Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Sinds 1 september 2014 is het wettelijk verplicht om elke kat en ook alle kittens te laten steriliseren of castreren vooraleer ze verkocht of weggegeven worden. Sinds 1 april 2018 is het verplicht om alle katten geboren na 31 maart 2018, voor de leeftijd van uiterlijk vijf maanden, te laten steriliseren of castreren zodat ze zich niet meer kunnen voortplanten. Katten die na 31 augustus 2014 geboren werden, moesten ten laatste op 1 januari 2020 gesteriliseerd of gecastreerd zijn. Dat zijn maatregelen die Vlaanderen heeft genomen om de overpopulatie van ongewenste katten aan te pakken.
Niettemin blijft het probleem van ongewenste kittens bestaan en worden asielen momenteel ook overstelpt met jonge katten. Zo kreeg ook het opvanginitiatief Ziggy’s poezenparadijs in Tremelo-Baal dit voorjaar al meer dan honderd kittens binnen. Dat werd ook zo meegedeeld in de pers.
Redenen om katten niet te steriliseren of te castreren, zijn onder andere de kostprijs, het niet noodzakelijk vinden om te steriliseren, en nog andere redenen. Uit een Ipsos-onderzoek van enkele jaren geleden blijkt dat een op de vijf eigenaars van vruchtbare katten alsnog bereid zou zijn om hun kat te laten steriliseren of castreren als de btw op deze ingreep zou worden verlaagd van 21 procent naar 6 procent. Onze collega’s van de Kamer keurden hierover een wetsvoorstel goed in 2019, waaraan de noodzaak tot voorafgaande herziening van de desbetreffende Europese btw-richtlijn werd verbonden. In deze bijlage zijn goederen en diensten opgenomen waarop lidstaten een verlaagd btw-tarief mogen toepassen.
Deze regelgeving wijzigen kan alleen met instemming van alle lidstaten. Onder het Portugese voorzitterschap van de Raad van de EU doken nieuwe pistes op, zoals een standstillclausule inzake btw-tarieven en een positieve lijst van zaken die aan een verlaagd btw-tarief kunnen worden onderworpen. De Federale Regering moet dus in actie schieten en het nodige initiatief nemen om op die fora de ontwikkelingen te sturen en het vooral mogelijk te maken dat het btw-tarief op die verplichte sterilisatie verlaagd wordt. Daarom had ik ook enkele vragen voor u, minister.
Zult u alsnog initiatieven nemen om de Vlamingen aan te sporen om hun kat te laten steriliseren en te sensibiliseren omtrent deze verplichte sterilisatie van katten?
Hebt u recent nog contact gehad met federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem over dit btw-dossier? Wat is de huidige stand van zaken? Zal de verlaging van het btw-tarief ook gelden voor andere diervriendelijke methoden zoals sterilisatiekorrels voor duiven?
Zult u er met andere actoren nogmaals op aandringen bij de federale minister van Financiën en de Vivaldicoalitie om vaart te zetten achter dit btw-dossier en die verlaging? Het is toch een broodnodige stap ten voordele van dierenwelzijn.
Minister Weyts heeft het woord.
U hebt absoluut gelijk dat de sterilisatie van katten echt het belangrijkste middel is om het aantal zwerfkatten en asielkatten te verminderen. Daar zetten we toch op verschillende manieren op in. Ten eerste gaat de inspectie Dierenwelzijn bij elke controle van katten na of de verplichte identificatie, registratie en sterilisatie is nageleefd. Ten tweede doen we aan sensibilisering – ik heb al verwezen naar de rondreizende tentoonstelling De Geknipte Kat, die gratis ter beschikking wordt gesteld van lokale besturen. Die loopt momenteel in Ieper en Grimbergen. Ook daar ligt de focus op sterilisatie. Maar zoals u aangeeft, zou die btw-verlaging ook een extra stimulans kunnen zijn om die 20 procent – volgens die enquête – van diegenen die nog niet aan de verplichtingen voldoen, daar toch toe aan te zetten.
Daarom hebben we met z’n drieën – de gewestelijke ministers van Dierenwelzijn – het initiatief genomen om minister Van Peteghem te vragen om het btw-tarief voor de sterilisatie van katten te laten verlagen. Het is inderdaad zo dat al in 2019 een dergelijke btw-verlaging op kattensterilisatie is goedgekeurd. Maar de inwerkingtreding van die maatregel is afhankelijk van een wijziging van een bijlage bij de Europese Btw-richtlijn. Ondertussen zien we een goede evolutie, waarbij er op Europees niveau een voorstel op tafel ligt om de lidstaten toe te laten vrij te kiezen waarop zij hun verlaagd btw-tarief toepassen, met uitzondering van enkele vastgelegde categorieën van goederen en diensten waarvoor dat niet mogelijk zou zijn. Maar dat voorstel van de Europese Commissie ligt nog bij de Europese Raad en het Europees Parlement voor goedkeuring.
Desondanks vragen we wel om nu al stappen te zetten en een wijziging van die wet van 6 juni 2019 door te voeren, ten eerste op basis van de verwachting dat de Europese Raad en het Europees Parlement inderdaad zullen oordelen dat de btw-verlaging op kattensterilisatie in overeenstemming zal zijn met de nieuwe Europese regelgeving. Ten tweede valt de bestaande regelgeving niet onder de bevoegdheid van de EU, aangezien de Europese Commissie eigenlijk zelf erkent dat het gebrek aan flexibiliteit van de lidstaten om zelf de btw-tarieven te kiezen, niet in overeenstemming is met artikel 113 van het Europees Verdrag. Dat is voor ons alleszins reden genoeg om de Federale Regering te vragen om nu al een wijziging van die wet van 6 juni 2019 voor te leggen aan het parlement, zodat de toepassing van het verlaagd tarief ook zo snel mogelijk in werking kan treden.
Het verzoek voor btw-verlaging hebben we wel bewust beperkt tot sterilisatie voor katten. Hoe breder je scope, hoe politiek moeilijker je vraag is. Wanneer je natuurlijk kunt voortbouwen op een beslissing die de facto al genomen is in 2019, is het ook moelijker om daar neen op te zeggen. Als we daarentegen de scope verruimen naar allerhande andere betalingen of acties of handelingen, dan is het moeilijker. Als we echter de focus willen leggen op sterilisatie, dan denk ik dat we ons daartoe moeten beperken.
Ik ga ervan uit dat minister Van Peteghem het verzoek voor btw-verlaging ook aftoetst bij zijn bevoegde administratie, en dus wel wat tijd nodig heeft om daarop een antwoord te bezorgen. Maar we zullen hem daar wel blijvend aan herinneren.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Bedankt om nog eens het accent erop te leggen dat dit nodig is, en dat u erop wilt aandringen om dit zo snel mogelijk in werking te laten treden. Vanuit Vlaanderen nemen wij heel wat initiatieven om die overpopulatie van katten aan te pakken. We zien ook lokale besturen die heel veel initiatieven nemen rond dierenwelzijn en die ook het zwerfkattenprobleem aanpakken. Het zou dus jammer zijn dat we worden tegengehouden door het federale niveau.
We nemen beslissingen, en als we iets kunnen doen aan de overpopulatie van katten, vind ik toch dat er initiatieven moeten worden genomen die mogelijk zijn, en dat we daar niet mogen worden tegengewerkt door het federale niveau. Ik hoop alsnog dat er heel snel schot in de zaak komt, natuurlijk.
Wat betreft de zwerfkattenproblematiek: we zien dat lokale besturen daar initiatieven rond nemen, daar aandacht aan schenken. Er wordt ook gecontroleerd op het steriliseren en het chippen van kittens. Het blijkt niet altijd even gemakkelijk te zijn om dat op te sporen. Ik weet dat er in het verleden ook gratis schuilhokken ter beschikking werden gesteld voor lokale besturen. Ik heb het even opgezocht: er waren 825 schuilhokken die verdeeld werden onder de lokale besturen. De lokale besturen kunnen op dit moment ook schuilhokken bijbestellen, en ik vroeg mij af hoe dit project eigenlijk wordt geëvalueerd. Worden daar misschien nog nieuwe initiatieven rond genomen?
Mevrouw Almaci heeft het woord.
Het doet mij eigenlijk deugd dat een collega in het Vlaams Parlement – nadat ik ondertussen van het federale naar het Vlaamse niveau ben verkast – verwijst naar een btw-verlaging die ik zelf destijds heb ingediend en gerealiseerd heb gekregen in het federaal parlement. Het doet deugd om de opvolging daarvan te zien, en het doet ook deugd omdat we destijds die verlaging van de btw, waartoe ik het initiatief heb genomen in het federaal parlement, er ook over de partijgrenzen heen hebben doorgekregen. Er stond ook een collega van de N-VA bij de medeondertekenaars. Vanuit die sfeer wil ik die vraag eigenlijk ondersteunen.
Ik denk dat het goed zou zijn mocht er nu vooruitgang worden geboekt met iets wat wij samen, over de partijgrenzen heen, hebben goedgekeurd in het federaal parlement. Ik heb daar zelf mijn schouders onder gezet en er heel hard voor gevochten, niet alleen omdat ik heel graag katten zie, maar gewoon omdat het vanuit de optiek van dierenwelzijn een belangrijke beslissing is. Het is een oefening die ook in andere lidstaten bestaat als verzoek, bijvoorbeeld in Nederland.
Ik wil hier dus twee dingen zeggen. Ik zou het heel erg betreuren dat een oefening die gezamenlijk is gebeurd en waar wij in de beste samenwerking op federaal niveau iets hebben gerealiseerd waar ik zelf veel tijd en energie in heb gestoken, ook samen met het middenveld, nu plots zou worden aangegrepen om een beeld te schetsen alsof er ergens een niveau is dat tegenwerkt.
Wij hebben op het federale niveau het initiatief genomen, en wij zijn op het federale niveau nog altijd vragende partij om dit uit te voeren. De minister voor wie die vraag bestemd is, is inderdaad de minister van Financiën. Dat is inderdaad een Europees verzoek. Ik denk dat het ook goed zou zijn om onze krachten te bundelen. De gemeenschappelijke delen tussen die twee regeringen zijn enerzijds Open Vld maar zeker ook CD&V. Mits goede wil van al die partijen denk ik dat we hier perfect vooruitgang kunnen boeken. In plaats van hier te spreken over tegenwerking zou ik eerder willen spreken over samenwerking. Het is door die samenwerking dat er federaal iets gerealiseerd is, en het is enkel door die samenwerking dat het nu gerealiseerd zal worden qua verdere opvolging. Wat dat betreft zal ik mijn uiterste best doen. Dat is iets wat ik hier wilde zeggen.
Maar ik wil toch even de geschiedenis van dit verhaal schetsen – niet alleen het initiatief maar vooral de manier waarop het gelukt is. Ik hoop dat op diezelfde manier het vervolg ook zal slagen, omdat het inderdaad heel belangrijk is om zwerfkatten te kunnen steriliseren. Elke drukking van de prijs is belangrijk om mensen voor hun eigen huisdier – het gaat niet alleen om zwerfkatten – te helpen overtuigen om die sterilisatie te doen. Want de problematiek is helaas nog altijd heel groot. Onze lokale besturen hebben hun handen ermee vol. Dit is dus de enige te volgen weg wat dat betreft. Maar die geschiedenis indachtig en de manier waarop we daar toch een heel mooi resultaat hebben neergezet, wilde ik dezelfde oproep ook hier doen. Laat ons op diezelfde manier werken aan het vervolg.
Minister Weyts heeft het woord.
Wat de concrete vooruitgang betreft: we hebben gefocust op datgene wat inhoudelijk al is goedgekeurd door het parlement, en waar dus een democratische meerderheid zich over heeft uitgesproken. Dat maakt het toch gemakkelijker om ja te zeggen en moeilijker om neen te zeggen. Ik hoop dus dat er snel stappen worden gezet, want er is nog maar één stuk van de weg afgelegd: de politieke meerderheid die de wil uit ten voordele van een btw-verlaging. Maar dat moet dan ook nog wel wettelijk worden doorgetrokken, zodat ook in de feiten die btw wordt verlaagd van 21 naar 6 procent.
Ten tweede is er de vraag rond de schuilhokken. Daar hebben we heel specifiek geprobeerd om de lokale besturen wat te responsabiliseren en een duwtje in de rug te geven, ook in het kader van ons zwerfkattenactieplan. We proberen de bal aan het rollen te brengen door in eerste instantie zelf te zorgen voor de distributie van 825 van die schuilhokken. Maar vervolgens wilden we de lokale besturen er ook in responsabiliseren. Dit is nu de eerste aanzet. Als je nog verder wilt gaan of zorgen voor een vernieuwing, dan kan dat perfect. We hebben dan ook gezorgd voor een voordelig aanbod, waarbij men tegen een voordeeltarief kan inschrijven op de bestelling van nieuwe, bijkomende of vernieuwde schuilhokken. Alle info daaromtrent is terug te vinden op de website van Dierenwelzijn.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Bedankt, minister. U hebt de tijdlijn duidelijk weergegeven vanaf 2019. We zijn nu twee jaar verder, en ik denk dat het belangrijk is dat we dit dossier niet loslaten, en dat we dat zeker blijvend opvolgen. We moeten zorgen dat er heel snel schot in de zaak komt in dit dossier. Hopelijk kunnen we ook snel die btw-verlaging realiseren en kunnen we verder werken aan de overpopulatie van de katten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.