die ik in mijn vorige vraag heb aangehaald, zijn hier evenzeer van toepassing. En ook de volgende passage is heel relevant: “De VRT aggregeert haar audio-aanbod, mogelijk met verrijking van video, gebruiksvriendelijk. Ze houdt hierbij rekening met de trends in de internationale audiomarkt op dit vlak. Audiostreams, podcasts, de aanwending van het rijke audio-archief van de VRT, e.d. worden gebruikt om de maatschappelijke opdracht op het vlak van informatie, cultuur, eigentijdse educatie, sport, ontspanning en muziekbeleving nog beter te vervullen en meer gericht te kunnen inspelen op de noden en de verwachtingen van de eindgebruiker.” Verder stelt men ook: “De VRT exploreert samenwerkingen op het vlak van de valorisatie van audio en audiovisuele content.”
Minister, klopt het dat Mediahuis en de VRT momenteel gesprekken voeren over de oprichting van een Vlaams podcastplatform? Indien dat zo is, wat is de stand van zaken? Indien niet, zijn er hier dan wel degelijk plannen rond?
Op welke wijze wil en zal de VRT meewerken aan dergelijk initiatief, gezien de beheersovereenkomst? Wat is de vooropgestelde timing?
Worden ook andere Vlaamse mediabedrijven, zoals DPG Media, SBS, Studio 100 en andere bij deze gesprekken betrokken? Waarom wel of niet?
Minister, hoe kijkt u persoonlijk aan tegen dit initiatief?
Minister Dalle heeft het woord.
Bedankt voor deze belangrijke vraag over de ondersteuning van Vlaamse podcasts. U weet dat dat een van de speerpunten is binnen mijn beleid. Daar kom ik op het einde van mijn antwoord nog op terug.
Ik wil starten met een aantal cijfers. Volgens het recente Digimeteronderzoek luisterde in 2021 – dat komt altijd met wat vertraging – 20 procent van de Vlamingen ouder dan 16 maandelijks naar een podcast. Volgens cijfers die ik kreeg van de VRT-studiedienst, luisterde 29 procent van de 12-plussers minstens maandelijks naar podcasts. Bij jongeren is dat zelfs een op de twee. Het gaat dus in stijgende lijn, en ik denk dat we dat ook aanvoelen. We zien ook dat het aanbod de afgelopen jaren, ook tijdens de coronacrisis, sterk is toegenomen, zowel op het vlak van nieuws als op het vlak van documentaires en fictie.
Het is inderdaad zo dat de VRT, Mediahuis en SBS Belgium een aantal verkennende gesprekken hebben gevoerd over een mogelijke samenwerking rond podcasts en een dergelijke applicatie. Ook DPG Media zal aan de komende gesprekken deelnemen.
Uit recente onderzoeken bleek dat podcastgebruik in Vlaanderen effectief in de lift zit, maar dat het grootste deel van de consumptie nog altijd op internationale platformen plaatsvindt. Hierbij komt dat het lokale ecosysteem rond podcastcreatie, -distributie en -consumptie natuurlijk nog in volle ontwikkeling is.
Binnen die context willen de betrokken mediabedrijven opportuniteiten onderzoeken om samen te werken in verschillende onderdelen van de mediawaardeketen. Hiermee willen de betrokken partijen op een duurzame manier bijdragen aan de groei van de lokale podcastmarkt. Voor de VRT past dit in het kader van haar opdracht en strategie om het lokaal ecosysteem te versterken en samenwerkingen rond audio verder te exploreren.
De werkwijze voor de VRT is nog niet precies bepaald. De gesprekken zijn nog niet gefinaliseerd; men is daar nog verder aan het spreken. Het is wel zo dat de VRT, net als de andere mediapartners, op zoek is naar een strategie om opnieuw beter aansluiting te vinden bij onder meer de jongeren. In dat opzicht zou een podcastplatform eigenlijk een logische stap zijn.
Een lokaal samenwerkingsinitiatief lijkt volgens de VRT enkel ondersteunend te kunnen werken voor het Vlaamse ecosysteem, als dit gedragen of ondersteund wordt door de relevante mediapartijen die actief zijn op het vlak van podcasts. Hierbij mogen zeker ook de onafhankelijke producenten van podcasts niet uit het oog verloren worden. Ik heb tijdens het eerste podcastfestival van De Standaard in Oostende aan een van die panelgesprekken deelgenomen, en dat was ook een van de aandachtspunten van een aantal panelleden en van mensen in de zaal: dat we zeker ook de onafhankelijke podcastproducenten een goede plaats moeten geven.
Dat idee voor een gezamenlijk platform werd effectief gelanceerd in Oostende, op dat podcastfestival. Het lijkt mij een goede oplossing om de veelheid aan Vlaamse podcasts beter te ontsluiten. Er bestaan intussen meer dan driehonderd Vlaamse podcasts. Zo’n platform zou gebruikers absoluut helpen om makkelijker de weg te vinden naar het aanbod. En het is ook een manier om te vermijden dat de buitenlandse platformen poortwachter zijn van Vlaamse content, en er geld aan verdienen, ten nadele van onze Vlaamse spelers.
Ik heb het in het begin al gezegd: podcasts en audio vormen een van de speerpunten van mijn beleid. Ik geef daar drie illustraties van. Ten eerste hebben we in de beheersovereenkomst van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) effectief voor de eerste keer voorzien dat er projectoproepen zouden komen, en die zijn ook gelanceerd, met 250.000 euro aan middelen voor dit jaar, en vanaf volgend jaar, 2023, 340.000 euro aan structurele middelen. Ten tweede is er in de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met het Fonds Pascal Decroos ook opgenomen dat er specifieke ondersteuning moet gaan naar podcasts. En in de beheersovereenkomst van de VRT rond externe productie hebben we ten slotte een vertienvoudiging van de middelen voor audio vooropgesteld, wat neerkomt op jaarlijks een half miljoen euro.
Ik denk dat de Vlaming vragende partij is voor zo’n platform. Wij zijn traditioneel fervente radioluisteraars, en het is belangrijk dat we ook de trein van de audiopodcasts absoluut niet missen.
De heer Tommelein heeft het woord.
Minister, het is echt hoopgevend dat hierover de eerste gesprekken zijn opgestart, en evenzeer dat DPG Media en SBS, en ik hoop ook Studio 100, gecontacteerd zullen worden.
Ik begrijp dat we nog in een zeer vroege fase van het initiatief zitten in vergelijking met bijvoorbeeld Streamz. Maar het is wel van het grootste belang dat de VRT hier vanaf het prille begin, vanaf het eerste moment, mee aan de gesprekstafel zit. En zoals u zei, was het eerste podcastfestival dat heeft plaatsgevonden, een overdonderend succes. U was daar aanwezig, en ik uiteraard ook. Ik heb gezien dat dat een zeer jong publiek was, dat jongeren daar heel sterk in geïnteresseerd zijn. Ik denk dat wij moeten beseffen dat wij een radioland zijn. U zei het zelf al. Wij zijn al jaren een radioland, en ook de advertentiemarkt die op de radio zit, is in vergelijking met andere landen zeer groot.
We weten trouwens dat de VRT nog steeds een van de belangrijkste en leidende radioproducenten in Vlaanderen is. Jarenlang hebben ze de markt overheerst. Nu hebben we uiteraard ook wat commerciële spelers die mee de leiding nemen. Maar de rol van de openbare omroep in dit hele podcastverhaal is onontbeerlijk, is echt belangrijk, en zal bepalend zijn voor het lukken of niet lukken van het initiatief.
Ik denk dat we daar op dezelfde golflengte zitten, minister. Ik kijk uit naar de verdere stappen die worden gezet. U hebt gezegd dat de podcast een van de speerpunten van uw beleid is. Ik denk dat we het best regelmatig eens terugkoppelen met mekaar over wat de verdere evaluatie is. Ik zal alleszins niet nalaten om daar regelmatig naar te peilen. Bedankt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.