Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, collega's, in augustus maakte Peking bekend dat het zijn ambassadeur in Litouwen terugtrekt als reactie op de beslissing van de Litouwse regering om een diplomatische post te vestigen in Taiwan. China eiste eveneens dat Litouwen zijn ambassadeur zou terugtrekken uit het land. Het communistische Chinese regime verklaarde dat er slechts één China in de wereld is, namelijk de Volksrepubliek China, en dat de enige legitieme regering van dat China zijzelf is.
Het is natuurlijk al langer bekend dat het Chinese regime elke vorm van legitimiteit van Taiwan probeert te ondermijnen. Het valt eveneens te vrezen dat de Amerikaanse vernedering in Afghanistan ertoe zal leiden dat China zich nog assertiever zal opstellen ten opzichte van Taiwan en bondgenoten. Op 1 juli nog kondigde de Chinese leider Xi Jinping aan dat hij “de Taiwanese onafhankelijkheid zal verpletteren”. Een statement van formaat. Na de val van Afghanistan zonden verschillende Chinese staatsmedia expliciete berichten richting Taiwan waarbij, in het geval van een militair conflict tussen China en Taiwan, de steun van de VS aan die laatste in twijfel werd getrokken.
Tussen Vlaanderen en Taiwan bestaat momenteel een samenwerking op het vlak van cultuur, gezondheidszorg, economie en onderwijs. Taiwan is tevens een belangrijke handelspartner.
Minister-president, wat is uw reactie op de beslissing van de Chinese regering om haar ambassadeur in Litouwen terug te trekken?
Op 29 januari 2019 werd nog een Memorandum van Overeenstemming ondertekend tussen Vlaanderen en Taiwan op het vlak van welzijn. In het verleden werden er gelijkaardige memoranda afgesloten tussen Vlaanderen en Taiwan op het vlak van onderwijs in 2018 en hernieuwbare energie in 2017. Is hier toen kritiek op gekomen vanuit de Chinese regering? Zo ja, in welke vorm? Wordt er deze legislatuur nog gewerkt aan een Memorandum van Overeenstemming tussen Vlaanderen en Taiwan? Zo ja, over welk onderwerp?
Heeft de Vlaamse Regering zich ooit onder druk gezet gevoeld door Peking om haar banden met Taiwan door te knippen of te minderen? Zo ja, op welke manier en hoe werd hierop gereageerd?
Hoe staat u tegenover het vestigen van een Vlaamse diplomatische post in Taiwan?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Collega’s, ik volg de Europese reactie op deze kwestie: het terugroepen van de Litouwse ambassadeur is een betreurenswaardige reactie van China. We moeten een balans kunnen vinden tussen het uitdiepen van de relaties met Taiwan en het respecteren van het een-Chinabeleid.
Als reactie op de officiële ondertekeningsceremonie van het Memorandum of Understanding (MoU) rond hernieuwbare energie in 2017 ontving de toenmalige minister-president een brief van de Chinese ambassadeur, waaruit duidelijk blijkt dat China deze actie niet apprecieerde. We hebben begrip voor deze gevoeligheid, maar tegelijk is het duidelijk dat deze ambtelijke en technische overeenkomsten geenszins in strijd zijn met het een-Chinabeleid, dat contacten met Taiwan toelaat op het vlak van economie, handel, onderwijs, cultuur en wetenschap.
Het klopt dat mijn diensten werken aan een overkoepelend ambtelijk Memorandum of Understanding dat alle reeds afgesloten overeenkomsten met Taiwan groepeert.
We onderhouden constructieve relaties, zowel met China als Taiwan. Ik zie geen reden om hier verandering in te brengen.
Flanders Investment & Trade (FIT) heeft een kantoor in Taiwan dat onze belangen inzake handel en investeringen behartigt. Een Vlaamse diplomatieke post is momenteel niet aan de orde. Zoals u weet, concentreert Vlaanderen zijn diplomatiek netwerk in de eerste plaats op de Europese Unie.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord.
Ik ben mij natuurlijk ook bewust van het feit dat wij ons concentreren op de Europese Unie en dat er prioriteiten moeten worden gelegd. Ik ben tevreden dat FIT aanwezig is, zeker voor de economische noodzaak en het belang van Taiwan.
Ik neem ook akte van het feit dat er blijkbaar toch kritiek is geweest op het memorandum van 2017. Er was een reactie van niet-appreciatie van China. Ik ben wel tevreden dat men zich daardoor niet heeft laten afschrikken en dat er nadien nog andere memoranda zijn gevolgd. Nu is blijkbaar ook een actualisatie van die memoranda aan de orde.
Minister-president, is er een specifieke timing of een manier van werken voor die memoranda? Tegen wanneer kunnen we deze verwachten?
De heer Nachtergaele heeft het woord.
Minister-president, vanuit onze fractie hebben we altijd gepleit en blijven we pleiten voor een versterkt partnerschap met Taiwan, niet alleen vanuit het aspect van de mensenrechten maar ook en vooral vanuit een strategisch en economisch standpunt. De agressiviteit van Peking blijft wel aanhouden en lijkt te escaleren. Naar aanleiding van de lancering van zijn boek, liet Jonathan Holslag verstaan dat hij een Chinees militair ingrijpen in Taiwan niet langer uitsluit, wat ons zeer ongerust zou moeten maken.
Ik denk dat we vanuit Europa wel een krachtig signaal moeten uitsturen en dat we vanuit onze Europese overtuiging en waarden rond mensenrechten en zelfbeschikkingsrecht geen Chinees militair ingrijpen mogen toelaten. Ik hoop dat u ook mee aan deze kar wilt trekken.
Vorig jaar hebben wij in het Vlaams Parlement een resolutie goedgekeurd – enkel de PVDA heeft ze niet goedgekeurd – waarin we vroegen om de Europese Commissie aan te sporen om de contacten met Taiwan op alle niveaus uit te diepen en actie te ondernemen om Taiwan actief te betrekken bij internationale organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie. In de begrotingsuitvoering 2020 staat dat de Vlaamse Regering momenteel nog geen expliciete positie heeft ingenomen rond deze resolutie.
Minister-president, kunt u meer toelichting geven? Wanneer mogen we zo'n positie verwachten? Staan er al acties gepland naar aanleiding van de vragen in deze resolutie?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Deckmyn, de bedoeling is om dat deze legislatuur zeker af te ronden. Het staat in het regeerakkoord, dus we gaan dat ook doen.
Mijnheer Nachtergaele, het bepalen van die positie is iets wat we inderdaad in de tweede helft van dit jaar moeten kunnen afronden.
De heer Deckmyn heeft het woord.
We moeten natuurlijk alert blijven. Het zelfbeschikkingsrecht van alle volkeren moet gegarandeerd blijven. China is alvast geen goed voorbeeld op dat vlak. Ik vind toch dat we ons assertief moeten blijven opstellen ten aanzien van elke daad van agressie. En ik vrees dat er nog verschillende zullen volgen vanuit China.
De vraag om uitleg is afgehandeld.