Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, op 22 maart 2022 hebben we de slachtoffers van de verschrikkelijke aanslagen door IS in Brussel herdacht. Het is reeds 6 jaar geleden dat 32 mensen om het leven kwamen in de luchthaven van Zaventem en het metrostation Maalbeek. In september 2022 zal het proces over de aanslagen in Brussel starten. Het wordt het grootste assisenproces ooit in ons land, met meer dan 1300 slachtoffers uit 30 verschillende landen.
Ter voorbereiding van het proces krijgen de slachtoffers te maken met heel wat administratieve rompslomp, juridische vragen en hun rol in het proces. Dit komt boven op een enorm verwerkingsproces, dat ze achter de rug hebben of dat momenteel nog speelt. Die mensen hebben inderdaad al heel wat meegemaakt. Sinds 2016 heeft het Nederlandstalige justitiehuis in Brussel 683 slachtoffers ondersteund. Hierdoor konden ze rekenen op algemene en specifieke informatie en bijstand over de gerechtelijke procedure. Bij de Franse en Spaanse terreurprocessen konden slachtoffers de zittingen volgen via het internet en ook u roept de federale collega’s op om het nodige te doen om dat zeker en vast mogelijk te maken.
Ik stelde u laatst ook een schriftelijke vraag, u gaf aan dat er de komende maanden waarschijnlijk wel nieuwe aanvragen tot ondersteuning of informatie zouden worden gesteld. De dienst slachtofferonthaal heeft normaliter proactief contact genomen met alle slachtoffers. Daarnaast versterkte u nog de dienst slachtofferonthaal in Brussel met een extra justitieassistent, waardoor de dienst nu bestaat uit 5 voltijdse medewerkers. Naar aanloop van het proces, voorziet u ook een 40-tal justitieassistenten die in een beurtrol aanwezig zullen zijn op het proces. Omdat de huidige diensten slachtofferonthaal in totaal uit bijna 47 voltijdse medewerkers bestaan, zult u ook tijdelijk 28 extra justitieassistenten aanwerven. Met deze proactieve aanpak maken u en de Vlaamse Regering duidelijk het verschil voor de terreurslachtoffers.
Minister, hebben de justitieassistenten reeds proactief contact opgenomen met de slachtoffers om hen te informeren over het nakende proces? Welke stappen moeten er nog worden genomen naar aanloop van de opstart van het proces?
De Vlaamse overheid gaat 28 extra justitieassistenten aanwerven. Hoeveel vacatures zijn er reeds ingevuld? Hoeveel budget wordt er hiervoor uitgetrokken? Kortom, wat is de stand van zaken hieromtrent?
Minister Demir heeft het woord.
Het assisenproces tegen de verdachten van de terreuraanslagen op de luchthaven van Zaventem en in de Brusselse metro wordt het grootste proces ooit in ons land. Ook voor onze diensten slachtofferonthaal is dit proces ongezien. Nog nooit zullen we zo veel mensen, met zo veel verschillende nationaliteiten, tegelijk moeten bijstaan. Als Vlaams minister van Justitie is het ook mijn taak om met onze diensten slachtofferonthaal de slachtoffers zo goed mogelijk te ondersteunen en te begeleiden.
Samen met de Franse en de Duitstalige Gemeenschap, alsook met de federale overheid en het federale parket ben ik dit al enkele maanden aan het voorbereiden. Enerzijds zijn we in contact met de collega’s in Frankrijk en Spanje, waar ook dergelijke monsterprocessen hebben plaatsgevonden en nog bezig zijn, zodat we kunnen leren uit hun ervaringen. Anderzijds hebben we al enkele plaatsbezoeken aan het gebouw, waar het proces zal plaatsvinden, achter de rug. Zo willen we met de federale overheid bespreken hoe ze ook de gebouwen zo aangenaam mogelijk inrichten voor slachtoffers: lokalen specifiek voor slachtoffers om op adem te komen, een stabiele wifiverbinding, een vlotte toegang voor personen met een beperking, een webradio voor de slachtoffers die niet aanwezig kunnen zijn enzovoort.
Onze dienst slachtofferonthaal heeft begin februari opnieuw contact opgenomen met alle slachtoffers. We hebben hen gevraagd ons te laten weten op welke manier ze in de toekomst het liefst gecontacteerd willen worden, zodat we maximaal kunnen inspelen op hun noden. In de loop van de volgende weken en maanden zal er nog proactief contact met hen worden opgenomen wanneer er nieuwe informatie beschikbaar is, bijvoorbeeld over de accreditatieprocedure voor het proces, over een kopie van het dossier, maar ook om hen te bevragen naar specifieke noden.
In juni en september zullen de justitieassistenten ook een bezoek aan de Justitiasite organiseren voor de slachtoffers die hieraan wensen deel te nemen. Deze informatie wordt ook opgenomen in een brochure, zodat slachtoffers die niet aanwezig kunnen zijn tijdens dit bezoek, deze informatie ook kunnen raadplegen.
Ten slotte vraagt u ook naar de stand van zaken met betrekking tot de aanwerving van de 28 extra justitieassistenten voor een tijdelijk contract van 18 maanden. De vacature werd in maart gepubliceerd en kandidaten konden zich inschrijven tot en met 11 april. We zijn heel proactief te werk gegaan en er waren maar liefst 190 kandidaten voor de 28 posities. Dat is dus heel veel. De selectiegesprekken gaan weldra van start. Ik voorzie voor deze tijdelijke aanwervingen een budget van 2,4 miljoen euro.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
190 kandidaten voor 28 vacatures op een moment dat er zo’n sprake is van arbeidskrapte toont toch aan dat de Vlaming enorm betrokken is bij wat er leeft in onze samenleving en bij de slachtoffers, en men die mensen dus heel graag wil bijstaan.
Een goede ondersteuning maakt het verschil voor die slachtoffers om zich niet bezig te hoeven te houden met bepaalde administratieve rompslomp of zich andere vragen te hoeven stellen. Hen proactief aanspreken, zorgt ervoor dat zij zich gesteund en begrepen voelen. Minister, het siert u enorm dat u ook op dit vlak het slachtoffer prioritair stelt. Ik denk dat het proces moeilijk zal worden, maar dit maakt het de slachtoffers gemakkelijker om de zaken te verwerken. Ik denk dat de maatschappelijk assistenten en de justitieassistenten die daarmee bezig zijn, een enorm verschil zullen maken.
De vraag om uitleg is afgehandeld.