Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, ik kan mijn inleiding vrij kort houden, aangezien ook dit gaat over het goede, positieve akkoord dat is bereikt over het nieuwe getijdendok en het behoud van Doel. We hebben het daarnet over het erfgoed gehad, een belangrijk aspect, maar een heel ander belangrijk aspect is natuurlijk de woonfunctie. Jarenlang is die woonfunctie eigenlijk uitgedoofd, meestal vrijwillig. Toch zijn er ook een aantal mensen gebleven. De hoop was er om die woonfunctie te herstellen. Die aanzet is ook gegeven in de vorige legislatuur. Nu is er dat heel belangrijke akkoord dat is bereikt met alle actoren.
Minister, wat zult u binnen uw woonbeleid ondernemen om die woonfunctie in Doel te herstellen? Ik denk dat er ter zake heel veel werk aan de winkel is. Is er ook in extra middelen voorzien voor de heropbouw van het dorp Doel? Hoe zal de leegstand verder worden aangepakt? Die is daar immers op dit moment toch wel een gigantisch probleem. Ik veronderstel dat er ook echt een plan van aanpak zal zijn. U hebt daarnet een tipje van de sluier opgelicht, maar we zijn heel benieuwd wat dat concreet betekent.
Minister Diependaele heeft het woord.
Er zal inderdaad een beetje overlapping zijn, maar dat is onvermijdelijk.
Het klopt dat het voorkeursbesluit Extra Containerbehandelingscapaciteit Antwerpen (ECA) voorzag in het behoud van het dorp Doel. Met het gesloten verbond geven we daar nu een invulling aan. Voor de volledigheid geef ik graag mee dat het aspect wonen slechts een van de onderdelen van het verbond is. Er worden daarnaast ook afspraken gemaakt over onder meer landbouw, natuur, erfgoed en mobiliteit. Het is zeer uitgebreid. Ik moet daar zelfs eerlijkheidshalve aan toevoegen dat dit qua wonen eigenlijk heel beperkt is. Waarom? Omdat het voornamelijk om ruimtelijke ordening gaat. De grote vraagstukken die op tafel lagen, betroffen Omgeving, en niet sensu stricto de bevoegdheid Wonen.
Dankzij het verbond krijgt Doel, maar ook het ommeland, een toekomstperspectief waarin wonen, erfgoed en recreatie hand in hand gaan met de economische voorwaarde dat het nieuwe dok zeven dagen per week en 24 uur per dag operationeel kan zijn. We hebben dus water en vuur verzoend wat dat betreft. Dat is heel uitdrukkelijk opgenomen in het akkoord.
Ook de woonkernen buiten Doel, dus Ouden Doel, Rapenburg, Saftingen en Oud Arenberg, blijven behouden. Ook voor de verspreide bewoning in het poldergebied zijn er afspraken gemaakt en volgen er snel investeringen. Opnieuw wonen in Doel en in het ommeland vormt een van de vertrouwenwekkende maatregelen waarvan we, nu het verbond gisteren door iedereen werd ondertekend, snel werk zullen maken. De investeringen in het niet-beschermde onroerend erfgoed van Doel zijn ook beschreven in het verbond.
U vraagt naar het woonbeleid in het gebied. Zoals u mogelijk weet, werkte het studiebureau OMGEVING in het verleden al aan het toekomstperspectief van Doel. Er vormde zich een werkgroep met de lokale actoren onder voorzitterschap van de Vlaamse overheid. Tijdens het verloop van die studie zijn verschillende scenario’s voor Doel uitgewerkt. Door het verbond zal er aan deze studie een vervolg komen. Daarvoor trekken we 150.000 euro uit.
In het ruime poldergebied, en ik bedoel daarmee het gebied van het voormalige GRUP-gebied (gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan) met uitzondering van Prosperpolder en Doeldorp, staan er momenteel 120 gebouwen. Daarvan zijn er 36 woningen en hoeves in private handen. Gecombineerd hebben alle overheden momenteel 84 woningen en hoeves in eigendom in het ruimere poldergebied van Doel en Kieldrecht, ook weer met uitzondering van Prosperpolder en Doeldorp.
U spreekt in uw vraagstelling over een heropbouw van Doel, maar er zijn nog heel wat woningen die mits beperkte ingrepen op korte termijn kunnen worden bewoond. Een van de bijlagen van het verbond gaat over de aanpak van de woningen van het poldergebied. Voor 24 momenteel leegstaande panden werden of worden afspraken gemaakt. 15 van die woningen zullen worden gerenoveerd. Dit doen we nog tijdens deze regeerperiode. Ook daarvoor is in middelen voorzien. We gaan uit van een renovatiekostprijs van ongeveer 225.000 euro per woning, maar dat is natuurlijk een ruwe raming, zeker met de prijzen van vandaag.
Of er op de braakliggende terreinen opnieuw woningen zullen komen, is nog niet beslist. Ik verwijs wat dat betreft opnieuw naar het toekomstperspectief. De werkgroep die ik al vermeldde, is het orgaan dat daarmee aan de slag zal gaan. Ook zal binnen de werkgroep een beheerstructuur voor de woningen worden bekeken. Zoals u weet, zijn nagenoeg alle woningen in eigendom van de overheid. Binnen de werkgroep zal worden bekeken of dat zo blijft, of er andere vormen van beheer mogelijk zijn en men een draagvlak vindt binnen deze groep.
Tot slot geef ik als minister van Onroerend Erfgoed nog mee dat er ook in middelen is voorzien voor de restauratie van het Hooghuis en Hof ter Walle. U merkt dat het antwoord door twee verschillende mensen is geschreven.
De onderhandelingen die we voerden, hebben mij nog eens doen inzien dat het draagvlak bij alle actoren van enorm groot belang is. Voor het wonen in Doel gaan we verder op de ingeslagen weg. Beslissingen zullen worden genomen met ten minste drie groepen, waarvan geen enkele op zich een meerderheid heeft: ten eerste de betrokken overheden, ten tweede een vertegenwoordiging van gebruikers/bewoners en kandidaat-gebruikers en -bewoners en ten derde anderen, namelijk het middenveld, experten, huisvestingsmaatschappijen, Natuurpunt en weet ik veel wat allemaal. Deze ideeën worden dus verder uitgewerkt binnen de werkgroep Doel tegen de definitieve vaststelling van het projectbesluit Containercluster Linkerscheldeoever van ECA.
Voor alle duidelijkheid, dat geeft aan dat dit maar een begin is. We hebben nu een akkoord om verder op te bouwen, maar men zal uiteraard nog verder rond de tafel moeten zitten, met heel concrete opdrachten voor die groep, die ik u net heb geschetst.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Bedankt, minister. Als ik het goed begrepen heb, gaat dat akkoord vooral over de woningen die in handen zijn van de verschillende overheden. Of de private woningen ook in het akkoord zitten, is me niet zo duidelijk. Zijn daarover afspraken gemaakt? Ik veronderstel van niet.
U hebt het gehad over de timing en zegt dat die mee loopt. Maar wat moet ik me voorstellen bij die timing? U zegt: we gaan de woningen renoveren en voorzien een budget van 220.000 euro per woning. Op welke concrete termijn zullen die woningen gerenoveerd zijn en bewoonbaar zijn? Ik weet niet goed wat ik me daar concreet bij moet voorstellen.
Mevrouw Smeyers heeft het woord.
Minister, u zei daarnet dat u terecht fier bent op dit akkoord. Ik denk dat u in dit dossier inderdaad niet te bescheiden kunt zijn. Het is een dossier dat al jaren aansleept. Het historisch belang van het akkoord kan dus niet onderschat worden. U hebt veel aspecten aangehaald. U zegt terecht dat wonen een klein aspect is dat we nog verder moeten bekijken. Maar ik wil vanuit het parlement samen met u mee opvolgen dat dat aspect zeker niet op de achtergrond verdwijnt en niet verwaarloosd wordt. Ik denk dat dat voor de leefbaarheid van Doel wel heel belangrijk is.
Ik schrik eigenlijk van het grote aantal woningen dat in handen is van verschillende overheden. Misschien moeten we, zodra die woningen gerenoveerd en bewoonbaar zijn, eens bekijken hoe daar ook geïnvesteerd kan worden door private investeerders. Maar dat is de toekomst. Maar ik denk dat we dat de nabije toekomst moeten noemen en dat we dit niet op de lange baan mogen schuiven. Maar ik wil u nogmaals feliciteren met het akkoord dat daar bereikt is. Het is een doorbraak waarvan ik eigenlijk niet gedacht had dat ze er ooit nog zou komen, maar ze is er. Proficiat!
Minister Diependaele heeft het woord.
Het akkoord staat blijkbaar al online. Daar zult u dus meer informatie vinden over alle onderdelen. Het bestaat uit 26 of 27 pagina’s. Er staan ook details in over wie in die woningen zal gaan wonen als ze gerenoveerd zijn. Er zijn afspraken gemaakt over hoe dat bepaald zal worden.
Mevrouw Schauvliege, wij kunnen private eigenaars natuurlijk niet verplichten om een renovatie aan te vatten. Ik denk dat we dan, gezien de klimaatcontext, in heel Vlaanderen wel andere dingen zouden kunnen doen. Maar dat kunnen we dus niet doen. Ik denk wel dat de reden om niet te renoveren nu wel dikwijls wegvalt. Als je een euro investeert, weet je graag dat die morgen nog nuttig is. Dat zal nu het geval zijn.
U vraagt naar de timing. Het is de bedoeling dat 15 van die 24 woningen nog deze regeerperiode gerenoveerd zullen worden, zoals ik aangaf. Maar in de bijlagen kunt u dat duidelijk zien. Er staan zelfs foto’s in van de woningen en van wat er precies mee moet gebeuren. U kunt daar dus meer info over vinden in het akkoord zelf.
De vraag om uitleg is afgehandeld.