Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Claes heeft het woord.
De Russische inval in Oekraïne heeft een enorme impact op de wereld, dat voelen we hier in Vlaanderen. Toen ik twee weken geleden deze vraag indiende, waren er al meer dan 2 miljoen Oekraïners gevlucht uit hun land. Een week later waren er 3 miljoen vluchtelingen. Vandaag staat de teller al op 3,5 miljoen. Ze vertrokken met hun hebben en houden en ze weten niet of en wanneer ze zullen terugkeren naar hun thuis. Vaak en niet onbegrijpelijk, namen zij ook huisdieren mee.
We weten dat de huisdieren uit Oekraïne niet altijd de nodige vaccinaties hebben en dat hondsdolheid of rabiës nog voorkomt. Hondsdolheid kan dus via deze huisdieren ook tot hier in Vlaanderen komen. Nederland heeft ook die vrees dat hondsdolheid opnieuw zou opduiken. Daar wordt er een gratis prik voorzien om dit te voorkomen. Omdat Oekraïne geen EU-lidstaat is zouden er normaal strengere inreisregels gelden voor dieren. Zo zou het dier al gechipt moeten zijn en onderzocht moeten zijn op hondsdolheid. Uiteraard is het in zulke situaties, als men in nood vertrekt, niet altijd mogelijk om hieraan te voldoen. Op het Europese niveau is ondertussen beslist dat er flexibel wordt omgegaan met mensen die met hun huisdier uit Oekraïne zijn gevlucht.
Minister, ik ben me er ook bewust van, ik heb dat ook meegegeven in mijn vraag, dat dierengezondheid op het federale niveau ligt. Ook de maatregelen wat betreft hondsdolheid zijn geen Vlaamse bevoegdheden, maar als Vlaanderen kunnen we niet aan de kant blijven staan.
Minister, welke initiatieven zult u nemen om deze huisdieren uit Oekraïne goed op te vangen volgens de geldende regelgeving? Ik denk bijvoorbeeld aan het aanmelden van honden en katten en de quarantaineregels, enzovoort. Wat is het plan van aanpak?
Zult u in overleg gaan met het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) omtrent het mogelijke risico op hondsdolheid voor onze Vlaamse huisdieren?
Zult u ook andere initiatieven ondernemen in het kader van deze Oekraïense huisdieren?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik wil nog eens duidelijk en scherp stellen dat de invoer van honden, katten en fretten en de regels met betrekking tot rabiës een federale materie is die wordt ingevuld door het FAVV.
U weet dat ik in het verleden soms in conflict ben moeten gaan met het FAVV. Maar in dezen zou ik hen echt willen feliciteren met de initiatieven dat zij hebben genomen voor de dieren die uit Oekraïne komen. Er is een soepele interpretatie gegeven voor de gezelschapsdieren die hun baasjes vergezellen bij de vlucht vanuit hun thuisland. Die versoepeling is des te opmerkelijk omdat er toch nog altijd hondsdolheid wordt gesignaleerd in Oekraïne. De details van die versoepelingen kunt u lezen op de website van het FAVV. Men heeft de dierenartsen uitgebreid geïnformeerd.
Het is van belang dat personen die met hun huisdier gevlucht zijn uit Oekraïne onmiddellijk langsgaan bij een dierenarts zodra ze aankomen in ons land. Daar kan het dier worden gechipt en een vaccinatie krijgen tegen rabiës.
Het FAVV raadt de gastgezinnen in België aan hun eigen honden, katten en fretten die in contact zouden komen met de huisdieren van Oekraïense vluchtelingen te vaccineren of opnieuw te vaccineren tegen hondsdolheid, indien de huisdieren afkomstig uit Oekraïne bij aankomst niet in orde waren met de vaccinatie. Die versoepelingen gelden evenwel niet voor wat betreft de Oekraïense zwerfdieren. Honden en katten in Oekraïense asielen en zwerfdieren vormen volgens het FAVV een al te groot risico inzake rabiës, zowel voor de personen die voor hen zorgen als voor andere dieren waarmee zij in contact kunnen komen. De Europese Commissie raadt de invoer daarvan expliciet af. Er waren daaromtrent wel een aantal initiatieven van vrijwilligers genomen in Vlaanderen. Maar het FAVV heeft dat spoor uitdrukkelijk afgewezen. Het FAVV staat niet toe dat ze in België worden binnengebracht. De beste manier om deze dieren te helpen, is door materiële of financiële hulp te verlenen aan plaatselijke asielen en beschermingsverenigingen.
Ook aan Vlaamse kant hebben wij geoordeeld dat we enige soepelheid aan de dag moeten leggen bij de verplichtingen die er nu gelden inzake sterilisatie van katten en inzake registratie van honden en katten in onze databanken. We hebben DogID en CatID. Ik heb de inspecteurs gevraagd om tolerant te zijn bij hun controles waar het de huisdieren van Oekraïense vluchtelingen betreft. Diezelfde boodschap is via mijn diensten ook onder de aandacht van de praktijkdierenartsen gebracht.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Toen ik de vraag had ingediend, was er nog niet heel veel communicatie en waren er nog heel wat vragen rond de opvang van de vluchtelingen en hun huisdieren. Ik dank u om alvast te verduidelijken wat nu de stand van zaken is wat betreft de communicatie van het FAVV.
Ik heb het persbericht van het FAVV ook zien verschijnen waarin ze hun ondersteuning aan de bevolking uiten en de oproep lanceren voor een snelle en vlotte regularisatie van deze huisdieren.
Minister, er is een eerste puntje dat ik daarin wil aankaarten. Het spreekt voor zich dat deze mensen heel wat zaken aan hun hoofd hebben wanneer zij in Vlaanderen toekomen. Ik volg u erin dat we zo snel mogelijk de zaken in orde moeten brengen wat betreft de huisdieren en dat ze moeten langsgaan bij de dierenarts om bepaalde zaken in orde te brengen, zoals het chippen, de nodige vaccinaties en eventueel de sterilisatie. Het is belangrijk om hier snel op in te spelen, snel te handelen en te zorgen voor duidelijke communicatie, zowel voor de collectieve opvang als voor de individuele opvanginitiatieven bij de gastgezinnen.
Ik heb de indruk dat er wat betreft de communicatie toch nog een tandje kan worden bij gestoken. Het is nog altijd niet heel duidelijk wat de verwachtingen zijn en wat er wordt aangeboden. Daarom roep ik op om nog eens extra communicatie te lanceren via de verschillende kanalen van de Dienst Dierenwelzijn op Vlaams niveau.
U zei ook dat het FAVV communiceert dat de regels worden versoepeld voor wat betreft de Oekraïners die eigenaars zijn van huisdieren. U had het specifiek over de particulieren, maar niet over de zwerf- en asieldieren. Wat met de dierenasielen in Oekraïne? We weten dat het dierenopvanginitiatief in Kiev wordt gebombardeerd. We lezen dat de vrijwilligers niet willen vluchten, dat ze daar blijven om de dieren te verzorgen. Het is ook duidelijk dat de dieren in de asielen zijn gevaccineerd tegen hondsdolheid. Wat houdt ons tegen om die dieren op te vangen? Er zijn ook Vlaamse dierenasielen die deze dieren willen opvangen en die willen helpen. Kan dit worden herbekeken en aangekaart bij het FAVV, om toch eventueel die mogelijkheid te voorzien? Er zijn ook heel veel dieren van bepaalde eigenaars achtergelaten in Oekraïne. De papieren van die dieren zijn in orde.
Minister, kunt u wat meer toelichting geven bij de omzetting van de regels en de standpunten van de Europese Commissie? Het is misschien interessant om die communicatie in de commissie te ontvangen. Wat betekent dat concreet voor Vlaanderen en voor ons dierenwelzijnsbeleid? Kan Vlaanderen eventueel nog afwijken van deze regelgeving?
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Ik heb nog enkele bedenkingen, niet expliciet over de vaccinatie. Dat is voldoende toegelicht. Hoeveel huisdieren zijn er al, samen met de vluchtelingen, in Vlaanderen terechtgekomen? Heeft men daar zicht op? Wat als het niet klikt in de opvangsystemen waarin ze terechtkomen? Is er opvang voorzien voor die dieren? Kunnen zij worden opgevangen in asielen, waar de eigenaars dan nog een bezoekje kunnen brengen? Kunnen ze dan, wanneer ze terugkeren naar Oekraïne of als ze een betere opvangplaats hebben gevonden in Vlaanderen, hun huisdier terug bij zich nemen en dan eventueel terug naar Oekraïne nemen? Er zijn heel veel mensen met goede intenties, maar er zijn ook veel organisaties die daar nu profijt proberen uit te slaan. Ze rijden zelf naar Oekraïne en nemen puppy’s mee naar hier om ze hier te verkopen. Ik heb daarover op Facebook al enkele berichten zien passeren. Hoe zullen we dat hier in Vlaanderen aanpakken?
De heer Dochy heeft het woord.
Collega’s, omdat mensen belangrijk zijn heb ik wel begrip voor de emotionele band tussen vluchtelingen en hun huisdieren, maar we moeten toch de grootste voorzichtigheid aan de dag leggen en de risico’s tot een absoluut minimum beperken. Stelt u zich voor dat we hierdoor rabiës, hondsdolheid, opnieuw in onze contreien binnenbrengen. Minister, ik pleit ervoor dat u vanuit uw bevoegdheid Dierenwelzijn erop aandringt dat er zeer goed en duidelijk wordt gecommuniceerd naar mensen die huisdieren naar hier meebrengen, dat zij de regels moeten volgen. Zij moeten een bezoek brengen aan de dierenarts, de nodige vaccinaties moeten gebeuren, en ook de quarantaineregels moeten worden gerespecteerd. Dat moet zeker op plaatsen, bijvoorbeeld een opvanggezin, waar eigen huisdieren aanwezig zijn. De risico’s moeten tot het absolute minimum worden beperkt. We hebben dat hier niet nodig. Dat dient de vluchtelingen niet en dat dient ook onze maatschappij niet.
Minister Weyts heeft het woord.
Wij hebben al op 4 maart vanuit de Dienst Dierenwelzijn een nieuwsbrief verspreid. Deze nieuwsbrief valt ook te consulteren op de website. Het FAVV heeft nu de intentie om ook in het Oekraïens te communiceren.
Ze hebben laten weten dat ze gaan zorgen voor een eenvoudig document in het Oekraïens met uitleg over de te volgen regularisatieprocedure en een herinnering aan het risico inzake rabiës. Het is vooral van belang dat ook Fedasil die communicatie onmiddellijk geeft. Zij kunnen vaststellen of er dieren worden meegebracht. Het is belangrijk dat men van bij de aankomst hier onmiddellijk de juiste informatie kan krijgen.
Als het gaat over zwerfdieren of import, trekt het FAVV natuurlijk een duidelijke lijn. Het moet ook gezegd dat de Europese Commissie die lijn aanhoudt. Men zorgt daar conform de Europese regelgeving dat alles wordt geharmoniseerd. De Europese Commissie staat geen versoepeling toe inzake rabiës voor zwerfdieren. In andere Europese landen zijn er momenteel ook wel wat zwerfdieren in nood. Daar voeren we heel de discussie wat betreft de bevoegdheid om vanuit het buitenland in hoofde van onze asielen te kunnen importeren. Dat is nog een debat apart.
We hebben momenteel geen cijfers over hoeveel Oekraïense gezinnen momenteel de grens met Vlaanderen hebben overgestoken, laat staan hoeveel zwerfdieren. Dat kan enkel worden geregistreerd bij Fedasil. Ik moet vaststellen dat men daar zelfs geen gezondheidsscreening doet bij de mensen, laat staan dat men zich zou bezighouden met het registreren van dieren die meekomen met vluchtelingen. Dat is vooralsnog illusoir. Ik kan dat wel vragen maar ik denk niet dat daar in de praktijk veel mee zal gebeuren.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Huisdieren zijn niet het eerste slachtoffer dat ter sprake komt bij een oorlog. Ik denk dat we de impact vooral niet mogen onderschatten, zowel in Vlaanderen als in Oekraïne. We zien tal van initiatieven om dingen te organiseren, ook voor lokale projecten in Oekraïne. Ook hier wordt er gratis verzorging aangeboden, alsook gratis testen op hondsdolheid enzovoort. Het is belangrijk dat we vooral moeten blijven communiceren. Ik ben ook blij dat het FAVV dat zal blijven doen, ook via de dienst Dierenwelzijn Vlaanderen. Ik ben ook blij dat de vertaling naar het Oekraïens vlot wordt meegegeven.
We moeten vooral kijken wat we in Vlaanderen kunnen doen en wat we vanuit Vlaanderen voor de dieren in Oekraïne kunnen doen. Dank u wel voor de antwoorden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.