Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
De laatste maanden nemen de discriminatie van en het geweld tegen lgbtqi+ in en rond Europa steeds meer toe. Er waren al de lgbtq-vrije zones in Polen, de homo- en transfobe wetgeving in Hongarije en de voorbije dagen zagen we vreselijke beelden in Georgië, waar een opgestookte menigte de kantoren van organisatoren van de Georgische pride aanvielen. Deze aanval kwam er op aangeven van onder andere de Georgisch orthodoxe kerk. Heel wat activisten vrezen momenteel voor hun veiligheid en ook journalisten werden de voorbije dagen aangevallen.
Dit weekend overleed zelfs een van de aangevallen journalisten, wellicht door opgelopen verwondingen. In een reactie op de aanval kwamen duizenden sympathisanten, activisten en bondgenoten nadien op straat voor het Georgisch parlement, om hun steun te betuigen. Dit toont aan dat er binnen de brede Georgische bevolking wel degelijk steun is voor gelijke rechten. Het komt er vooral op aan om de activisten te steunen waar mogelijk, en aan de Georgische regering duidelijk te maken dat dergelijk homo- en transfoob geweld door de overheid met alle macht bestreden moetworden. Vandaar dat ik volgende vragen heb.
Op welke manier kan Vlaanderen lgbtqi+-activisten internationaal actief steunen in hun strijd voor gelijke rechten en tegen homo- en transfoob geweld?
Zult u de Georgische ambassadeur en de Georgische overheid op deze aanvallen aanspreken en aandringen op het verdedigen van lgbtqi+-rechten?
Staan er vanuit Vlaanderen en Flanders Investment & Trade (FIT) in het bijzonder acties of events op de planning richting Georgië waar deze thematiek aangekaart kan worden?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mevrouw Lambrecht, sta mij toe om in mijn antwoord niet elke keer het hele letterwoord uit te spreken. Ik stel aan die beweging voor om daar toch een iets makkelijker uitspreekbaar letterwoord voor te bedenken, want dat is toch wel een uitdaging om dat iedere keer te doen.
Om op uw eerste vraag te antwoorden: zoals ik ook heb geantwoord op uw schriftelijke vragen nummers 376 en 378, is de geijkte weg om schendingen van de rechten van lgbtqi+-personen – en bij uitbreiding alle mensenrechtenschendingen – te veroordelen, enerzijds via de multilaterale weg, anderzijds natuurlijk via de Europese Unie. Vlaanderen drukt dan ook geregeld zijn steun uit voor Europese en internationale initiatieven en participeert ook actief in multilaterale fora, zoals de Raad van Europa en het Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). Joint statements van de Verenigde Naties (VN) worden gesteund door Vlaamse vertegenwoordigers.
Daarnaast worden er ook andere initiatieven genomen door de Vlaamse Regering. Zo kaart ik, indien van toepassing, lgbtqi+-rechten aan tijdens diplomatieke gesprekken of in het kader van zendingen naar een bepaalde regio of een bepaald land. Verder geeft de Vlaamse Regering via subsidies uitvoering aan haar doel om de rechten van lgbtqi+, vrouwen en minderheden een plaats te geven in het internationale beleid. FIT blijft in zijn activiteiten de Vlaamse bedrijven sensibiliseren voor maatschappelijk verantwoord internationaal ondernemen. Het is nodig dat de Vlaamse bedrijven aandacht besteden aan de mogelijke impact van hun activiteiten op de mensenrechten van kwetsbare of uitgesloten personen, waaronder natuurlijk de lgbtqi+-personen.
Ook de diplomatieke vertegenwoordigers van Vlaanderen hebben in hun werk blijvend aandacht voor de belangen van de lgbtqi+-gemeenschap. Vlaanderen steunt sinds lange tijd lgbtqi+-initiatieven. Zo steunde Vlaanderen reeds in 2006 de organisatie van de Gay Pride in Letland. De diplomatiek vertegenwoordiger in Polen ondertekende naar aanleiding van de IDAHOT-dag (International Day Against Homophobia, Transphobia and Biphobia) een brief aan de Poolse overheid als steun voor de lgbtqi+-rechten. Dit initiatief wordt jaarlijks georganiseerd door verschillende ambassades in Polen.
De diplomatiek vertegenwoordiger in Oostenrijk, ook verantwoordelijk voor Hongarije, steunde een gezamenlijke verklaring met andere ambassades en vertegenwoordigingen over lgbtqi+ in zijn ambtsgebied, samen met gelijkgestemde delegaties. Zowat alle Vlaamse diplomaten communiceerden naar aanleiding van IDAHOT-dag, 17 mei, over lgbtqi+-rechten.
Het is onbegonnen werk om een exhaustief overzicht te geven van alle initiatieven die Vlaanderen neemt ter verdediging van lgbtqi+-rechten. Dit is dan ook een werk van lange adem, dat verweven is in de dagelijks werking van de Vlaamse Regering, de Vlaamse overheid, FIT, de diplomatieke vertegenwoordigers en andere partners van Vlaanderen. Maar u kunt erop rekenen dat ik de nodige aandacht besteed aan lgbtqi+-rechten. Zoals bovenstaand overzicht van de toegekende subsidies toont, steunde ik dit jaar reeds verschillende organisaties die lgbtqi+-rechten verdedigen.
Wat de Georgische ambassadeur betreft: voorlopig zal ik geen initiatief nemen om de Georgische ambassadeur of de Georgische overheid hierover te benaderen. Zoals ik wel al zei zal ik, wanneer ik iemand van hen ontmoet, het niet nalaten over de lgbtqi+-rechten te spreken.
Wat FIT betreft: voor mei 2022 staat een factfinding missie op het programma naar Azerbeidzjan en Georgië. Deze actie was oorspronkelijk gepland voor 2021, maar werd uitgesteld vanwege COVID-19. Het gaat hier om een groepszakenreis met Vlaamse bedrijven die interesse hebben om te exporteren naar deze landen, zonder officiële delegatie. Dat initiatief biedt dan ook geen mogelijkheden om de lgbtqi+-thematiek aan te kaarten.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Minister-president, bedankt voor uw antwoord. Als u opsommingen doet, en zegt dat u ze zelfs niet allemaal kunt opsommen omdat er te veel zijn, dan is dat uiteraard goed. Maar wat ons betreft kunnen er nooit genoeg acties vanuit Vlaanderen zijn om die vreselijke schending van de mensenrechten af te keuren. Daarom hoop ik dat u binnenkort toch in de mogelijkheid komt om de Georgische ambassadeur – of de Georgische overheid – daar toch op aan te spreken. Ik hoop ten andere dat we dat doen in álle landen die dergelijke mensenrechten schenden. Het is ook daarom dat we het op de agenda blijven zetten. U zegt wellicht ‘ze is daar weer’, of ‘ze zijn daar weer’, maar wij gaan niet nalaten om daarover te blijven klagen zolang dergelijke onrechtvaardigheden plaatsvinden.
We zien ook dat meer en meer anti-lgbtq+-acties en -wetgeving rechtstreeks invloed ondervinden van Rusland. In Hongarije en Polen is die wetgeving eigenlijk een rechtstreekse kopie van wat in Rusland gebeurde. In Georgië zien we de invloed van de orthodoxe kerk. Eigenlijk heb ik nog een laatste vraag, minister-president. Hoe kunnen wij eigenlijk in Vlaanderen iets doen aan die Russische homo- en transfobe propaganda die zich uitbreidt naar al die landen?
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Dank u wel, collega Lambrecht, om het hier als een – ondertussen heel trouwe – lgbtqi+-‘ally’ consequent op te nemen voor de rechten van holebi’s en transgenders, hier binnen Vlaanderen, binnen Europa, en elders in de wereld.
Het is heel verontrustend en problematisch om te zien welke tendensen we in die landen – zowel in de EU als net daarbuiten – zien plaatsvinden. U verwees naar Polen en naar Hongarije. Die komen inderdaad niet onder die invloed van Rusland uit. Gelukkig is er vooralsnog geen initiatief voor nieuwe wetgeving in Polen. Ik denk dat onze resolutie hier in het Vlaams Parlement toch heel expliciet heeft verwezen naar die Russische antihomowet, uit 2013, geloof ik – of 2014? Ook het Europees Parlement heeft dat gedaan. Dat op zich – die verwijzing naar Rusland – is al deels voldoende voor Polen om daar iets terughoudender in te zijn, om die wetgeving, die een kopie van de Russische zou zijn, niet in te voeren.
Maar we zien inderdaad dat het geweld tegen holebi’s en transgenders overal toeneemt. Dat is heel verontrustend. Ik ben heel blij om te horen, minister-president, dat u ook – overal waar het kan – deze problematiek wilt aankaarten. Ik denk dat wijzelf als Vlaanderen, als we zelf de ambitie hebben om als Vlaanderen een belangrijke rol te spelen, daarin nog meer een echte voortrekkersrol kunnen spelen. Ik hoop dat u daarom toch stappen wilt zetten om de Georgische ambassadeur alsnog te ontbieden, maar ook om te bekijken – binnen de middelen die u vanuit het buitenlands beleid hebt – om eventueel lokale lgbtqi+-organisaties mee te ondersteunen in hun verzet tegen de verschillende regimes daar. Het is inderdaad schandalig wat we zien gebeuren, met die journalist die het dodelijk slachtoffer was, nadat extreemrechts een betoging had gehouden tegen de pride die in Georgië zou doorgaan. We zien daar opnieuw dat woorden echt een impact hebben. Het was de premier van Georgië die had opgeroepen dat het onacceptabel was dat er een pride zou plaatsvinden. Het is een premier van een centrumpartij – ik denk dat die op Europees niveau ook deel uitmaakt van uw groep, collega Lambrecht –, een zogenaamde ‘progressieve’ die daartoe oproept. Voor extreemrechts is dat voldoende om een betoging te houden en de media aan te vallen. Dat is een tweede probleem: dat we de vrije media meer en meer onder druk zien komen. Het is verontrustend om dat allemaal vast te stellen. Ik geloof echt, minister-president, dat wij daar op internationaal vlak, als Vlaanderen, een nog grotere rol kunnen spelen.
Ik kan, om af te sluiten, misschien een suggestie doen. Ik denk dat het collega D’Hose was die suggereerde om, in plaats van over de lgbtqi+-gemeenschap, over de regenbooggemeenschap te spreken. Dat bekt misschien iets beter, en het is toch het symbool voor de inclusiviteit. Het kan een suggestie zijn voor u, minister-president.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Van de Wauwer, dat bekt inderdaad een beetje beter dan heel die letterreeks, dus ik ga mij die term in het vervolg eigen maken. Het is een stuk eenvoudiger.
Mevrouw Lambrecht, ik kan mij alleen engageren dat ik bij ieder internationaal contact waar het van toepassing is – ik bedoel, waar het gaat over landen die wat de regenbooggemeenschap betreft op een andere golflengte zitten – dat ter sprake kan en zal brengen. Dat is een engagement dat ik wil nemen.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Ik heb niet veel toe te voegen, alleen dat ik blij ben met uw engagement om het bij elke gelegenheid die zich internationaal voordoet, landen aan te spreken op hun felle schendingen van de mensenrechten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.