Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Voorzitter, het doet me plezier weer even terug te zijn in deze commissie voor een onderwerp dat me als meter van de KAA Gent Ladies na aan het hart ligt, de damessporten. Ik vind dat de VRT heel goed bezig is en aan de inclusiviteit van het aanbod werkt. In de nieuwe beheersovereenkomst wordt veel aandacht aan die inclusiviteit geschonken. De tweede operationele doelstelling zoomt hier ook op in: “Het VRT-aanbod reflecteert met meer ambitie de diversiteit in de samenleving met bijzondere aandacht voor de schermaanwezigheid van vrouwen, personen met een buitenlandse herkomst, ouderen, mensen in armoede, mensen met diverse seksuele identiteiten en personen met een handicap.”
Een belangrijk onderdeel hiervan is het tonen van damescompetities en een grotere aandacht voor sportende dames. Het staat natuurlijk als een paal boven water dat media-aandacht wonderen verricht voor de populariteit van de vrouwensport. Dat is nodig, want de populariteitsgraad bepaalt ook de interesse van de geldschieters. Meer middelen betekent professionelere werkingen, een eerlijkere verloning en uiteraard ook de erkenning van het publiek. Het is een katalysator die door de aanwezigheid op het scherm gigantisch in gang wordt gezet.
De VRT kan hier een vooraanstaande rol in spelen. Ik vind het dan ook positief dat dit voornemen in de kritieke prestatie-indicator (KPI) 13 in de beheersovereenkomst expliciet wordt verwoord: “De VRT besteedt in haar sportaanbod aandacht aan damescompetities, G-sport en 32 sporten.”
Minister, het is heel fijn dat dit in de beheersovereenkomst op die manier naar voren wordt geschoven. De onderhandelingen liggen al een tijdje achter ons en we hebben een mooie sportzomer in het vooruitzicht, met uiteraard een finale voor de Rode Duivels. Kunt u aangeven hoe de VRT dit engagement ten opzichte van de damescompetities tijdens de komende sportzomer zal waarmaken? Niet enkel sportende vrouwen zijn rolmodellen. Ook met betrekking tot schermgezichten en analisten valt nog een inhaalbeweging te maken. De VRT heeft ook een maatschappelijke plicht te vervullen ten aanzien van personen met een beperking. In de kritieke prestatie-indicator 12 stelt de VRT dat het aanbod toegankelijk zal maken voor personen met een auditieve of visuele beperking. Kunt u toelichten hoe dit tijdens de komende sportzomer zal gebeuren?
Minister Dalle heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, het is leuk u hier op deze warme dag terug te zien met een belangrijke vraag om uitleg over hoe de damessporten bij de publieke omroep aan bod kunnen komen.
U hebt zelf al naar KPI 13 verwezen. Om alles helder te krijgen, is lang over deze doelstelling gesproken. Het gaat niet enkel om aandacht voor 32 grote en kleine sporten, en voor de G-sporten en personen met een handicap, maar ook om aandacht voor de damescompetities. Dat is ook wat in de beleidsnota en in het Vlaams regeerakkoord naar voren is geschoven. Ik ben blij dat het op deze manier in de beheersovereenkomst aan bod komt. Met KPI 12 krijgt de VRT de taak het aanbod ook toegankelijk te maken voor personen met een auditieve of visuele beperking. De wijze waarop dit wordt ingevuld, is natuurlijk een taak van de VRT.
Ik heb gevraagd wat de initiatieven tijdens de zomer zullen zijn. In de sportlente was er tussen 4 en 13 juni 2021 al aandacht voor het Europees kampioenschap hockey. Vanaf 27 juni 2021 zal er op de verschillende kanalen van Sporza aandacht zijn voor het Europees kampioenschap basketbal en voor de Belgian Cats. In juni en juli 2021 gaat er ook aandacht naar het dameswielrennen, met onder de Lotto Belgium Tour, een rittenwedstrijd van de Union Cycliste Internationale (UCI) en de Baloise Ladies Tour, een andere meerdaagse rittenwedstrijd. Tussen 23 juni en 8 augustus 2021 volgen dan de Olympische Spelen. Het is onder meer uitkijken naar de prestaties van zeilster Emma Plasschaert, de Belgian Cats, Nafi Thiam, de 4x400 meterploeg van de Belgische vrouwen en de turnster Nina Derwael, om er maar enkele bekende te noemen. In aanloop naar de Olympische Spelen zal Eén documentaires over de basketbalspeelster Ann Wauters, de turnster Nina Derwael en Team Belgium uitzenden.
Er zal deze sportzomer uitgebreid aandacht aan vrouwen in de sport worden besteed. Zo zullen ook vrouwelijke analisten, commentatoren en presentatoren worden ingezet. Als gewezen basketbalspeelster zal Sofie Hendrickx tijdens het Europees kampioenschap basketbal als co-commentator optreden. Imke Courtois staat, net als de gewezen Red Flame Heleen Jacques mee in voor de analyses tijdens het Europees kampioenschap voetbal. Tijdens het Europees kampioenschap voetbal wordt Steffy Merlevede als radiopresentatrice ingeschakeld en is Tess Elst het vast gezicht voor Facebook Live en andere interacties van Sporza. Tijdens de Ronde van Frankrijk zullen de vast co-presentatrices van wielerwedstrijden, Ine Beyen en Lieselot Decroix, in de verslaggeving op sporza.be worden ingeschakeld. Ine Beyen gaat ook mee op pad met ‘Vive le Vélo’. Tijdens de Olympische Spelen zullen onder meer Imke Courtois en Catherine Van Eylen voor de presentatie op televisie worden ingezet. Voor de journalistieke verslaggeving over de Olympische Spelen zullen zes vrouwelijke journalisten van de VRT voor co-commentaar, analyses en studiogesprekken worden ingezet. De VRT zal hiervoor ook een beroep doen op vrouwen met kennis van een specifieke sporttak, zoals Tia Hellebaut voor atletiek, Sabine Appelmans voor tennis of Evi Van Acker voor zeilen.
Ik vermeld nog graag dat de VRT deze zomer verslag zal uitbrengen van de Paralympische Spelen. Naast de wedstrijden met een belangrijke Belgische inbreng, zullen ook de openings- en sluitingsceremonie live worden uitgezonden. Elke dag zal er op Eén een magazine met de belangrijkste prestaties van de Belgen zijn. Dat magazine zal niet enkel de verslaggeving over de wedstrijden bevatten. Het is ook de bedoeling elke dag een interview met een paralympisch atleet of atlete te brengen. Daarnaast zal er hiervoor ook aandacht zijn in het televisiejournaal, op de radiozenders, op sporza.be en op VRT NWS.
De toegankelijkheid voor personen met een visuele of auditieve handicap is niet enkel in verband met de sportzomer een essentiële doelstelling van de VRT. Personen met een auditieve of visuele beperking moeten op een gepaste manier worden bereikt. Voor mensen met een visuele beperking is er, naast de gesproken ondertiteling van televisieprogramma’s, natuurlijk ook de radioverslaggeving over sportevenementen. Ik wil echter even ingaan op twee andere punten, namelijk de ondertiteling en de Vlaamse Gebarentaal.
Alle voetbalwedstrijden die de VRT tijdens het Europees kampioenschap op het open net aanbiedt en alle omkaderingsprogramma’s zullen van live ondertiteling worden voorzien. Dat zal ook het geval zijn met de Ronde van Frankrijk en de Olympische Spelen.
Wat de Vlaamse Gebarentaal betreft, heeft de VRT een dagelijks aanbod dat op informatie is gericht. De VRT blijft zich toespitsen op het journaal van 19.00 uur. Daarnaast zal Karrewiet deze zomer ook met de Vlaamse Gebarentaal worden uitgerust en aangeboden. Tijdens de Olympische Spelen zal de VRT het ochtendblok van ‘Studio Tokyo’, weliswaar met vertraging, van de Vlaamse Gebarentaal voorzien. De VRT wil dit door doventolken laten doen, waardoor het niet live kan. Het is de bedoeling dit aanbod rond de middag op VRT NU aan te bieden.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik richt me even tot de commissieleden die al wat langer in deze commissie zetelen. Ik heb de indruk dat op dit vlak een serieuze inhaalbeweging bezig is. Het lijstje is indrukwekkend. Ik herinner me nog de Gouden Pump in 2016. We komen van dit schandalig gegeven en nu, anno 2021, worden vrouwen op sportvlak evenwaardig bevonden. Dat doet me plezier.
Ik vind de vrouwelijke analisten opvallend. Het enige wat ik belangrijk vind, is dat het niet alleen vrouwelijke analisten voor de vrouwensporten mogen zijn en dat er tijdens het Europees kampioenschap voor mannen enkel mannelijke analisten zijn. Vrouwen als Imke Courtois zijn even goede analisten als Johan Boskamp of wie ze dan ook mogen uitnodigen. Het is belangrijk dat die hokjesmentaliteit niet wordt doorgetrokken.
Minister, ik merk dat hiervoor veel inspanningen worden geleverd en ik ben u heel dankbaar.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, ik dank u voor deze fijne vraag om uitleg. Ik heb de afgelopen dagen veel getweet over een ander punt, maar daar kom ik direct op terug. De zaak die u aanhaalt, is heel belangrijk. De opsomming van de namen is zeer hoopgevend. De VRT levert echt maximale inspanningen. Het is 2021. Het is nu echt tijd om volwassen te worden.
Minister, wat de berichtgeving betreft, hebt u over de vrouwensporten gesproken. Eigenlijk zouden we gewoon over sport moeten spreken. Het kan G-sport of vrouwensport zijn, maar eigenlijk moeten we gewoon over sport spreken. De voetbalprestaties van de vrouwen zijn gelijkwaardig aan de voetbalprestaties van de mannen. Helaas verdienen ze nog niet hetzelfde en dat is een vicieuze cirkel. De clubs kunnen pas sponsors aantrekken als ze media-aandacht krijgen. Die media-aandacht genereert meer inkomsten. Die vicieuze cirkel moeten we doorbreken, maar de VRT levert momenteel excellent werk.
Helaas kunnen we dat nog niet zeggen over onze andere mediabedrijven. Ik heb vorige week nog een tweet verstuurd over de commentaar bij het Europees kampioenschap voetbal op VTM. Jan Mulder was present. Zijn zoon zit nu bij de VRT. Het was een volledig mannelijk panel. Ik vroeg me toen af waar Imke Courtois was, maar we weten nu dat zij vooral bij de VRT zit. Bent u bereid het gesprek met SBS Belgium en met DPG Media aan te gaan om de sensibilisering inzake diversiteit en gelijkwaardigheid aan te zwengelen?
De heer Slootmans heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, ik dank u voor deze iets luchtiger vraag om uitleg. Naast de damessport, waar we allemaal fan van zijn, stelt de beheersovereenkomst in dezelfde context dat de VRT het engagement aangaat om meer aandacht aan de kleinere sporten te besteden. Er staat dat aandacht aan 32 sporten zal worden besteed. Ik ben geen voorzitter of meter van de Belgian Cats, maar ik ben wel voorzitter van een tafeltennisclub. Dat is een sport die tienduizenden mensen boeit en roert, maar wat het sportaanbod betreft, stellen we vast dat we zeer sterk op onze honger blijven.
Mevrouw Segers, ik verwijs naar uw vicieuze cirkel. Als mensen dat bekijken, zullen ze zich ook engageren en zal er meer aandacht aan worden besteed. Dat werkt in twee richtingen. Ik herinner me de tijd van Jean-Michel Saive. Zodra de pers er aandacht aan besteedt, zal een sporttak met meer succes leden werven. Dat heeft zeker een positieve impact.
Minister, ik begrijp dat u die informatie nu niet kunt geven, maar het lijkt me in deze context interessant om na deze commissievergadering een overzicht te krijgen van de sporttakken het afgelopen jaar aan bod zijn gekomen en wat hun aandeel in het sportaanbod van de VRT is geweest.
Minister Dalle heeft het woord.
Mevrouw D’Hose u vindt heel terecht dat vrouwelijke commentatoren zich niet enkel moeten uitspreken over vrouwensport, maar over sport tout court.
Mevrouw Segers, de VRT maakt effectief geen onderscheid tussen vrouwensport en mannensport. Populaire sportprestaties komen op de VRT aan bod en daarbij wordt geen onderscheid tussen wedstrijden voor mannen of voor vrouwen gemaakt. Dat moet ook voor de commentatoren het geval zijn. Imke Courtois is ook analiste tijdens mannenwedstrijden. Zij moet zeker niet onderdoen voor Johan Boskamp. Ik wil me niet aan een vergelijking wagen, maar u weet wat ik bedoel. Heleen Jacques geeft tijdens het Europees kampioenschap voetbal ook commentaar bij de mannenwedstrijden.
Er is naar de vicieuze cirkel verwezen. Onvoldoende media-aandacht leidt tot minder aandacht en minder verdiensten voor de sport. Die vicieuze cirkel is er voor de damessporten. Dat kan ook het geval zijn voor kleinere sporten. Met dat punt ga ik helemaal akkoord. We moeten evolueren van een vicieuze cirkel naar een ‘virtueuze cirkel’, waarin de VRT er ook voor zorgt dat meer aandacht voor die sporten wordt gegenereerd. Het gaat niet enkel om de sport op het scherm. De betrokken sporters, dames, personen met een handicap of personen die een minder gekende sport uitoefenen, kunnen dan een betere ondersteuning krijgen of in bepaalde gevallen beter worden verloond.
Wat de diversiteit op andere zenders dan de VRT betreft, is het natuurlijk zo dat ik dit niet decretaal kan opleggen of in een beheersovereenkomst kan vermelden. We zijn met alle spelers in gesprek, maar dat is wel niet specifiek op sport toegespitst. Het gaat om de mediaberichtgeving in het algemeen. Naast het grensoverschrijdend gedrag, is diversiteit een thema dat tijdens mijn gesprekken met Mediarte en andere spelers prominent aan bod komt.
Mijnheer Slootmans, ik heb hier geen overzicht van de 32 sporten. In het jaarverslag rapporteert de VRT over de KPI met betrekking tot de aandacht voor sporten die er is geweest. Deze commissie zal het jaarverslag 2020 binnenkort bespreken. Dat kan een aanleiding zijn om deze zaak te behandelen. Ik heb die cijfers nu niet bij me.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Minister, ik merk dat u hier oprecht aandacht voor hebt.
Mevrouw Segers, u hebt gelijk dat de commerciële spelers hier ook wat aandacht voor mogen hebben.
Mijnheer Slootmans, eigenlijk is het op zich geen luchtige vraag om uitleg. Het is een harde business, maar ik beschouw dit als een luchtig compliment.
De vraag om uitleg is afgehandeld.