Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Ronse heeft het woord.
Ik denk dat iedereen het verhaal van helpdeoogst.be kent. Dat was een sterke tijdelijke oproep om mensen te motiveren om mee te helpen de seizoensoogst te realiseren. Daar zijn ongeveer 45.000 mensen voor nodig. Landbouwers met een nood aan werkkrachten kunnen op het platform vacatures posten. Mensen met interesse konden zich snel melden. Meer dan 5.000 mensen werden bereikt. De afgelopen maanden zou VDAB ondertussen 1700 vacatures uit de land- en tuinbouwsector hebben ontvangen. Meer dan 80 procent van deze vacatures raakt ingevuld. Dat lijkt mij positief.
De focus van die inspanningen ligt nu op het toeleiden van studenten en tijdelijk werklozen naar de seizoensarbeid in de bos- en tuinbouwsector. De Federale Regering besliste dat de tijdelijk werklozen aan de slag kunnen gaan in die sectoren tot 30 juni 2021. Ze kunnen 75 procent van hun uitkering behouden boven op het loon. Dat is financieel zeer interessant voor hen. De federale overheid bekijkt de mogelijkheid om deze maatregel te verlengen. Ik denk dat dit wel een debat waard is, ook voor andere sectoren, maar ik zal dat hier nu niet openen.
Minister, op welke manier gaan we de campagne voeren naar de studenten en de tijdelijk werklozen? Hoe gaan we overleggen met de federale overheid om een deel van de uitkering van de tijdelijk werklozen te laten behouden? Zal dat worden verlengd of niet? Kijken we naar andere sectoren? Kijk, ik open dus toch het debat daarover. Hoe evalueert u de andere initiatieven zoals de #COVID19-vacatures en #helpindezorg die werden genomen om mensen versneld toe te leiden naar vacatures waar dat heel erg nodig is?
Minister Crevits heeft het woord.
Vorig jaar werden we geconfronteerd met een acuut tekort aan seizoenarbeiders door de gesloten grenzen. In samenwerking met de landbouwsector hebben we beslist om een tweede editie te doen en om helpdeoogst blijvend onder de aandacht te houden. Het is een mooie kans voor tijdelijk werklozen en studenten om hun blik te verruimen en een centje bij te verdienen. Maar er zijn ook wat kansen weggevallen. Op dit ogenblik is de vraag vanuit de sector er nog steeds. In april werden 771 vacatures gemeld, in april vorig jaar waren er dat 1056. De vraag is dus iets minder urgent, maar er zijn er nog altijd veel.
We hebben een aparte website: www.helpdeoogst.be. Tijdelijk werkzoekenden kunnen daarop doorklikken naar de pagina voor tijdelijk werkzoekenden.
Specifiek voor studenten lanceert VDAB deze week een communicatie via sociale media. Deze actie is heel specifiek gericht op werken in de fruitpluk en de oogst in de zomermaanden. Als u even op Instagram naar de pagina van VDAB kijkt, collega Ronse, dan kunt u daar alles zien.
Het Departement Landbouw en Visserij is hierin een partner en versterkt deze communicatie binnen haar netwerk. Het is ook goed dat de landbouwsector via helpdeoogst.be VDAB beter leert kennen.
We plaatsen dit initiatief in de kijker op de homepagina van VDAB en sturen een communicatie uit naar de hogescholen en universiteiten en voor de horeca bekijken we om eenzelfde sociale-mediacampagne te doen gericht op studenten. Ze zijn dus geen concurrentie van elkaar.
Ik sta, zoals u weet, in goed overleg met de Federale Regering. De maatregel voor tijdelijk werklozen is verlengd tot eind september. Dat kan ik u in primeur meegeven. Hierover is een akkoord binnen de federale kern. Ik denk dat we van de nood een deugd moeten maken. Het is een opportuniteit om mensen kennis te laten maken met de land- en tuinbouwsector.
Op dit moment ligt de focus voor het werken met behoud van tijdelijke werkloosheidsuitkering op de land-, tuin-, en bosbouw. Ook zorg en onderwijs zijn aan deze maatregel toegevoegd.
Ik sta heel positief tegenover de initiatieven van VDAB. De specifieke aanpak rond het COVID-19-label wordt sinds december 2020 niet langer gebruikt. Wel is er een aparte webstek over ‘Hoe helpen we je tijdens de coronacrisis?’.
‘Help in de zorg’ werd opgestart op 22 oktober 2020 en wordt zeer positief geëvalueerd omdat de communicatie heel snel en breed is gebeurd naar tal van sectoren.
Werkgevers konden voor de tijdelijke vacatures ook de hulp inroepen van VDAB door het aankruisen van de optie ‘Ik wil dat VDAB me helpt om geschikte kandidaten te vinden’. Ik ben heel trots op de vervullingsgraad, die is 77,5 procent voor polyvalent medewerker in zorginstellingen, waar een acute nood bestaat. Die nieuwe zaken kennen dus wel succes.
‘Help in de zorg’ blijft voor de duur van de coronacrisis nog actief. VDAB gaat met de database verder aan de slag. Hopelijk vinden we zo wat extra diamanten die straks in de zorgsector aan de slag kunnen gaan.
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, dat zijn mooie woorden en ook mooie realisaties, zeker die 77 procent. Het is goed dat er een financiële incentive is voor die tijdelijk werklozen om in die sectoren te werken. Daarnet was er nog een andere vraag van collega Vanryckeghem die sprak over het aantal knelpuntberoepen, maar eigenlijk zijn bijna alle beroepen knelpuntberoepen.
Vandaag kun je moeilijk zeggen: als je in de bos- en landbouwsector zit, dan krijgen je mensen 75 procent van hun uitkering bovenop het loon dat je hun geeft, maar in uw sector geldt dat niet. De vraag is overal nijpend. Zou het geen optie zijn om aan de federale overheid de vraag te stellen om het percentage van 75 procent behoud van uitkering te verlagen naar 10 of 15 procent? Als je dat nog hebt bovenop je andere loon, dan blijft dat nog altijd een heel mooie incentive. Op die manier kunnen we ook meer sectoren bereiken.
Minister, wat denkt u daarover? Ziet u daar mogelijkheden in?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Ronse, ik zie dat u ondertussen VDAB volgt op Instagram. Dat is snel geregeld.
Ik snap dat het zeker vreemd kan overkomen dat je in een bepaalde sector wel een uitkering kunt behouden en in een andere niet. Het gaat hier om essentiële sectoren en in de landbouw liggen de lonen heel, heel laag. Je moet mensen dus kunnen verleiden om de sprong te wagen. Dat is een van de redenen waarom dat is gebeurd.
De heer Ronse heeft het woord.
Ik begrijp die reden. Maar het zou niet slecht zijn – we hebben nu toch het lijstje van de tweede job-deal – mochten we eens de oefening kunnen maken, minister. Is het wel nog zinvol om mensen 75 procent van hun uitkering te laten behouden naast het volledig loon dat ze elders krijgen, wetende dat 10 procent van die uitkering naast het loon ook nog wel een incentive zou kunnen zijn? Ik denk dat we ons daar echt over moeten beraden. Het zou misschien een vliegwiel kunnen zijn voor andere sectoren, en budgettair zal het in totaliteit dezelfde inspanning zijn voor het federale niveau. Ik denk dat daar toch wel wat winsten te boeken zijn.
Ik geef in ieder geval alle steun aan de land- en tuinbouwsector met de oogst. We zullen opnieuw kunnen genieten van het vele lekkers dat ze te bieden hebben.
De vraag om uitleg is afgehandeld.