Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
Minister, spending reviews bestaan uit het zoeken naar efficiëntere bestedingen van uitgaven voor beleidsprioriteiten. Concreet komt het erop neer te bekijken of met elke euro die de Vlaamse overheid heeft uitgegeven, de vooropgestelde doelen zijn bereikt. De uitgaven worden dus als het ware doorgelicht. Het uiteindelijke doel zijn efficiëntiebesparingen en mogelijkheden voor het terugdringen van uitgaven met een lagere prioriteit of een lagere effectiviteit. Die spending reviews dragen ertoe bij dat alle domeinen van de overheid zichzelf bevragen: bereiken ze hun maatschappelijke doelstellingen wel? Dit laat ook toe beleidsintenties in de diepte te bekijken en de discussie over de efficiënte inzet van belastinggeld aan te wakkeren. Inzicht in de uitgaven is nodig om doeltreffend en doelmatig beleidsbeslissingen te nemen. De begroting dient te evolueren naar een beleidssturend instrument. Het aangekondigde subsidieregister en de uitrol van spending reviews dragen daartoe bij.
De Vlaamse Regering houdt in het ‘Alle hens aan dek’-akkoord vast aan een werkzaamheidsgraad van 80 procent tegen het einde van de legislatuur. Daarvoor werd in samenspraak met de sociale partners een akkoord gesloten over investeringen in de Vlaamse arbeidsmarkt ter waarde van 190 miljoen euro. Het plan schetst drie topprioriteiten. Voor het opleidings- en loopbaanoffensief wordt 119 miljoen euro uitgetrokken. Voor de digitale transformatie wordt 50 miljoen euro gebudgetteerd. Om mensen duurzaam aan het werk te houden wordt 21 miljoen euro gespendeerd.
Minister, welke uitgavenposten komen binnen de beleidsdomeinen waarvoor u bevoegd bent in aanmerking voor een spending review? Op basis van welke criteria vindt die selectie plaats? Welke timing wordt vooropgesteld voor de selectie? Welke timing wordt naar voren geschoven voor het van start gaan met spending reviews? Worden de relancemaatregelen binnen het beleidsdomein Economie onderworpen aan spending reviews om na te gaan of het om productieve investeringen gaat? Vormen die spending reviews volgens u een belangrijk instrument om tot meer doelmatige uitgaven te komen en een efficiënter arbeidsmarktbeleid te voeren?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Malfroot, dank u wel voor de vraag. Over de spending reviews hebben we het al een aantal keren gehad. Binnen de beleidsdomeinen Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) en Werk en Sociale Economie (WSE) zijn de werkzaamheden in het kader van de Vlaamse brede heroverweging nog bezig. Wij wachten op de eindrapporten van de projectgroepen in EWI en WSE vooraleer ik op de vraag kan antwoorden of er diepgaandere spending reviews nodig zullen zijn en zullen volgen. We verwachten de rapporten tegen de zomer. Het zijn de ambtelijke projectgroepen die de keuze van de scope hebben gemaakt. Ik denk echter dat ik hier al uitleg over heb gegeven naar aanleiding van een vraag van collega Vande Reyde op 29 april.
Uw twee volgende vragen peilden naar de selectiecriteria van de spending reviews. Er is niet onmiddellijk een planning of timing voor spending reviews, omdat eerst de Vlaamse brede heroverweging wordt afgerond.
Ik kom dan tot uw vraag over de relancemaatregelen. De spending reviews zijn er ook om bestaande beleidsinstrumenten na verloop van tijd te onderwerpen aan een grondige doorlichting. We hebben daar wel ervaring mee. Dat is bijvoorbeeld gebeurd met betrekking tot de dienstencheques. Het zijn post-factumdoorlichtingen, wat vereist dat men veel data heeft om gegronde analyses te kunnen doen. U weet dat de relancemiddelen in alle beleidsdomeinen op heel korte termijn moeten worden ingezet. Het toepassen van spending reviews op relancemiddelen conflicteert eigenlijk met de methodologie van een spending review, en zou er ook toe kunnen leiden dat de heel strakke uitvoeringstermijn van het relanceplan niet wordt gehaald. Ik vind dat dus eigenlijk niet zo’n goed idee.
Ik meen echter uit uw vraag te mogen opmaken dat u ook voor de relancemiddelen belang hecht aan de doelmatigheid. Die visie deel ik uiteraard. Er zijn dan ook een aantal maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de relancemiddelen doelmatig worden ingezet. Vooreerst hebben we bij de voorbereiding van het relanceplan een beroep gedaan op expertencomités, en voor ‘Alle Hens aan dek’ heb ik ook nog eens een beroep gedaan op arbeidsmarktexperten. Ten tweede heeft ook de Europese Commissie met een constructieve maar kritische blik gekeken naar de voorstellen die ingediend zijn. Ten derde is er door de Vlaamse Regering een zeer gedegen monitoring uitgewerkt voor het hele plan Vlaamse veerkracht. Ten slotte gaan wij ook inzetten op evaluatie. Zo zullen wij voor 'Alle hens aan dek' later ook tussentijds evalueren samen met de sociale partners.
Tot slot vroeg u me of ik spending reviews een belangrijk instrument vind om tot meer doelmatige uitgaven te bekomen en om een efficiënter arbeidsmarktbeleid te voeren. Het antwoord is ja, als de scope voldoende breed is en als het geen eenzijdige budgettaire besparingsoefening is, want daar heb ik een gruwelijke hekel aan.
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
De oefening die zal worden gemaakt acht ik heel belangrijk. Zij zal aantonen of de regering goed bezig is of niet, en waarop kan worden bespaard. Het is vooral van belang te gaan kijken welke uitgaven onproductief zijn geweest en eventueel kunnen worden geschrapt. Belangrijker is dan ook nog waar het vrijgekomen geld in geïnvesteerd zal worden. Ik noteer dat wij de timing en de resultaten nog even afwachten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.