Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collega's, minister, ik heb een vraag over de Biodiversiteitstop in Kunming, of de digitale top die zal eindigen in een echte top in mei.
In 2020 viel volgens cijfers van het Vlaams Instituut voor Natuur en Bosonderzoek 94.329 hectare van Vlaanderen onder effectief natuurbeheer. Dat is net geen 7 procent. 166.322 hectare geniet Europese bescherming als Natura 2000-gebied: iets meer dan 12 procent. U wilt Europa tegen eind 2022 een concreet plan voorleggen waarin 10 procent van het grondgebied tegen 2030 uit strikt beschermde natuur bestaat en 30 procent uit beschermde natuur. Hoe dat gedefinieerd zal worden, en wat het verschil zal zijn tussen ‘beschermd’ en ‘strikt beschermd’, ligt nog niet vast. Om het doel te bereiken, ijvert u voor Europese steun, specifiek voor regio’s die ‘door historische elementen’ ver van dat doel staan.
De ambitie van Kunming is om meer te doen dan elk de eigen natuur te beschermen. Rijkere landen zullen ook een verantwoordelijkheid moeten nemen voor de natuurschade die ze elders veroorzaken door hun productie en consumptie, bijvoorbeeld door de import van katoen, palmolie, of soja om dieren vet te mesten. Een ambitieus akkoord zal daardoor niet alleen over natuurbeleid gaan, maar ook een impact hebben op ruimtelijke ordening, landbouw, mobiliteit en transport.
Naar aanleiding van deze top sloegen het World Wide Fund for Nature (WWF), BOS+, Greenpeace, Natuurpunt en Natagora de handen in elkaar. De nieuwe biodiversiteitscoalitie kwam met een manifest naar buiten om de prioriteiten voor de natuur in België scherp te stellen.
Minister, kunt u het standpunt van Vlaanderen over beschermde natuur in de videoconferentie en de fysieke top in Kunming verduidelijken? Met welk standpunt is Vlaanderen naar die top gegaan en zal het ook naar de top in 2022 gaan?
Welke verantwoordelijkheid zal Vlaanderen opnemen inzake onrechtstreekse natuurschade? Zal er daar ook financiële steun tegenover staan?
Hoe zal Vlaanderen bijdragen aan de engagementen van de federale overheid die ze recent opnam zoals het ondertekenen van het Amsterdam Declarations Partnership en de Beyond Food-strategie?
Minister Demir heeft het woord.
Collega’s, de vooropgestelde doelen van 30 procent bescherming van zowel land als zeeoppervlak, en de 10 procent strikte bescherming, gelden voor de Europese Unie in haar geheel zoals beschreven in de Europese Biodiversiteitsstrategie 2030 die Vlaanderen maximaal heeft gesteund. Op de Raad Leefmilieu heeft Vlaanderen hiermee ingestemd. Het zit goed in elkaar. Ook België heeft zich achter deze doelstelling gezet.
Tijdens de top in Kunming in oktober 2021 zijn nog geen concrete beslissingen genomen over het aanpakken of vergoeden van onrechtstreekse natuurschade.
België is als geheel toegetreden tot de groep van de Amsterdamverklaringen. Het is dus niet zo dat alleen de federale overheid daartoe gebonden of bevoegd is, maar Vlaanderen dus ook, voor alle duidelijkheid.
Ik stel voor dat u contact opneemt met de federaal bevoegde minister om te weten te komen wat men op het federale niveau van plan is, want de gewesten krijgen daar moeilijk zicht op. Zodra de lijnen daar duidelijker zijn, kunnen we vanuit Vlaanderen zien of en hoe we versterkend dan wel ondersteunend kunnen zijn. Dat loopt nog, maar het is nog een beetje koffiedik kijken op federaal vlak.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord, maar eigenlijk is het voorlopig geen antwoord. Ik zal nog eens proberen met een nieuwe vraag.
Mainstreaming van biodiversiteit is cruciaal om de doelstellingen te halen. De natuursector kan dat niet alleen. Alle sectoren met rechtstreekse en onrechtstreekse impact op de biodiversiteit hebben hiervoor een verantwoordelijkheid op te nemen. Mainstreaming is een fundamentele basis en noodzakelijk voor herstel en behoud van de biodiversiteit, niet alleen in landbouw, voedsel, volksgezondheid en klimaat, maar ook in de private sector. De Green Deal Business en biodiversity van het Departement Omgeving is een eerste stap om meer aandacht te besteden aan biodiversiteit, met zelfs een vergroening van de industrie. Mainstreaming betekent ook rekening houden met biodiversiteit in het hele productie- en consumptieproces zoals architectuur, ruimtelijke ordening, energie- en financiële sector enzovoort. Hoe zal Vlaanderen effectief een mainstreaming van biodiversiteit in alle sectoren bevorderen en stimuleren?
Minister Demir heeft het woord.
Ik zal even focussen op circulaire economie. Dat biedt bijzondere opportuniteiten voor Vlaanderen, zoals het gebruik van primaire grondstoffen en materialen verminderen en het hergebruik ervan vergroten. We doen al verschillende zaken, zoals in de bouw. De Universiteit Hasselt heeft bijvoorbeeld een project rond circulair bouwen. Men laat de studenten in de bouw hierover nadenken. Als ze in de toekomst een huis gaan bouwen, moeten ze dat doen met materialen die kunnen worden hergebruikt. We ondersteunen dat project. We zullen de resultaten bekijken en verderzetten. We kunnen in heel die sector al heel wat winst boeken. Meer dan 60 procent van onze gasuitstoot komt er door de ontginning, de productie, het transport en de consumptie van grondstoffen, producten, voedsel en bouwmaterialen, de verwerking van afval enzovoort. Vlaanderen heeft sowieso de ambitie om circulair te gaan werken, samen met de minister van Economie en Innovatie. Zo behouden we het herstel van ons natuurlijk kapitaal en dragen we bij aan het tegengaan van de klimaatverandering. Dat geldt niet alleen voor de industrie en economie, maar ook voor de landbouw en inzake afval.
De biodiversiteit zit natuurlijk verweven in heel mijn beleid. Denk maar aan het realiseren van natuur via de Blue Deal, maar ook de bosdoelen en alles wat met natuur te maken heeft. Er is nog nooit zoveel geld uitgetrokken voor natuur als in deze legislatuur. Wij mainstreamen ook biodiversiteit in steden via het nieuwe onderzoekscentrum, inclusief gebouwen. We hebben ook tal van green deals lopen rond biodiversiteit, denk aan de Green Deal Biodiversiteit en bedrijven enzovoort. Minister Weyts heeft bijvoorbeeld een Green Deal rond pesticidenvrije sportvelden lopen.
Tot zover een eerste antwoord. Ik ga ervan uit dat we de komende weken en maanden naar aanleiding van de top nog verder initiatieven zullen nemen.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw reactie. Wij vinden het natuurlijk een heel goed signaal dat België zich engageert in ‘The Leaders’ Pledge for Nature’ en de ‘High Ambition Coalition for Nature and People’. Ook kijk ik uit naar de lancering van het platform van de Belgian Biodiversity-alliantie. Maar momenteel mis ik wel concrete engagementen en financiële steun aan ontwikkelingslanden en een beetje ook rond mainstreaming verder dan uw bevoegdheden, minister. Ik zal u hier dan ook regelmatig over bevragen. U geeft zelf aan dat dit zeker nog onderwerp voor discussie wordt. Het is belangrijk dat Vlaanderen niet alleen in zijn eigen regio zijn verantwoordelijkheid opneemt maar dat ook wereldwijd mee ondersteunt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.