Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw De Coninck heeft het woord.
In de notulen van de ministerraad van 23 april 2021 lazen we dat de regering beslist heeft om 1 miljoen euro toe te kennen aan project 63 uit het relanceplan Vlaamse Veerkracht, zijnde: het omgevingsloket - digitalisering inzageloket en omgevingscheck. Dit project kadert in het relanceplan na corona en meer specifiek in het speerpunt digitale transformatie van de overheidsdienstverlening. De Vlaamse Regering wil via dit project onder meer werk maken van een verbeterde en ruimere werking en toegankelijkheid van het omgevingsloket.
Om te zorgen voor een optimale dienstverlening naar de burger toe is het goed dat de regering hier werk van maakt, zeker om informatie zoveel als mogelijk digitaal beschikbaar te maken. Tijdens de afgelopen periode hebben we gezien hoe belangrijk digitalisering geweest is om ervoor te zorgen dat iedereen die recht heeft om bepaalde informatie te verkrijgen, dit ook daadwerkelijk kan.
Minister, kunt u de opzet en de doelstellingen van dit project zoals goedgekeurd door de Vlaamse Regering, nader toelichten?
Welke voordelen beoogt u met dit project, zowel voor burgers als voor lokale besturen?
Minister Demir heeft het woord.
Vandaag voorziet het publieke luik van het omgevingsloket slechts in een beperkt aantal functionaliteiten voor het digitaal consulteren van aanvragen naar aanleiding van een openbaar onderzoek of de bekendmaking van een vergunningsbeslissing. Hierdoor is de burger vaak nog steeds verplicht om zich fysiek naar het gemeentehuis te begeven om een project te kunnen inkijken.
Maar zoals ik in het verleden ook gezegd heb, breiden we dit stap voor stap uit. In een eerste stap werden vorig jaar mogelijkheden ingebouwd om bepaalde documenten in het kader van het openbaar onderzoek in te zien. We moesten hierbij rekening houden met de technische beperkingen van het publiek loket enerzijds, maar ook met de auteursrechten. Hierdoor zijn vandaag de goedgekeurde plannen, waarvoor de medewerking van een architect vereist is, niet altijd zichtbaar. Soms kon dit opgelost worden via een akkoordverklaring, maar dit is niet steeds het geval.
Nu zetten we resoluut de stap naar één platform, één loket, waar alle informatie gebundeld wordt en raadpleegbaar zal zijn. Daarnaast wil ik de digitale inzage ook juridisch verankeren.
Het publiek loket, dat vandaag gebruikt wordt in het kader van openbare onderzoeken, is een totaal ander technisch platform dan het omgevingsloket, dat geconcipieerd werd als uitwisselplatform tussen de aanvrager, de adviesinstanties en de overheden die betrokken zijn in een vergunningsproject. Dit betekent dat gegevens uit het omgevingsloket nu eerst overgeladen moeten worden in het publiek loket als er een openbaar onderzoek is. Door te kiezen voor één platform, één databank en één loket, zullen we de gegevens dus rechtstreeks kunnen ontsluiten.
Voor auteursrechtelijk beschermde bestanden worden oplossingen gezocht om die toch te kunnen visualiseren. Op die manier zal de burger digitaal via het loket alle informatie kunnen inkijken die men vandaag bij een lokaal bestuur ter plekke kan inkijken. Elke burger zal tijdens de periode van openbaar onderzoek en bekendmaking vlotter kennis kunnen nemen van de projectaanvragen in zijn buurt en die kunnen consulteren van thuis uit. Ik denk dat dat ook heel positief is. Als burger moet het mogelijk zijn om anoniem alle projecten in openbaar onderzoek of bekendmakingsperiode in te kijken, maar tevens om voorkeursinstellingen op te slaan, meldingen te krijgen wanneer er overeenkomstig de voorkeursinstellingen nieuwe projecten aangediend worden, specifieke projecten op te volgen, inclusief automatische meldingen bij nieuwe gebeurtenissen.
Hierdoor worden ook de rechten van de burger en de actieve openbaarheid van bestuur verder ondersteund. Lokale besturen zullen veel minder vragen krijgen tot fysieke inzage, wat dan ook goed is, want dan kunnen zij zich focussen op die burgers die nood hebben aan begeleiding.
Naast een betere dienstverlening in het kader van openbare onderzoeken en bekendmakingen zullen ook de nodige tools worden aangereikt aan instanties met inzagerecht op lopende projecten – adviesinstanties, wooninspectie, handhaving, politiediensten, enzovoort – zodat ook deze instanties geen beroep meer moeten doen op de gemeente voor toegang tot digitale dossiers.
Het is tevens de bedoeling om via de toepassing inzage te kunnen aanbieden in de besliste projecten in het kader van openbaarheid van bestuur, dus ook na de inzageperiode die in het Omgevingsdecreet is voorzien.
Het project heeft dus meerdere doelen. Het publiek loket wordt herwerkt zodat dit op termijn een aantal taken in het kader van het openbaar onderzoek kan overnemen. Diverse gebruikersgroepen, burgers, organisaties, ondernemingen en overheidsdiensten, worden correcter en vlotter geïnformeerd. Een derde doelstelling is een doordachte categorisering van de diverse informatie. Ook de zogenaamde omgevingscheck wordt geoptimaliseerd.
Met dit nieuwe project kiezen we dus resoluut voor de uitbreiding van één platform, waar alle gegevens en informatie op één locatie gebundeld wordt en bovendien ook raadpleegbaar wordt.
Mevrouw De Coninck heeft het woord.
Dank u wel voor het uitvoerig antwoord, minister. Er zit heel wat aan te komen op het vlak van verbetering van de digitale ontsluiting van die omgevingsdossiers. Ik denk dat dat alleen maar toe te juichen is. Dat publiek loket is iets positiefs en zorgt er inderdaad voor dat de burger de plannen kan inkijken van thuis uit. Er is absoluut geen drempel meer om u naar het gemeentehuis te moeten verplaatsen, nu dikwijls op afspraak, om daar de plannen in te kijken. Dit kan dus van thuis uit. Lokale besturen kunnen zich dan vrijhouden voor burgers die echt vragen of noden hebben, of specifieke vragen over een bepaald onderzoek. Ik denk dat op deze manier al heel veel inzage veel vlotter zal verlopen dan hoe we het nu kennen.
Ik had een bijkomende vraag. Kunt u een idee geven van de timing van heel dit project?
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw De Coninck, dank u wel voor uw interessante vraag. Ik ben ook zeer blij met het antwoord van de minister, én met de vraag. Toen ik in het begin van deze legislatuur hier een vraag over stelde, was nagenoeg heel de commissie verontwaardigd over de vraag die ik durfde te stellen. Men begreep het probleem niet. Het is duidelijk dat het probleem nu wel gekend is en dat de minister daar stappen vooruit wil zetten. Het was immers ook wel erg. Ik heb zelf onlangs een dossier van heel nauw opgevolgd. Er waren op het omgevingsloket 24 documenten beschikbaar. Als ik naar het gemeentehuis ging, waren er meer dan 200 bijkomende elementen die bekeken moesten worden, waaronder een archeologienota, een MOBER-studie (mobiliteitseffectenrapport), een beschrijvende nota, eigenlijk een aantal zeer essentiële elementen die ik nodig had om het dossier grondig te kunnen bekijken die niet beschikbaar waren via het omgevingsloket voor een gewone burger die wou weten wat er in zijn buurt ging gebeuren. Ik ben dus heel blij dat men deze stap zet. Ik denk dat we dat echt moeten doen. Corona heeft daar natuurlijk een belangrijke rol in gespeeld, iedereen is met de neus op de feiten geduwd dat het niet zo evident was. In die zin ben ik heel tevreden dat daar stappen vooruit gezet worden.
Ik had eigenlijk dezelfde vraag als mevrouw De Coninck. Wat is de exacte timing? Want dit kan beter zo snel mogelijk werkelijkheid worden.
Minister Demir heeft het woord.
Het klopt, collega Schauvliege: we hebben daar in het begin van de legislatuur wat vragen over beantwoord, van verschillende collega’s ook. U ziet dat ik ook wel probeer om een goede wisselwerking te hebben met de parlementsleden over de partijgrenzen heen, als daar goede zaken uitkomen waar we ons allemaal wat in kunnen vinden. Natuurlijk heeft ook corona dat in een versnelling in die richting geduwd. Daarom denk ik dat het belangrijk is dat we dat doen.
We gaan dat stapsgewijs invoeren. Dat heb ik ook altijd gezegd. Het is een complex project. Het zal wel enkele maanden duren. Qua timing denk ik sowieso veeleer richting 2022. We mogen niet vergeten dat het hele technische systeem moet worden omgegooid. We moeten het loket ook uitbreiden met tal van functionaliteiten en ervoor zorgen dat de gemeentelijke software eraan gekoppeld kan worden enzovoort. Ik wil dat het goed werkt vooraleer we online gaan. We zullen het dus ook hier en daar wat proefdraaien. Gelieve mij daar wel de nodige tijd voor te geven. Maar wij denken dus veeleer aan 2022.
De opdracht is sowieso gegeven. Er is een aanbesteding voor nodig geweest. We zijn dus goed vertrokken in de juiste richting.
Mevrouw De Coninck heeft het woord.
Bedankt voor uw bijkomende antwoord, minister. Ik kan alleen maar nogmaals mijn appreciatie uitdrukken voor het feit dat u werk maakt van dit project en van meer inzagerecht en van de performantie van de digitale uitwisseling van de omgevingsdossiers.
De vraag om uitleg is afgehandeld.