Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Mag ik vragen het kort te houden, gezien de zeventien minuten die ons nog slechts resten.
Ik zal me beperkingen in mijn vraagstelling. Het komt erop neer dat er toch heel wat problemen zijn met betrekking tot het omheinen van de dieren ten voordele van het weghouden van de wolven.
Vzw PaardenPunt Vlaanderen, de koepelorganisatie van de Vlaamse paardensector, meldt dat elektrische schrikdraadconstructies levensbedreigend kunnen zijn voor paardachtigen. In het bijzonder hebben ze het daarbij over op lage hoogte aangebrachte schrikdraad. Paarden die erin trappen, zouden levensbedreigend verwond kunnen worden. De elektrische afsluitingen zijn wettelijk gereglementeerd door het Algemeen Reglement op Elektrische Installaties (AREI) en zijn een federale bevoegdheid.
De problematiek wordt aangebracht naar aanleiding van de beveiliging van de paarden en paardachtigen tegen eventuele aanvallen van wolven, die in Vlaanderen aan een opmars bezig zijn en er bovendien een ander dieet op nahouden dan in andere landen ten gevolge van de hoge bevolkingsdichtheid, grote ruimtelijke versnippering en het grote wegnetwerk. Het leidt voor paardenhouders tot de paradoxale situatie dat ze enerzijds hun dieren moeten beschermen, maar dat anderzijds moeten doen met een soort omheining die hen kan verwonden.
Minister, op welke manier worden er vanuit Vlaanderen regels of richtlijnen met betrekking tot het dierenwelzijn van paarden of paardachtigen opgelegd bij het plaatsen van een omheining die wolfproof moet zijn?
Kijkt Dierenwelzijn er actief op toe of wolfproof afsluitingen en -omheiningen van weides niet schadelijk kunnen zijn voor het welzijn van de paarden of paardachtigen?
Hoe zorgt u, minister, ervoor dat professionele en particuliere paardenhouders correct geïnformeerd worden over het plaatsen van wolfproof omheiningen die eveneens het welzijn van hun dieren kunnen verzekeren?
Plant u bijkomende acties om paardenhouders te sensibiliseren om bij het plaatsen van wolfproof omheiningen ook mogelijke schade aan het welzijn van hun dieren te voorkomen?
Minister Weyts heeft het woord.
Ere wie ere toekomt: de initiatieven en maatregelen die in dit kader worden genomen en die u schetst zitten natuurlijk niet bij Dierenwelzijn maar behoren tot de bevoegdheid van minister Demir, en van minister Crevits, in haar hoedanigheid van minister van Landbouw.
PaardenPunt Vlaanderen verwijst op zijn website voor meer informatie over wolfproof maken van een omheining naar de site van het Wolf Fencing Team Belgium. Op die website staan zeven methodes beschreven om een omheining wolfproof te maken. Bij twee types omheiningen, met name de houten omheining en de schriklintomheining, staat ook specifiek aangegeven dat die types bestemd zijn voor paarden. Het klopt ook dat dit de meest gebruikte types zijn bij paarden.
Ook het Agentschap voor Natuur en Bos verwijst op zijn website naar het Wolf Fencing Team. Men laat weten dat men alvorens materiaal aan te kopen en subsidie aan te vragen gratis een beroep kan doen op de deskundige hulp van het Wolf Fencing Team. Het team biedt technisch advies maar ook ondersteuning voor de plaatsing met behulp van vrijwilligers. Dat is een goed initiatief. Er staat bij de houten omheining op de website van Wolf Fencing Team ook dat de aanvullende schrikdraden aan de buitenkant van de omheining moeten voorzien worden waardoor het risico dat een paard verstrikt geraakt in die schrikdraden, sterk wordt beperkt. Er wordt ook expliciet vermeld – en ik heb het letterlijk van de website gehaald: “(…) om te vermijden dat paarden (bv bij het rollen) met hun hoeven verstrikt raken in de draden kan best gekozen worden voor een draad die zeer strak opgespannen is en/of gemakkelijk breekt.” Einde citaat. Ook bij de omheining met schriklinten wordt aangegeven dat die moet aangevuld worden met voor paarden geschikte, goed zichtbare en zachte schrikdraden of schriklinten.
De informatie voor paardeneigenaars is vlot beschikbaar en houdt ook rekening met de specifieke eigenschappen en het gedrag van paarden en de risico’s die dat met zich meebrengt. Ik hoop dat ook paardeneigenaars, die toch altijd het beste voorhebben met hun dieren, die adviezen zullen opvolgen om hun dieren optimaal te beschermen niet alleen tegen wolven, maar ook tegen verwondingen door de omheining zelf.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
De paardensector is een belangrijke sector, minister. Vorige week was er een programma met Kobe Ilsen, waar men mijn aandacht heeft getrokken op het belang van de paardenhouderij in Vlaanderen. Ik denk dat we daar echt wel enorm fier op mogen zijn. Die sector is wereldtop. Er gaat jaarlijks ongeveer 3,3 miljard euro in om, en natuurlijk is geld niet alles maar iedereen beschermt natuurlijk zijn kapitaal, of dat nu levendig kapitaal is of van een andere aard. De bezorgdheid van de paardenhouderij tegenover de alsmaar groter wordende dreiging van de wolf lijkt me ook logisch, maar het gaat verder dan dat.
De beschermingsmethoden mogen er inderdaad niet toe leiden dat paarden zichzelf gaan verwonden. Ik vind het voorbeeld van sportpaarden toch wel heel belangrijk voor de sport, maar ook voor de tienduizenden gewone Vlamingen die paarden houden die in eenzelfde situatie en met eenzelfde bezorgdheid zitten. U verwijst terecht naar het initiatief, namelijk dat via de website al heel veel informatie ingewonnen kan worden, maar toch merk ik door consultaties die ik heb dat er nog heel wat problemen zijn wat het dierenwelzijn van die paardachtigen bij omheiningen betreft. De dreiging is enorm, zeker met die nieuwe wolfproof afspanningen. Ik vind toch wel dat daar extra aandacht dient naartoe te gaan. Ik bedoel dan echt vanuit Dierenwelzijn. Het dierenwelzijn van de paardachtigen kan nog beter worden gemaakt. Ik vraag met andere woorden om daar vanuit uw departement extra aandacht aan te geven en ik hoop dat u, minister, in gesprek wenst te gaan met de vzw PaardenPunt om nog extra na te gaan wat er extra kan gedaan worden en op welke manier die problematiek het best kan worden aangepakt en om toch nog wat bijsturingen te doen.
Tot slot: ik heb het nu vooral over paarden maar het is in deze discussie ook belangrijk dat ook andere dieren beter beschermd worden. Ik denk dat er een belangrijke oefening door uw departement moet gebeuren in functie van het dierenwelzijn van elk dier dat omheind wordt.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik wil collega De Vroe bijtreden, minister, in haar bezorgdheid. U hebt verwezen naar regelgeving en de mogelijke ondersteuning van het Wolf Fencing Team. U verwijst ook naar mogelijke subsidies voor de afrastering. Ik wil daar verduidelijken dat dit enkel geldt voor wie gelegen is in risicozone. Het grootste deel van Vlaanderen behoort daar niet toe. We moeten vaststellen dat de doortrekkende wolf zich ondertussen niet beperkt tot risicogebieden, maar dat we in grote gebieden in Vlaanderen een permanente dreiging hebben van doortochten van de wolf. Dat is op zich al, denk ik, een knelpunt en een aandachtspunt, minister, om op de kaart te zetten ter ondersteuning van diereneigenaars.
U haalde aan dat er bij de sensibiliserende acties aandacht is voor paardenhouders, zijnde ook de differentiatie qua materialen en wat het beste zou kunnen worden toegepast, maar daarmee is het risico natuurlijk niet volledig weggenomen. Daar moeten we toch ook wel oog voor hebben. De best mogelijke manier om paardenweiden af te rasteren, is natuurlijk niet met zeven draden en startend 20 centimeter van de grond. Dat is niet de voorgestelde beste praktijk, maar dat dreigt inderdaad wel op het moment dat de extra risico’s van een wolf erbij komen. Daar is dus nog altijd extra risico mee gepaard, en we moeten ons afvragen hoe we daar het best mee omgaan. Ik zou dus toch ook wel willen suggereren, zoals collega De Vroe heeft gedaan, om te overleggen met de sector en die thematiek ook vanuit dierenwelzijnsoogpunt te benaderen.
Minister, om af te sluiten wil ik de problematiek meteen ook ruimer bekijken. Afrastering is één element, maar in heel Vlaanderen overal elk gedomesticeerd dier achter een wolfproof afrastering plaatsen, daar heb ik bijzonder veel vragen bij. Ik vrees dat het nooit de realiteit zal zijn dat dat voor 100 procent zal worden uitgevoerd. Ik heb mijn bezorgdheid daarover ook al geuit ten aanzien van minister Demir. Ook is die afrastering plaatsen is één ding, ze onderhouden en operationeel houden blijkt echt een heel grote uitdaging te zijn. We moeten vaststellen dat er in Nederland al gevallen zijn waarbij de wolf toch binnendrong ondanks het feit dat ze werd geplaatst, omdat ze op dat moment niet voor 100 procent operationeel was, omdat er een grasspriet of weet ik wat tegen de draad kwam en er dus te weinig elektriciteit op stond. Dat is dus toch wel een extra dreiging voor alle gedomesticeerde weidedieren die ook ‘s nachts buiten worden gehouden. Minister, ik denk dus dat we het fundamentelere debat moeten voeren. Ik kan ervan uitgaan dat u daar momenteel niet meteen het antwoord op hebt, of misschien wel, maar is er al een fundamenteler debat gevoerd over de aanwezigheid van de wolf en het welzijn van onze gedomesticeerde weidedieren in Vlaanderen, over hoe we daarmee moeten omgaan of over wat de draagkracht, het draagvlak en de aanvaardbare risico’s, schade, dierenleed zijn in Vlaanderen?
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Ik heb ook nog een bijkomende vraag in verband met het afschutten van de weides. Dat komt natuurlijk naar boven nu we toch zeker in de risicogebieden alles wolfproof willen maken. Ik denk ook dat we daar de discussie over moeten openen: hoe gaan we onze weides afschutten, niet alleen bij paarden, maar ook bij andere dieren? Er wordt nu immers nog heel veel prikkeldraad gebruikt, wat ook zeer gevaarlijk is voor paarden. Die raken daarin verstrikt, proberen te lopen om daaruit te geraken. Die prikkeldraad snijdt tot op het bot, zodat het paard dikwijls moet worden afgemaakt. Een tijdje geleden is dat nog gebeurd in mijn buurgemeente, Grobbendonk. Een vrouw reed te paard op een pad langs een weide. Daar stak een beetje prikkeldraad uit. Het paard trapte daarin. De vrouw was zeer zwaar gewond en moest worden afgevoerd naar het ziekenhuis, en het paard moest uiteindelijk worden afgemaakt. We moeten dit dus inderdaad misschien breder bekijken dan enkel het wolfproof maken van de weides. Ze moeten inderdaad dierenwelzijnsvriendelijk worden gemaakt. Minister, staat u ervoor open om de afbakening van de weides grondiger onder de loep te nemen, zodat dit alle dieren ten goede komt?
Minister Weyts heeft het woord.
Dank u wel. Ik mag mezelf dra ook rekenen tot de categorie van de paardeneigenaars, maar gelukkig heeft de wolf de Zennevallei nog niet bereikt. Wat niet is, kan echter nog altijd komen. Voor deze wolfproblematiek zijn natuurlijk al twee ministers bevoegd. Ik denk dat zij die job goed doen en dat ze, enerzijds vanuit het oogpunt van leefmilieu en natuur en anderzijds vanuit landbouwoogpunt, wel hun verantwoordelijkheid nemen. Ik sta echter altijd open voor input, vanuit onze zijde. Wij bekijken alleszins de aanpassing aan onze sensibilisering en onze informatie, onder andere als het gaat over de informatie die we bundelen bij www.huisdierinfo.be. We geven daarbij ook altijd tips en tricks mee aan huidige en toekomstige diereneigenaars. Dat kunnen we dus zeker meegeven.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw reactie. Ik zal dit dossier grondig blijven opvolgen. Ik vind echt wel dat er inzake dit dossier nog stappen vooruit moeten worden gezet. U hoort mij dus zeker nog hierover. Ik hoop oprecht dat u het nodige zult ondernemen om tot oplossingen te komen om het welzijn van paarden en andere nutsdieren in de toekomst te verbeteren wat die omheiningen betreft, en dat u in overleg gaat met PaardenPunt vzw. Ik zal u daar in de toekomst dus nog over ondervragen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.