Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Perdaens heeft het woord.
Minister, vorig jaar werden de cijfers van de nieuwe indicator van het Europees Milieuagentschap (EMA) gepubliceerd, betreffende metingen die liepen van 2013 tot 2019 in dertig Europese landen die lid zijn van het Europees Milieuagentschap.
Concreet werd er gezocht naar sporen van pesticiden waarvoor drempels werden vastgelegd. De resultaten die naar boven kwamen, waren voor België, en bij extensie voor Vlaanderen, niet bijzonder gunstig. Bij de onderzochte kleine rivieren was er bij 63 procent van de locaties een overschrijding van de drempelwaarde en bij de middelgrote rivieren bij 46 procent. We scoren daarmee niet bij de besten van de klas, hoewel we dat eigenlijk wel … (onverstaanbaar) … binnen Europa.
Minister, welke conclusies trekt u uit dit onderzoek van het EMA?
De metingen liepen tot 2019. Hebt u momenteel zicht – mogelijk uit lokale metingen – op de evolutie sindsdien?
Welke mogelijkheden ziet u om deze problematiek aan te pakken, al dan niet in het kader van de stroomgebiedbeheerplannen 2022-2027?
Minister Demir heeft het woord.
In 2019 was het percentage meetplaatsen met overschrijding van de norm/referentiewaarde het grootst voor midacloprid, een insecticide waarvoor sinds 2013 vergaande beperkingen gelden vanwege het mogelijk risico voor bijen en daaropvolgend ook voor vogels zoals zwaluwen. Voor een groot deel van de pesticiden was er in Vlaanderen in de periode 2010-2019 een daling van het aantal meetplaatsen met een overschrijding van de norm.
Zoals u aangeeft in uw tweede vraag, lopen de cijfers die toegankelijk zijn op de website van de VMM tot 2019. Zoals gezegd, is er voor een groot deel van de pesticiden een daling ingezet in de periode 2010-2019.
De pesticideproblematiek wordt ook aangepakt in het maatregelenprogramma horend bij het stroomgebiedbeheerplan. Een hele reeks acties daarrond zijn opgenomen in een ontwerp van plan. Een van de maatregelen is de meersporenaanpak om de druk op beschermde gebieden voor bijvoorbeeld de productie van drinkwater te verminderen.
Daarnaast is er ook het nationaal actieplan, dat alle gecoördineerde plannen inzake pesticiden in België omvat. Het Vlaams deel bevat de acties uit het stroomgebiedbeheerplan en een aantal bijkomende acties rond landbouw en natuur.
Ten slotte wil ik benadrukken dat we voor de niet-land- en tuinbouwactiviteiten het gebruik in Vlaanderen al drastisch hebben laten dalen. Voor openbare diensten geldt een verbod. Enkel met een afwijking mogen nog pesticiden gebruikt worden.
Mevrouw Perdaens heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister. Ik heb hoge verwachtingen van de stroomgebiedbeheerplannen. Maar naast de verdere beperking van het gebruik van pesticiden, dat u hebt aangehaald, zou ook een verbreding van de pesticidevrije strook rond waterlopen soelaas kunnen bieden. Staat daaromtrent een verdere afstemming op de agenda?
Ik heb nog een bijkomende vraag. Valt het gebruik van pesticiden in Europese beschermde natuurgebieden nog te verantwoorden? Hoe zullen we daar in de nabije toekomst mee omgaan?
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Bedankt, mevrouw Perdaens, voor uw vraag. Bedankt, minister, voor uw antwoord. Ik heb zelf nog een vraag over de stroomgebiedbeheerplannen. Ik hield hierover vorig najaar ook al een tussenkomst. U zei toen dat u de ambitie van de stroomgebiedbeheerplannen zou opschroeven ten opzichte van de voorstellen die op tafel lagen en dat u die in het voorjaar zou indienen bij Europa.
Wat is hiervan de stand van zaken? Bent u er al in geslaagd om de ambitie op te schroeven, niet alleen ten opzichte van wat gebeurde tussen het openbaar onderzoek en de voorstellen die nu zijn geformuleerd, maar ook ten opzichte van de voorstellen die op het moment dat het openbaar onderzoek liep, zijn gemaakt? Toen was het namelijk de ambitie om 10 procent van de waterlopen een goede waterkwaliteit te bezorgen tegen 2027, iets wat Europa eigenlijk vraagt te doen voor alle waterlopen.
Minister Demir heeft het woord.
Mevrouw Perdaens, de verbreding van een pesticidevrije strook langs waterlopen is zeker een goed voorstel, dat we ook willen bekijken. Collega Schauvliege, wat betreft het hoger leggen van onze ambitie in de stroomgebiedbeheerplannen is mijn kabinet aan het werk om het plan bij te schaven. We zijn volop in gesprek met gouverneurs van verschillende provincies om die plannen bij te schaven.
Mevrouw Perdaens heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor de antwoorden. Hoewel de resultaten van de metingen wel verbeteren, is er natuurlijk wel nog wat werk aan de winkel. Ik hoor dat u daarmee aan de slag gaat en dat uw kabinet daarmee aan de slag gaat. U schuwt natuurlijk het harde werk niet. We blijven dit opvolgen. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat we ook hier steeds betere resultaten zullen boeken en uiteindelijk als beste van de klas binnen Europa kunnen eindigen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.