Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Uit een sorteeranalyse van 2013 van huishoudelijk restafval in Vlaanderen, bleek dat restafval voor 12,01 procent bestaat uit een hygiënische fractie van luiers en incontinentiemateriaal. Dat is een immense afvalberg voor bijvoorbeeld gezinnen met jonge kinderen, maar ook in de zorgsector en bij kinderdagverblijven. Omdat ze bij het restafval belanden, worden ze verbrand. Ikzelf, maar ook de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) zijn ervan overtuigd dat we hier grote milieuwinsten kunnen boeken indien we de materiaalkringloop van deze materialen kunnen sluiten.
Bovendien hebben de producenten van wegwerpluiers interesse om samen te werken rond een ketenbenadering. Er zijn de laatste tijd ook verschillende initiatieven rond de recyclage van wegwerpluiers ontstaan in Europa. De OVAM diende een projectvoorstel Cmartlife in bij de Europese Commissie waardoor ze een budget beschikbaar krijgen. Er is een totaalbudget van 18 miljoen euro waarvan 10,8 miljoen euro aan Europese subsidies. Het project heeft als doel het Vlaamse afvalbeleid tot uitvoering te brengen met een bijzondere focus op het uitvoeringsplan kunststoffen. Centraal in het project staat het verminderen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval met 15 procent tegen 2027. Omdat wegwerpluiers tot wel 12 procent van het huishoudelijk afval uitmaken, is dit een prioritaire afvalstroom van Cmartlife.
Uit mijn vorige mondelinge vraag weet ik dat er een multidisciplinaire groep is samengesteld om het project uit te voeren. De partners nemen deel aan halfjaarlijkse projectvergaderingen en er is bilateraal overleg met het team van de OVAM. Men hoopt dus om de luierketen te verduurzamen door onder meer wegwerpluiers te recycleren. In het buitenland lopen daarvoor initiatieven.
In opvolging van mijn mondelinge vraag in januari van dit jaar had ik graag geweten hoe ver het project staat. Er zouden twee recyclagetechnologieën operationeel zijn in Europa, namelijk in Italië en Nederland. Deze exploitanten zouden ook de interesse hebben om in Vlaanderen te investeren. Zijn hierover nog verdere gesprekken geweest? Zijn er concrete recyclagetechnologieën in Vlaanderen op til, al dan niet door de buitenlandse exploitanten?
Welke contacten zijn er nog geweest met de producenten van luiers in Vlaanderen? Welke oplossingen zijn er met hen gevonden om de afvalstroom duurzamer te maken en klaar te maken voor recyclage?
Welke praktijktesten zijn er geweest om te zien of de recyclaten uit de recyclage-installaties in Italië en Nederland voldoen aan onze einde-afvalcriteria?
Welke inzamelscenario’s liggen klaar of zijn in onderzoek en hoe zal selectieve inzameling georganiseerd worden? Met wie zijn welke gesprekken voor de inzameling opgestart? Wanneer verwacht u een finale beslissing?
Minister Demir heeft het woord.
Er is vanuit de OVAM een structureel overleg opgezet tussen de partners uit de hele luierketen, van producenten tot inzamelaars en potentiële recycleurs, met als doel een duurzame oplossing te vinden voor deze afvalstroom. Ik kan u bevestigen dat dankzij deze samenwerking en het daaruit volgend beleidskader, er nu vertrouwen is, waardoor er inderdaad interesse is om ook in Vlaanderen te investeren in luierrecyclage.
Nieuwe initiatieven van ondernemingen die oplossingen bieden om deze materiaalkringloop te sluiten, wil ik financieel ondersteunen. Momenteel loopt de call voor de ondersteuning van de recyclagehub. Projecten kunnen tot begin december worden ingediend, waarna er een selectie zal gebeuren. In totaal zijn twee calls voorzien voor samen 30 miljoen. Dat is heel wat. Er is vanuit de sector al heel wat interesse aangegeven voor deze call.
In het structureel overleg dat de OVAM organiseert, is ook EDANA betrokken, de internationale federatie van die industrie, en dit samen met hun belangrijkste leden Ontex Global en Essity. De hele ketenwerkgroep volgt nauwgezet de lopende onderzoeken op, zoals de einde-afvalcriteria voor de recyclaten en de haalbaarheidsstudie van verschillende inzamelscenario’s voor het luierafval.
Momenteel loopt een onderzoek, uitgevoerd door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) in opdracht van de OVAM, om de nieuwe analysemethodes met betrekking tot pathogenen en medicijnresten in de praktijk te testen bij beide recyclagebedrijven.
Deze analysemethodes werden in de zomer door VITO uitgewerkt en moeten nu nog een praktijktoets ondergaan. Zodra dit onderzoek afgerond is, kan ik het wetgevend kader en de voorwaarden voor de recyclage van luiers opnemen in de volgende aanpassing van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen (Vlarema).
De impactanalyse van mogelijke inzamelscenario’s voor luierafval bij burgers en bedrijven in Vlaanderen zal eind november afgerond zijn. De impact van verschillende inzamelscenario’s van luiers en incontinentiemateriaal wordt onderzocht, zoals inzameling via huis-aan-huisophaling, inzameling via containers geplaatst op specifieke inzamelpunten of via de recyclageparken.
De resultaten van dit onderzoek moeten nog besproken worden met de stuurgroep. Hierin zijn zowel de private inzamelaars, de lokale besturen als de producenten vertegenwoordigd.
Uit dit onderzoek verwacht ik beleidsconclusies en zal ik de finale beslissing nemen of en vanaf wanneer luiers selectief zullen worden ingezameld voor recyclage. Ik voorzie dan ook om in het nieuwe uitvoeringsplan voor huishoudelijk en gelijkaardig bedrijfsafval, dat momenteel wordt voorbereid, als actie op te nemen dat het wettelijk kader dat nodig is voor een selectieve inzameling wordt uitgewerkt.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Het is duidelijk dat er heel wat in beweging is. Ik ben ook blij dat u heel duidelijk aangeeft dat in de call recyclagehub de mogelijkheid wordt geboden aan diegenen die interesse hebben om daarvan gebruik te maken. Ik kan me echter wel voorstellen dat bedrijven de sprong enkel wagen als we zelf een heel duidelijk regelgevend kader uitwerken waarin we aangeven dat er een selectieve inzameling moet gebeuren.
Daarom, minister, wil ik even stilstaan bij wat u op het einde van uw antwoord zei. U zei eind november de resultaten te verwachten van het onderzoek rond inzamelscenario’s, waarna die besproken worden met de sector. Vervolgens zei u: dan zullen we bekijken of en wanneer we tot een selectieve inzameling kunnen overgaan. Mag ik daaruit afleiden dat de huidige projecten, die toch al in een vergevorderd stadium zitten, momenteel nog niet volledig positief beoordeeld kunnen worden? Of ben ik dan te negatief en mag ik er wel degelijk van uitgaan dat we effectief evolueren naar een selectieve inzameling en recyclage van luiers?
Minister Demir heeft het woord.
De timing is eind november voor de inzameling en januari voor de toetsing van de recyclagetechnieken. Dan is het natuurlijk afwachten wie er allemaal meedoet met de call. Blijkbaar is er wel heel wat interesse. Ik moet er vanuit het beleid natuurlijk op toezien dat alles in orde is, dat het onderzoek goed afgerond is en dat het beleidskader er ook is.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Minister, dat begrijp ik inderdaad. We moeten ervoor zorgen dat het gehele verhaal klopt. Ik denk dat het heel belangrijk is dat alle elementen meegenomen kunnen worden. Maar ik ben ondertussen toch al iets positiever gestemd, want ik heb de indruk dat u hoopt dat we effectief tot een aparte inzameling kunnen overgaan om aan recyclage te kunnen doen. We zullen dit dossier de komende weken en maanden verder opvolgen en we leven alleszins ook op hoop.
De vraag om uitleg is afgehandeld.