Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Steenwegen heeft het woord.
We hebben in deze commissie de Vlaamse eiwitstrategie al meerdere keren besproken. Dat is ook belangrijk en u hebt zich daartoe geëngageerd. Een hogere productie en consumptie van plantaardige eiwitten maken deel uit van de oplossing om de huidige klimaat- en milieu-uitdagingen in onze landbouw aan te pakken. De Vlaamse voedselstrategie bevat reeds enkele goede elementen om richting een meer duurzame eiwitvoorziening te gaan, maar Vlaanderen zal die omslag ook niet alleen kunnen maken. Het is binnen een bredere Europese context dat er moet worden getracht om in te zetten op duurzame eiwitten, zowel in productie, verwerking als consumptie.
Oostenrijk en Frankrijk hebben officieel aan de Europese Commissie gevraagd om werk te maken van een Europese eiwitstrategie. Hiermee willen ze binnen de Europese markt de voedselketens verduurzamen en een hogere voedselveiligheid en voedselsoevereiniteit binnen Europa garanderen. Dit zou geen seconde te vroeg komen, want we importeren nog altijd massaal plantaardige eiwitten, met de nodige stikstof, om ons vee te voederen. De menselijke consumptie van plantaardige eiwitten zit daarnaast in de lift en moet nog verder worden gestimuleerd om tot een evenwichtig productie- en voedingsevenwicht te komen.
Om deze plantaardige eiwitten binnen Vlaanderen en Europa te produceren en zo ook een meerwaarde voor de Vlaamse en Europese landbouwers te creëren moet er ook op Europees niveau worden samengewerkt om tot een coherent beleid te komen.
Steunt u de vraag van de ministers van Landbouw uit Oostenrijk en Frankrijk om tot een Europese eiwitstrategie te komen? Zo ja, welke stappen zult u hierbij ondernemen of hebt u reeds ondernomen?
Welke kansen ziet u voor de Vlaamse landbouwers bij een Europese overkoepelende eiwitstrategie?
Minister Crevits heeft het woord.
We hebben het in deze commissie al regelmatig gehad over de Vlaamse eiwitstrategie en de stappen die ik hieromtrent neem. Ik deel dus absoluut de visie van mijn Oostenrijkse en Franse collega’s dat er ook actie en afstemming op Europees niveau nodig is. De strategie moet bijdragen aan een grotere zelfvoorziening in eiwitten op Europees niveau.
Gelet op de potentiële klimaat- en milieuwinsten draagt een Europese eiwitstrategie ook bij aan de doelstellingen van de Green Deal.
De vraag naar een Europese eiwitstrategie betekent echter niet dat er geen Vlaamse eiwitstrategie meer nodig is, integendeel. Want naast de acties op Europees niveau, zijn er immers ook heel wat acties op regionaal of lidstaatniveau mogelijk en nodig, bijvoorbeeld richting teelttechniek, verwerking of consumentenvoorkeuren. Voor deze lokale acties, zeker inzake ketenontwikkeling en -onderzoek, is samenwerking en kennisdeling een must. Daarom hebben we een projectoproep met middelen van Vlaamse Veerkracht gelanceerd. Opnieuw, collega Steenwegen, ik deel de mening van mijn Franse en Oostenrijkse collega’s dat er nood is aan acties op Europees niveau.
De verhitte discussies die we voeren inzake internationale handel illustreren ook dat het eiwitverhaal verre van louter een landbouw- of landbouwtechnisch verhaal is. Frankrijk, de huidige voorzitter van de Raad, wil hier prioritair aandacht aan besteden tijdens hun Europees voorzitterschap. Dat moet ervoor zorgen dat de invoer van landbouwproducten aan dezelfde normen moeten voldoen als de Europese landbouwproducten. Dat kan uiteraard bijdragen aan een eerlijkere handel en een gelijk speelveld.
Er zijn ook teelttechnische uitdagingen om subtropische gewassen in ons klimaat te laten gedijen. Het voorbeeld van maïs, wat op enkele decennia een rendabele teelt werd in Europa, toont aan dat die technische uitdagingen niet onoverkomelijk hoeven te zijn.
Binnen de EU is met het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) een beleidskader gecreëerd waarbinnen de lidstaten ondersteuning kunnen bieden om acties uit hun nationale eiwitstrategieën te implementeren. Als je naar ons ontwerp van Strategisch Plan GLB kijkt dat nu in openbaar onderzoek gaat, zul je zien dat we daar volop op willen inzetten, onder andere met onze pre-ecoregelingen die dit jaar reeds van start zijn gegaan.
Op de Europese Landbouwraad zal ik dan ook een gecoördineerd optreden op EU-niveau steunen. U vraagt dat, collega, en ik zal dat ook doen. Binnen Vlaanderen zie ik mogelijkheden om zelf meer plantaardige en nieuwe eiwitten te produceren, maar onze productiekringlopen kunnen ook nog meer een regionale circulariteit nastreven. Denk maar aan de voedervoorziening voor onze veehouderij.
De heer Steenwegen heeft het woord.
Ik ben nu nog meer tevreden dan daarnet omdat u, minister, zegt dat als ik dat vraag, u dat zult doen. Fantastisch, hé.
Minister, ik denk dat we het eens zijn. We zijn in Vlaanderen bezig om dat op te zetten, maar ik denk dat het Europees niveau ook van belang is. We kunnen van elkaar leren, we kunnen elkaar ondersteunen.
U haalt een aantal argumenten aan die ook uw collega’s gebruiken om dit pleidooi te houden. Het gaat voor een stuk over voedselsoevereiniteit, over de noodzakelijke verschuiving naar de ondersteuning van een meer plantaardige consumptie. Het gaat terecht ook over het level playing field waarover we het al vaak hebben gehad, over de import en eigen productie van producten.
Ik ben blij met uw antwoord. Ik denk dat we de bekommernissen delen en ook de opportuniteiten zien die dit biedt. Ik heb dan ook geen bijkomende vragen.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister, ik ben over alternatieve eiwitten al meerdere keren tussengekomen.
Ik wil kort starten met een nuance. Er is de terechte opmerking van collega Steenwegen dat we een vrij grote import van soja in ons land kennen, maar ik moet toch wel nuanceren dat een belangrijk deel niet voor de Belgische markt, maar voor transit is bestemd. We zetten ook al heel hard in op maatschappelijk verantwoorde soja. We zijn daarvan in Vlaanderen, na de noordse landen, de vierde grootste afnemer. Dat wil ik toch even duiden.
Waarom kom ik specifiek tussen? Natuurlijk wil ik die Europese eiwitstrategie mee ondersteunen. De toekomst ligt daar duidelijk in, maar ik heb gisteren van de minister ook een antwoord gekregen op een schriftelijke vraag. Daarin staat toch wel heel wat hoopvolle informatie over het uitbouwen van alternatieve eiwitten in Vlaanderen. Het areaal voor humane voeding en diervoeder is in Vlaanderen in tien jaar tijd bijna verdrievoudigd van, afgerond, 10.000 hectare naar bijna 30.000 hectare. Voor humane voeding blijft het een bescheiden stijging, maar voor diervoeder zien we meer dan een verdrievoudiging. Dat zijn toch wel hoopvolle cijfers die ik even wilde meegeven in aansluiting op deze vraag.
Het enige probleem blijft natuurlijk dat de ontwikkeling van soja nog op zich laat wachten. Ook over de opbrengst per hectare zijn er nog wel wat vragen te stellen.
Ik weet dat het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) twee eigen soorten heeft ontwikkeld. Misschien is mijn enige vraag voor de minister of er daar al prospectie is over de opbrengst per hectare. Bedankt.
Minister Crevits heeft het woord.
Bedankt voor de aanvullingen. Ik denk dat collega Steenwegen geen aanvullende opmerkingen had, en blij was dat ik hem volg. Geniet van die zeldzame momenten, collega Steenwegen. Ze zijn u oprecht gegund.
Collega Talpe, we vragen die aanvullende cijfers na. U kunt ze ook nog eens schriftelijk stellen, dan krijgt u als eerste de info. Maar zodra we die hebben, voeg ik ze alleszins ook toe.
De heer Steenwegen heeft het woord.
Ik wil u geruststellen, minister. Ik kan ook genieten als we het niet eens zijn met elkaar. Ik heb voor de rest geen vragen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.