Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Veys heeft het woord.
Minister, HUURpunt vzw, de federatie van de sociale verhuurkantoren (SVK's) heeft een tijdje geleden een inhoudelijk plan voorgelegd met negen suggesties voor de goede inhoudelijke kenmerken binnen de woonmaatschappij die moet worden opgericht. We hebben gezien dat u die mensen hebt ontvangen en dat plan in ontvangst hebt genomen. Dat is een heel goede zaak.
Huurpunt vraagt onder meer garanties voor een slagkrachtige SVK-werking binnen de woonmaatschappij en de ambitie – die heeft Vooruit uiteraard ook en ik hoop ook de collega’s - om de wachtlijsten voor sociale huur weg te werken. Ook de vraag om de link met het welzijnsveld te behouden en te versterken is volgens ons een zeer terechte vraag. Er is nu al een sterke samenwerking met initiatieven van opvang, begeleiding, preventieve woonbegeleiding, psychiatrische zorg, gezinshulp en jeugdzorg. Huurpunt wil die ook vertegenwoordigd zien in het bestuur voor de afstemming op een ruimer woon- en opvangaanbod.
Mijn vragen aan de minister zijn de volgende. Hoe staat u tegenover die negen aandachtspunten? Zijn er die u zeker wilt opnemen? Of zijn er aandachtspunten waar u moeite mee hebt en waarin u niet gelooft?
Bent u bereid om de sterke band met het welzijnsveld te behouden en te versterken? Zo ja, hoe zult u dat doen? Bent u bereid om de welzijnsorganisaties op te nemen in het bestuur, zoals Huurpunt voorstelt?
Een specifieke activiteit is huurdersbegeleiding. Het SVK wordt daar ook voor gesubsidieerd, sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) zijn dat vooralsnog niet. Zullen woonmaatschappijen gesubsidieerd worden voor huurdersbegeleiding voor alle sociale huurders? Wilt u zich daarvoor engageren?
Huurpunt wil duidelijkheid voor alle beleidstrajecten met betrekking tot de inhoudelijke doelstellingen en stelt dat eventuele alternatieven voor de huidige toewijzing via het puntensysteem, beter moeten zijn. Hoe beoordeelt u die bewering? Zult u definitief afstappen van het puntensysteem? Hoe zal dat dan verlopen? Waar staat men daarmee binnen de werkgroepen?
Minister Diependaele heeft het woord.
Mijnheer Veys, ik hoop dat uw vagadering van vanochtend vruchtbaar is geweest. Ik kan aangeven dat ik de aandachtspunten van Huurpunt over de woonmaatschappijen ken en grotendeels onderschrijf. Ik pik er enkele uit. Het feit dat die hele operatie de slagkracht zal verhogen, is voor mij een evidentie. Dat is ook de reden waarom we die moeilijke oefening maken. Door het samenvoegen van de SVK- en de SHM-dienstverlening verhogen we de toegankelijkheid van de dienstverlening voor zowel kandidaat-huurders als kandidaat-verhuurders.
Ik deel ook de ambitie van groei. Zoals ik al zei, voor wat betreft de SVK-werking ben ik ervan overtuigd dat de integratie van die werking in de woonmaatschappij de professionaliteit zal verhogen. Dat zal een positieve impact hebben op de sector in het algemeen en op onder andere de groei van het patrimonium.
Ik ben het ook eens met het belang van de binding met de lokale besturen. Zoals u weet, zullen de lokale besturen dan ook een prominente rol krijgen in de besturen van de woonmaatschappijen. Algemeen wordt Huurpunt, net als overigens de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH) en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), nauw betrokken bij het hele traject. Zij zijn opgenomen in de stuurgroep, waar ze hun aandachtspunten en bezorgdheden ook steevast kunnen meegeven.
Ik ben enkele weken geleden trouwens op bezoek geweest bij SVK Zuid-Oost-Vlaanderen. En daar zijn die negen ideeën mij ook doorgegeven. En uiteraard hebben we onze steun daarvoor ook grotendeels uitgesproken.
Uw overige vragen hebben een sterk onderling verband. Er is namelijk een nauwe verwevenheid tussen het aspect van de huurdersbegeleiding, de betrokkenheid van de welzijnsorganisaties en het nieuwe toewijzingssysteem. Sta me dus toe om die gebundeld te behandelen.
Wat ten eerste het nieuwe toewijzingssysteem betreft, weet u dat het Vlaamse regeerakkoord al een aantal belangrijke krijtlijnen trok. Er komt een absolute voorrangsregel van lokale binding. Het bestaande instrument van de versnelde toewijzingen blijft behouden. De mogelijkheid om specifieke doelgroepen bij voorrang toe te wijzen, blijft behouden. En het puntensysteem wordt afgeschaft.
Rekening houdend met die uitgangspunten, werd met diverse stakeholders, experten en administraties een brede verkenning gehouden om na te gaan hoe het toewijzingsmodel binnen de sociale huur vorm kan krijgen en met welke elementen rekening moet worden gehouden. In opvolging daarvan zijn we nu volop aan de slag met het verder uitwerken van het toewijzingssysteem. Ik streef ernaar om voor het zomerreces een ontwerp van besluit met de concrete modaliteiten van het nieuwe toewijzingsmodel voor te leggen aan de Vlaamse Regering. We kunnen dus nog niet al te veel vooruitlopen op hoe het systeem er exact zal uitzien, maar ik kan wel al met overtuiging meegeven dat we gaan evolueren naar een evenwichtig systeem, dat een goed alternatief vormt voor het puntensysteem.
Met betrekking tot de betrokkenheid van de welzijnsorganisaties wil ik graag verwijzen naar de intussen tweemaal principieel goedgekeurde tekst van de voorgestelde wijzigingen. Het ontwerp van decreet bepaalt immers dat een toewijzingsraad zal worden opgericht voor het werkingsgebied van een woonmaatschappij en dat de toewijzingsraad samengesteld wordt uit vertegenwoordigers van de verhuurders, de lokale besturen en de relevante huisvestings- en welzijnsactoren uit het werkingsgebied van de woonmaatschappij. In dat forum zal de samenwerking tussen de woon- en welzijnssector, die nu ook al bestaat, verder vorm krijgen, rekening houdend met de specifieke lokale context.
Wat ten slotte het aspect van de huurdersbegeleiding betreft, is het zo dat binnenkort het Steunpunt Wonen een onderzoek naar de begeleidingsnoden van sociale huurders oplevert. Op basis van die resultaten zal de nood aan begeleiding die de reguliere huurdersbegeleiding overstijgt, moeten worden opgevangen door de welzijnsactoren. In het nieuwe toewijzingsregime zal er bovendien blijvend aandacht worden geboden aan huurders die nood hebben aan begeleiding of aan specifieke welzijnsdoelgroepen, maar het zal evenzeer noodzakelijk zijn dat ook vanuit het beleidsdomein Welzijn voldoende aandacht voor deze huurders zal worden gewaarborgd.
Ik hoop daarmee op uw vragen te hebben geantwoord.
De heer Veys heeft het woord.
Dank u voor uw antwoorden, minister. Het was inderdaad een vruchtbare vergadering. Het is attent van u om daarnaar te vragen. We willen ook echt dat dat die woonmaatschappij een mooi verhaal wordt. De vrees die ik vooraf had, en die toch wat bewaarheid blijkt te worden, is dat heel veel SVK’s een beetje verknipt dreigen te worden en dat heel veel SHM’s dat zien als: ‘We zullen die woningen dan maar verhuren, dat stelt niet veel voor’, terwijl bijvoorbeeld in de huurdersbegeleiding net heel die specifieke aanpak zit, en ook de renovatiebegeleiding. Het DNA van de SVK’s zou toch echt behouden moeten worden. Maar dat hangt ook een beetje af van wat er lokaal en regionaal allemaal gebeurt.
Een van de zaken die Huurpunt ook aanhaalt, is dat de timing van het voorontwerp van decreet niet realistisch is. U vermeldde dat het al voor de tweede keer was goedgekeurd. Ik heb vernomen dat de Raad van State daar uitstel voor gevraagd heeft. Dat betekent dat we dit na de zomer zullen moeten behandelen. En dus heb ik een concrete vraag over de timing. Is daar al wat meer duidelijkheid over?
Mevrouw Verheyen heeft het woord.
Goedemorgen, allemaal. Iedereen is zo vriendelijk voor elkaar, dat zie ik graag.
Wat betreft de bezorgdheden van de SVK’s: ik denk dat dat vanaf dag één al was. Dat is bekend, ook bij de minister. De minister erkent die bezorgdheden ook. Ik vind die huurbegeleiding ontzettend belangrijk. Ik hoop echt dat daar ten volle op wordt ingezet, ook bij de fusie, bij de grote woonmaatschappijen, zodat de woonbegeleiding er zeker niet op achteruit gaat, maar volop vooruit. Dat is geen verwijzing naar Vooruit van collega Veys en de voorzitter.
Als ik even mijn stoute schoenen mag aantrekken, minister: de regiovorming in Limburg staat morgen op de agenda van de ministerraad. Ik ga mij niet uitspreken over hoe die er in Limburg uit moet zien. Dat doen andere personen voor mij. Maar ik zou echt wel willen vragen om hier knopen in door te hakken. We kunnen in Limburg de fusies van de woonmaatschappijen niet los zien van de regiovorming. Er is momenteel een stilstand. Iedereen kijkt naar elkaar. Iedereen is aan het wachten wat de regiovorming hier in Limburg zal geven. Minister, hak alstublieft knopen door, zodat we hier in Limburg verder kunnen.
Minister Diependaele heeft het woord.
Mevrouw Verheyen, ik kan natuurlijk niet vooruitlopen op de beslissing van morgen. Ik begrijp de oproep om daar duidelijk in te zijn en knopen door te hakken, maar we zullen zien wat het uiteindelijk geeft.
Mijnheer Veys, dank u wel. Ik denk dat we niet ver van elkaar liggen. Die bezorgdheid deel ik ook. Het is geen gemakkelijk verhaal. We vragen veel van de sector. Dat heb ik al heel vaak gezegd en dat is ook gewoon zo. Dat is een realiteit. We moeten met alle aspecten rekening houden. Hoe verder die oefening gaat, hoe meer het duidelijk wordt dat het echt gaat over mensen die zich elke dag op het terrein inzetten. U kent dat van op het terrein nog veel beter dan ik. Die bezorgdheid moeten we meenemen en ermee rekening houden. Laat het duidelijk zijn dat we die bezorgdheid delen en dat we daarmee rekening houden.
Ik ben blij te horen dat het bij jullie vruchtbaar verloopt. We weten ook dat het niet overal zo evident en gemakkelijk is. We hopen dat het toch slaagt.
Het is de bedoeling om er voor de zomer mee te komen. Uiteindelijk willen we het er met bekwame spoed door krijgen. Concreet kan ik daar op dit moment niet meer informatie over geven.
De heer Veys heeft het woord.
Collega Verheyen, dank u opnieuw voor de mooie woorden. Als we een hele dag met elkaar moeten spenderen in een commissie, kunnen we het best zo pacifistisch mogelijk starten. Wie weet wat de namiddag nog brengt, maar ik ben er wel gerust in.
Minister, dank u voor uw antwoorden. Ik kijk uit naar het onderzoek van het steunpunt. Ik hoop dat we dat ook in brede zin bekijken en dat u dat ook met minister Beke wilt bekijken. We hebben natuurlijk woonbegeleiding en huurbegeleiding, en OCMW's hebben ook nog buurtwerk. Laten we onze krachten bundelen en zorgen dat op die manier de samenlevingsproblemen tijdig kunnen worden bijgestuurd en dat we vooral de huurders vooruit kunnen helpen. Nu bedoel ik het wel in de juiste richting. Dat is heel belangrijk.
Dan is er nog de voortgang van de projecten. Heel veel woonmaatschappijen zijn bezig. Het verloopt inderdaad vruchtbaar, maar een van de belangrijkste zaken die we benadrukken is dat we nog altijd moeten bouwen, bouwen, bouwen. Mijn fractie zal daar ook over waken. Sommige bezorgdheden delen we meer dan andere. Het is natuurlijk aan u om te zorgen dat het op een goede manier wordt uitgewerkt. Dat zal ik goed controleren. Verder ben ik van mening dat we meer en sneller sociale woningen moeten bouwen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.