Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Onze arbeidsmarkt kent alsmaar meer knelpuntberoepen. Dat zijn beroepen waarvoor werkgevers het moeilijk hebben om geschikte kandidaten te vinden. De studiedienst van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) publiceert daarover elk jaar een lijst.
Op 23 november 2021 lezen we in de media dat het hr-bedrijf Randstad met het project ‘Randstad Spark’ een contract van onbepaalde duur, een gratis opleiding en een nieuwe baan voorziet voor werkzoekenden en werknemers die aan de slag willen gaan in een knelpuntberoep. Het aanbod geldt zowel voor werkzoekenden en werknemers die een overstap willen maken, maar een drempel ervaren om de stap effectief te zetten.
Tijdens dit traject van twee jaar gaan de betrokkenen tijdens een week vier dagen aan de slag en de resterende dag is voorzien voor de knelpuntopleiding. De deelnemers ontvangen een vast loon. Randstad financiert de dagopleiding, de werkgever de rest. Er zijn 23 opleidingen voorzien en 30 functies op graduaats- of bachelorniveau in logistiek, hr-beleid, de bouwsector en technische opleidingen. Randstad werkt samen met Brusselse en Vlaamse hogescholen en een coach volgt het traject verder op.
Minister, wordt VDAB betrokken bij dit project van Randstad? Worden de resultaten mee opgevolgd?
VDAB voorziet een aanbod, maar richt zich daarbij op de werkzoekenden. In welke mate kan deze aanpak inspirerend zijn voor VDAB om het aanbod uit te breiden voor het invullen van de knelpuntvacatures? Wat is uw standpunt hierover?
Zijn er reeds ervaringen met een dergelijke aanpak?
Ten slotte: op welke manier kan het aanbod ook worden uitgebreid naar de werknemers?
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel voor deze relevante vragen, collega Claes.
Ik heb eigenlijk een positief sentiment over dit project. Onze arbeidsmarkt kent vandaag grote tekorten. Dat is niet nieuw. We hebben er vandaag al uitvoerig over gesproken.
Activering is een van de antwoorden. Daarbij speel je ook maximaal in op de opportuniteit voor carrièreswitchen om aan de slag te gaan in knelpuntvacatures. Ik vermeld onder andere de loopbaanbegeleiding en loopbaancheques, het aanbod van de OKOT-trajecten (onderwijskwalificerend opleidingstraject met VDAB-opleidingscontract) voor upskilling van werkzoekenden, ons beleid inzake opleidingskrediet voor het volgen van lange opleidingstrajecten als werknemer, ons experiment met het gemeenschappelijk initiatiefrecht in het Vlaams Opleidingsverlof, enzovoort.
Toch zijn dergelijke carrièreswitchen geen evidentie voor de betrokkenen. Niet voor de werknemer, die zich moet engageren in een lang opleidingstraject, maar ook niet voor de werkgever die langdurig moet investeren in een nieuwe werknemer.
Het initiatief van Randstad koppelt de aanwerving van een werknemer aan een langdurig opleidingstraject. De betrokkene start dus meteen in een opleidingstraject als werknemer. Dat kunnen we niet anders dan positief beoordelen.
Ik vind het ook goed dat er vanuit het ondernemingsveld creatieve oplossingen komen voor de grote arbeidsmarktuitdagingen, zoals de krapte op de markt.
Randstad geeft met ‘Spark’ een zeer concreet antwoord op een zeer concrete vraag van individuele mensen en werkgevers om hen over een aantal drempels te krijgen. Door in te zetten op zowel loonondersteuning, werkzekerheid en coaching tijdens een traject, weet Randstad bij veel mensen belangstelling op te wekken voor dit initiatief. Het aanbod gaat bovendien breed, van profielen in de hr- tot de IT- en bouwsector. Er is voor elk wat wils. Tegelijk is het goed dat Randstad inzet op het verhogen van de scholingsgraad. Men geeft mensen de kans om zich toekomstgericht om te scholen of bij te scholen zodat hun positie op de arbeidsmarkt duurzaam versterkt wordt.
VDAB is trouwens niet direct betrokken bij het project van Randstad Spark, maar ik heb wel voorgesteld aan de mensen van Randstad om toch met VDAB af te stemmen.
VDAB voorziet ook een aanbod, dat merkt u terecht op, maar het aanbod van Randstad is complementair. VDAB zet met het aanbod altijd sterker in op het vacaturegericht opleiden. Het aanbod van Spark kent geen voorwaarden qua instroom van potentiële kandidaten. Dat is op zich ook wel interessant.
Randstad kan ook gebruikmaken van de diverse maatregelen voor werknemers: job- en taalcoaching, opleidingsverlof, opleidingskrediet … Als werknemer kan er voor hen echter ook een beroep worden gedaan op doelgroepkortingen, als men aan de voorwaarden voldoet. Wat ik inspirerend vind en zeker met de mensen van Randstad goed wil opvolgen, is de totaalaanpak. Ze maken er echt een en-enverhaal van: inkomenszekerheid, werkzekerheid en schrik om te veranderen. Dat is dus drie in een. Ik kijk ook echt uit naar de resultaten van hun screeningsmethodologie.
Collega Claes, ik kom tot uw laatste vraag. De aanpak is niet nieuw. Randstad lanceerde eerder ook al Randstad Medical Academy, een soortgelijk initiatief, dat kansen biedt aan mensen om zich om te scholen tot verpleegkundige. Het is nog te vroeg voor definitieve resultaten, aangezien dit in 2019 is opgestart. Een ander voorbeeld is Switch2IT in het domein van de ICT-opleidingen. Ik vind dat dus eigenlijk wel zeer goed, zoals ik al herhaaldelijk stelde.
Wat de uitbreiding van het project betreft, wij gaan dat nu opvolgen. Dit initiatief is vooral een kwestie van maatwerk en een geïntegreerde aanpak, vind ik, maar het staat of valt natuurlijk met de bereidheid van de werkgever om de kandidaat aan te werven als werknemer en tegelijk een opleiding aan te bieden.
Ik bekijk dit dus positief en kijk ook uit naar de verdere evoluties en evaluaties.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, dank u wel voor het antwoord. Er zijn tal van interessante projecten die los van VDAB of in samenwerking met VDAB gebeuren. Het is natuurlijk niet de bedoeling om elk project hier in de commissie te gaan bespreken, maar, zoals ik al dikwijls aanhaalde, ik denk dat we zeker kunnen leren van andere praktijken. Net door ervaringen uit te wisselen, kunnen we bijleren en inspiratie opdoen. We moeten het warm water niet opnieuw uitvinden.
Zoals ik al zei, die uitdagingen van de arbeidsmarkt zijn bekend. We weten ook waar we naartoe willen, namelijk het realiseren van die werkzaamheidsgraad van 80 procent. Dat is soms nogal moeilijk: hoe moeten we dat pad bekijken? Soms verschillen we daar ook van mening over, maar ik denk dat we het er wel over eens zijn dat we die resultaten willen behalen.
Ik denk ook dat we nog altijd het best al doende leren. Ik geloof ook sterk in experimenten. Ik had hier een quote van Nelson Mandela opgeschreven: “I never lose. I either win or learn.” Ik denk dat experimenten altijd iets opleveren. Dat kan een nieuwe manier van aanpakken zijn. Dat kan zorgen voor nieuwe inzichten. Het kan ons op een andere manier doen nadenken over bepaalde zaken. De situaties op de arbeidsmarkt veranderen heel snel. Minister, zoals u ook zegt, een maatgerichte aanpak kan ook helpen. Dat is ook het meest doeltreffende, denk ik. Zo moet men ook in staat zijn om die instrumenten aan te passen. Ik heb u nu deze vraag gesteld. Waar het mij vooral over gaat, is wat we kunnen opsteken van zulke projecten. Dat kan alleen als VDAB op de een of andere manier betrokken is. Ik ben ook blij te horen dat u zegt dat u die vraag zeker hebt gesteld aan Randstad om dat mee te kunnen opvolgen. Ik hoop alvast dat we daar lessen uit kunnen leren, en ook omgekeerd.
Minister Crevits heeft het woord.
Ik ben het daarmee eens.
De vraag om uitleg is afgehandeld.