Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Onlangs kwam in de media het thema online hulp aan bod. Zo konden we lezen dat er ondertussen op de website www.onlinehulp-apps.be vijftig online toepassingen en apps zijn opgesomd. Tegen het einde van de zomer zullen het er zelfs tachtig zijn.
In juli vorig jaar kwam de noodzaak tot het bundelen van digitale hulpverlening reeds aan bod. Onze fractie gaf toen ook al aan dat we tevreden waren dat de minister werk wou maken van een Vlaamse bundeling voor zorg en welzijn. Vandaag kunnen mensen op een laagdrempelige manier via zoekwoorden gemakkelijk de apps terugvinden waar ze nood aan hebben. De realisatie die er vandaag is, is tot stand gekomen door initiatieven uit Vlaanderen en Nederland, die getest en goedgekeurd zijn door een groep van hogescholen en welzijnsorganisaties die actief zijn binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Er zijn ook tools voor de specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld de app Heyday, waar mijn collega Schryvers onlangs nog een vraag over gesteld heeft. Deze app is sinds eind februari online maar nog niet zo bekend. Deze app is ontwikkeld door de jeugdhulp en helpt jongeren om zelfstandig te worden.
Ook in het verleden is er, onder andere door mijn collega Jans, een voorstel van resolutie ingediend rond de versterking van de geestelijke gezondheidszorg. Ook in dat voorstel van resolutie werd aangedrongen op de online hulpverlening en op de kwaliteit daarvan.
Kortom, minister, het is goed dat de online hulp gebundeld is en dat de gebruiker de regie meer in handen heeft gekregen. Het zal heel belangrijk zijn om deze bundeling van online hulp te blijven uitbreiden en bekend te maken, want door die bundeling kunnen apps die minder bekend zijn, toch hun bekendheid krijgen.
Minister, op welke manier kunnen we de bekendheid van de onlinehulp-apps vergroten zodat mensen de weg vinden naar deze website?
Het up-to-date houden zal zeker ook een uitdaging blijven en de kwaliteitscontrole blijft heel belangrijk. Op welke manier werden en worden de apps geselecteerd die opgenomen zijn?
Mijn derde vraag gaat over een toetsingskader voor een eventuele selectie voor toekomstige apps. Op welke manier kunnen apps geselecteerd worden om op die website te komen?
Tot slot werd het project ook door het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) ondersteund, maar dat loopt dit jaar af. Aangezien het toch wel een belangrijke meerwaarde is en aangezien het nog verder uitgebreid zou kunnen worden, is ook mijn vraag of het project in 2022 nog voortgezet zal kunnen worden met de steun van de Vlaamse overheid.
Minister Beke heeft het woord.
De partners in het appstoreproject bereiken professionals in onder meer het sociaal werk en de geestelijke gezondheid via nieuwsbrieven, sociale media, de verschillende fora waar de partners actief zijn, de eigen netwerken, vormingen en studiedagen. De burger wordt bereikt via sociale media op Facebook, Instagram en via de professionals zelf.
Op dinsdag 20 april 2021 heeft het project een eerste keer een brede campagne gelanceerd om de appstore te promoten. De projectpartners tekenen op dit moment ook een communicatiestrategie op lange termijn uit.
De apps werden geselecteerd op basis van een screeningskader dat daarvoor ontwikkeld werd. Een app of een website komt maar op www.onlinehulp-apps.be na een screening door een team van Vlaamse experten uit de Arteveldehogeschool, Howest, in4care, Online-Hulpverlening.be, het steunpunt Mens en Samenleving (SAM vzw), het Steunpunt Geestelijke Gezondheid Te Gek!?, Thomas More en de UCLL.
Elke app of website wordt gescreend op negen criteria, die draaien rond drie centrale vragen. Eén: is de app of website helder? Is er een duidelijk doel, een duidelijke doelgroep, zijn de contactmogelijkheden helder? Twee: is de app of website gebruiksvriendelijk? Gebruiksvriendelijkheid, kostprijs en het technisch gebruiksgemak zijn hier de kernelementen. Drie: is de app of website betrouwbaar? Hier wordt gekeken naar het statuut van de aanbieder, de werking en onderbouwing van de inhoud, naar privacy en veiligheid. Screenen betekent dat het team achter onlinehulp-apps antwoorden zoekt op deze vragen. Er worden geen scores of kwaliteitslabels gegeven aan een app of een website. Een app of website die voldoet, wordt opgenomen op de site, een app of website die niet voldoet, wordt niet opgenomen. Op de site is ook alle info over de screening en de betrokken experten beschikbaar.
Burgers, professionals of app-aanbieders kunnen zelf nieuwe apps aanmelden voor screening via de website. Vijftig gescreende apps en websites zijn zo intussen al beschreven. Tegen de zomer van 2021 zullen dat er wellicht al een tachtigtal zijn. Het belang van online hulpverlening werd tijdens deze crisis extra duidelijk.
Online hulp kreeg ineens een grote boost, maar veel organisaties waren er niet op voorbereid. Het project beantwoordt dan ook aan een reële nood en biedt een grote meerwaarde voor zowel de burger als de professional in de zoektocht naar betrouwbare apps en websites.
Ik heb daarom aan het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin gevraagd om de mogelijkheden te bekijken voor het verder duurzaam ondersteunen van deze appstore in de komende jaren. Voor 2021 is de ondersteuning al gegarandeerd via SAM.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Minister, de online hulp heeft een boost gekregen tijdens de coronacrisis. Dat weten we en daarop moeten we inzetten. Met deze realisatie hebben we aangetoond dat het mogelijk is om een goede bundeling te voorzien. Ik ben ook blij dat u aangeeft dat er wel een screeningskader is van negen criteria, die doordacht zijn opgesteld, om elke app aan een goed screeningskader te laten voldoen.
De mensen die gebruik willen maken van zo'n app, moeten we vertrouwen geven. Mensen moeten kunnen vertrouwen op de correcte informatie van zo'n app. Daarom is het belangrijk dat er niet zomaar wat op die website komt te staan, maar dat er enkel doordachte informatie staat van betrouwbare aard.
Ik ben blij dat die informatie daar is. Ik hoop dat we naar een uitbreiding kunnen gaan. Als we tegen de zomer tachtig apps kunnen hebben, zal dat zeker goed zijn. Ik hoop ook dat deze organisatie tegen volgend jaar verder haar werking kan doen.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, deze vraag om uitleg is zeer terecht, hoewel we ook moeten zeggen dat online hulpverlening niet zaligmakend is. Ik heb dat ook niemand horen zeggen, maar zeker na dit voorbije jaar is het alvast een zeer welgekomen aanvulling op het aanbod voor mensen.
Ik ben helemaal mee. Het screeningskader is een zeer belangrijk instrument om dat toe te passen. Het is vooral belangrijk dat we dat screeningskader niet eenmalig toepassen, maar wel periodiek op de al vermelde apps, zodat we niet moeten vaststellen dat een aantal apps gedateerd zijn of hun focus hebben verlegd naar een meer commercieel karakter. Het lijkt me wel belangrijk om dat voor ogen te houden.
Minister, is er ook specifieke aandacht voor privacy en dataveiligheid van de apps, om te zorgen dat er geen misbruik ontstaat? We hebben net gezien dat ook de overheid daar niet onkwetsbaar voor is. We moeten ervoor zorgen dat de informatie en de manieren van zoeken op die apps nooit op plaatsen terechtkomen waar ze niet mogen terechtkomen.
Mevrouw Verheyen heeft het woord.
Minister, op een vraag van collega Schryvers gaf u aan dat in de praktijk blijkt dat jongeren die app bekijken nadat ze contact hebben gehad met het jongerenaanbod van het CAW (JAC), via mail of fysiek. Er moest meer bekendheid komen en een bredere promotie op scholen enzovoort, maar dat is de afgelopen tijd niet gebeurd. Gaat u daar ook nog een initiatief rond nemen of niet?
De heer Daniëls heeft het woord.
Ik heb die website bekeken en vond die heel zinvol. Het rubriceren op één website en zeggen dat het kwaliteitsvol is, is één zaak, de bekendmaking is een andere. We hebben nu een website waar je de apps kunt vinden. Zou het ook niet mogelijk zijn om een kwaliteitslabel op te nemen op de app zelf? Bij apps heb je altijd een beschrijving dat ze zolang ze daar staan en gescreend zijn, het label ‘goedgekeurd door de overheid’ mogen gebruiken. Op sociale media heb je bijvoorbeeld zo'n blauw vinkje dat wijst op een goedkeuring. Op die manier is die toetssteen al automatisch terug te vinden in de appstore. Het is maar een idee dat ik u geef.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Minister, ik heb hierover in juli vorig jaar nog een vraag om uitleg gesteld. Ik vroeg of Vlaanderen samen met de federale overheid aan het werken was aan de validering van die apps, die een meerwaarde zouden kunnen betekenen op het vlak van gezondheid en welzijn. U hebt toen aangekondigd dat er zo'n appstore zou komen, namelijk www.onlinehulp-apps.be. Nu is het vooral zaak om dit goed bekend te maken. Het is belangrijk dat mensen zicht krijgen op het gebruik, en dat het op een veilige en kwaliteitsvolle manier is.
Minister Beke heeft het woord.
Natuurlijk is het de bedoeling dat, nu die website er is, we ook zorgen voor een goede opvolging daarvan. Belangrijke elementen in de screening zijn net de privacy en de veiligheid.
De Heyday-app is ontstaan vanuit een regio. Dat was de eerste fase, waarna de andere JAC-werkingen van het CAW dit verder willen uitrollen. Het is een intern proces dat nu aan de gang is. We weten dat de site werkt. Ik voel de appreciatie daarvoor ook in deze commissie. Voor de bekendmaking is er dan ook een campagne in voorbereiding.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Ik ben blij dat ook de collega's mee achter dit concept staan. Dat is alleen maar positief, die bundeling. Het kan een meerwaarde zijn voor apps die vandaag nog minder bekend zijn, zodat ze op die manier toch meer in de kijker kunnen staan, zoals de Heyday-app.
Minister, onze steun hebt u daarin. Communicatie en bekendheid zullen zeker nog een plaats krijgen. Dan kijken we verder uit naar het vervolg van dit project.
De vraag om uitleg is afgehandeld.