Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vraag om uitleg over de erkenning van BG Consulting voor netwerkradio 4
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werden deze vragen om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, op 7 januari heb ik u al een vraag gesteld over de gevolgen van de vernietiging door de Raad van State van het ministerieel besluit van 5 april 2019 met betrekking tot de vergunning van de netwerkradio BG Consulting-Stadsradio Vlaanderen voor frequentiepakket 4. U benadrukte toen dat u van de vier maanden tussen die uitspraak en het vervallen van de vergunning gebruik zou maken om het dossier van de netwerkradio’s in zijn globaliteit te bekijken.
Op 26 maart heeft de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) ook de vergunning voor een andere netwerkradio, namelijk BNL Radio, erkend voor frequentiepakket 2 met een Nederlandstalig en Vlaams profiel, ingetrokken. Na klachten en op basis van door de VRM uitgevoerde onderzoeken was immers gebleken dat die netwerkradio zich niet hield aan de decretale basisvoorwaarden en de door de zender ingediende offerte bij de erkenningsprocedure. Zo werd er onder andere niet uitgezonden via DAB+ en ook niet via zeven van de haar toegewezen FM-frequenties. Aan BNL werden er meermaals kansen en termijn geboden om aan alle voorschriften te voldoen. Zoals blijkt uit bovenstaande tekst, is ook na de laatste regularisatietermijn niet aan die voorwaarden voldaan. Daarenboven stelt de VRM ook vast dat de radio-omroeporganisatie ook een eerder bij de VRM opgelopen administratieve geldboete niet betaald heeft. Ook de jaarlijkse vergoeding als netwerkradio werd niet betaald.
Ik wil een aantal vragen over die netwerkradio’s stellen. De vernietigde vergunning voor Stadsradio Vlaanderen is vervallen op 21 april. U hebt ondertussen al de beslissing genomen om die radio wel voort te zetten, als ik het goed begrepen hebt. Misschien kunt u de beslissing zelf even toelichten? Wat is de toekomst van dat frequentiepakket 4?
Door de intrekking van de vergunning van BNL Radio is frequentiepakket 2 vrijgekomen. Welke plannen hebt u daarmee?
Uit het antwoord dat u op 7 januari gaf, heb ik begrepen dat u dit voorjaar nog definitieve uitspraken verwacht over de andere vorderingen tot vernietiging van de erkenningen voor de netwerkpakketten 1 en 3. In totaal waren er vier. U ziet dat er overal al problemen zijn geweest. Wat is de stand van zaken in die procedures?
Hoe evalueert u het verhaal dat we in de vorige legislatuur hebben meegeschreven met de introductie van de nieuwe categorieën van netwerkradio’s? Omdat de ketenradio’s niet altijd op een even koosjere manier tot stand waren gekomen, wilden we met de netwerkradio’s mogelijkheden bieden. Hoe evalueert u dat?
We merken dat er veel procedures zijn en dat de middelen er niet altijd zijn om op een goede manier te kunnen werken. Hoe gaan we daarmee verder?
Aansluitend op de vraag van daarnet: u zegt dat u op het vlak van de landelijke radio’s externe expertise zult inwinnen. Zult u dat ook doen voor de netwerkradio’s?
De heer Brusselmans heeft het woord.
Ik dank collega Brouwers voor de interessante vraag. Ik hang daar graag mijn karretje aan vast en ik pik daar even op in. U sprak over BNL Radio. Ik vind dat verschillende diensten de juiste beslissing hebben genomen, omdat de zender verschillende keren in overtreding was. Of dat nu de beste uitkomst is, hangt er voor mij een beetje van af wat er uiteindelijk met de vrijgekomen frequenties wordt gedaan. Technisch-juridisch gezien is daar de juiste beslissing genomen.
Dat staat voor mij in schril contrast met het dossier voor de erkenning van BG Consulting, waarin er nu een nieuwe wending is gekomen. Het departement is plots van oordeel dat, op basis van hetzelfde dossier als dat in 2017, Stadsradio Vlaanderen niet meer valt onder generalistische radio, maar een specifieke doelgroep heeft. Op basis van die wijziging in interpretatie beoordeelt u de erkenning nu als positief, minister. Ik vind dat bizar, want het dossier waarop u zich baseert, dateert intussen van 2017 en kent vandaag heel wat nieuwe elementen, die klaarblijkelijk niet in rekening zijn genomen. Ik kan dat toch nergens uit afleiden.
Daarom heb ik een aantal vragen.
Die materie over netwerkradio 4 hebben we al besproken in de commissie begin januari. U kondigde toen een spoedig besluit aan, maar dat heeft opnieuw tot de allerlaatste dag op zich laten wachten. Op welke datum hebt u de beslissing genomen om op basis van de bestaande dossiers uit 2017 een herevaluatie te doen? Op welke dag hebt u het departement opdracht gegeven die dossiers opnieuw te evalueren en op welke dag hebt u de nieuwe evaluatie ontvangen? Die tijdlijn is belangrijk in het hele verhaal.
Hebt u, heeft een van uw medewerkers of heeft een van de medewerkers van het departement nog contact gehad met BG Consulting of zijn vertegenwoordigers tussen december 2020 – dat is het moment van het arrest van de Raad van State over de vernietiging van de erkenning – en de nieuwe erkenning van 21 april 2021? Zo ja, met wie hebt u op welk moment contact gehad en wat is daar besproken?
Waarop baseert het departement zich om tot een andere conclusie te komen over het al dan niet generalistische element van Stadsradio Vlaanderen? Het doet dat op basis van hetzelfde dossier.
Waarom hebt u uw oordeel gebaseerd op een dossier uit 2017, zonder nieuwe elementen in rekening te brengen?
Vreest u niet dat die beslissing een nieuwe procedureslag zal ontketenen, waarbij de chaos verder regeert over dit dossier? Ik zie de bui al hangen, en ik denk veel collega’s hier.
Tot slot is de vraag welke andere initiatieven u nog zou nemen, maar dat hebt u al in mijn vorige vraag gezegd.
Minister Dalle heeft het woord.
Ik heb beslist om de erkenning opnieuw toe te kennen aan BG Consulting, beter bekend als Stadsradio Vlaanderen. Die erkenning heb ik op 20 april jongstleden getekend. Het spreekt voor zich dat voorafgaand aan die beslissing alles goed overwogen werd.
Rekening houdende met de gronden van vernietiging van het arrest van de Raad van State, gekoppeld aan de herevaluatie van het dossier, kom ik tot de conclusie en de keuze om BG Consulting een nieuwe erkenning toe te kennen.
De basis van de uitspraak van de Raad van State ligt in een onzorgvuldige motivering van de overheidsbeslissing, dus van de Vlaamse overheid. Het is volgens mij belangrijk om de ruimte die de Raad van State geeft aan de overheid om dat recht te zetten op basis van het dossier van 2017, te benutten. Dat betekent dat de rechtszekerheid voor BG Consulting in het licht daarvan voorop wordt gesteld. Uiteindelijk heeft de Raad van State een onwettigheid vastgesteld in hoofde van de Vlaamse overheid. De bestede beslissing werd op dit punt onwettig bevonden.
Ik denk bovendien dat elke beslissing die ik zou hebben genomen, had kunnen leiden tot nieuwe procedures. Dat is blijkbaar in dit landschap quasi onvermijdelijk in dit soort zaken. Ik ben van mening – alle elementen in acht genomen – dat de erkenning van BG Consulting een correcte beslissing is.
Met betrekking tot de intrekking van BNL door de VRM is er nog geen beslissing genomen. Ik ben samen met mijn kabinet en departement de verschillende opties aan het onderzoeken, uiteraard zowel juridisch – we moeten altijd rekening houden met de legaliteit maar ook met de mogelijkheid van procedures – als beleidsmatig. Ik beoog hierover zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden.
Er waren drie vorderingen lopende met betrekking tot deze twee specifieke pakketten. Frequentiepakket 1 was voorwerp van één beroep, ingesteld door Club FM, en dit beroep werd verworpen door het arrest van de Raad van State van 5 maart 2021. Frequentiepakket 3 was voorwerp van twee beroepen. Het beroep tot vernietiging ingesteld door de niet-openbare radio Contact werd door de Raad van State verworpen op 5 maart 2021. Een ander beroep, ingesteld door CFM, is momenteel nog lopende en betrof twee elementen: zowel een beroep tot schorsing als een beroep tot vernietiging. Het beroep tot schorsing werd al in 2019 verworpen. Het beroep tot vernietiging is nog niet afgehandeld. De auditeur is alvast van mening dat ook dit beroep ten gronde moet worden verworpen, maar de Raad zelf heeft zich nog niet over deze zaak uitgesproken. Het is nu nog wachten op een zittingsdatum in deze zaak.
De invoering van netwerkradio-omroeporganisaties heeft voor een nieuwe dynamiek in het radiolandschap gezorgd. Dat neemt echter niet weg dat uit verschillende gesprekken met betrokken stakeholders blijkt dat de relatief beperkte dekking de netwerkradio’s parten speelt. Aangezien dit een nieuwe categorie van radio-omroeporganisaties is, denk ik dat het zinvol is dat er in de toekomst ter zake een grondige evaluatie komt.
Er was een vraag over contact met BG Consulting. De betrokkenen in het radiolandschap proberen het kabinet regelmatig te contacteren via verschillende kanalen. Dit is ook het geval voor BG Consulting.
Collega Brusselmans, op dit moment plan ik geen bijkomende initiatieven in dit dossier.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
De auditeur wordt vaak gevolgd. Minister, als ik het goed begrijp, ziet het ernaar uit dat het mogelijk is dat drie van de vier pakketten gewoon kunnen blijven doordraaien. Letterlijk en figuurlijk. Voor die ene hebt u nog geen definitieve beslissing genomen. We mogen dat eerstdaags verwachten.
U zegt dat het voor het radiodossier typisch is dat we heel veel beroepen hebben bij de Raad van State. Dat klopt. Dat is eigen aan de sector. Ik was zelf grote voorstander van de netwerkradio’s als een soort tussenoplossing tussen het lokale en het landelijke, om de ketenradio’s ergens in een stramien te dwingen. Maar je merkt wel dat het geen evidente oefening is. Ik ben dan ook heel tevreden dat u zegt dat u dat allemaal grondig gaat analyseren. Het blijft onze opdracht als commissie Media, en van u als minister, om altijd een beetje meer op de lange termijn te denken en toe te werken naar een globale beslissing voor een sterke toekomst van de hele radiosector. Daarin speelt het digitale verhaal voor de lokale radio’s een rol.
We kunnen de problematiek van de netwerkradio’s aangrijpen om eens te bekijken hoe we alles in een betere balans kunnen brengen. We hebben het decreet zoals het nu is. Minister, u moet dat toepassen. Voor zover diegenen die nog bestaan hun best doen en dat kunnen bolwerken, zullen we hun niets in de weg leggen. Maar ik heb het gevoel dat het niet de ideale oplossing is geweest. Maar een gevoel telt natuurlijk niet. Misschien in de politiek soms wel, maar we moeten de grondige analyse afwachten. Het zou interessant zijn om te weten wat de leefbaarheid van de netwerkradio’s op langere termijn is. We hebben er al zoveel ‘miserie’, tussen aanhalingstekens, mee gehad. We wachten eerst af wat er voor die vierde zal worden beslist, voor die ene die nog onduidelijk is. Dan moet er een grondige analyse komen. Daar staan wij volledig achter. Ik ben benieuwd wat daar zal uitkomen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het radiodossier kost deze commissie bijzonder veel tijd. Minister, u, maar ook wij als commissieleden, worden constant gecontacteerd door spelers uit het radioveld. Dat is zeer ondoorzichtig en ontransparant, daarover zijn we het allemaal eens. Je weet nooit wie er tegenover u staat en wat de echte belangen zijn. Dat is moeilijk.
Alles is de uitloper van wat er allemaal in dit radiodossier is misgelopen tijdens de vorige legislatuur. Ik blijf ervan overtuigd dat toenmalig minister Gatz, in zijn goede intentie om het objectief te doen en alles objectief te laten gebeuren, het compleet heeft laten mislopen, omdat die dossiers werden beoordeeld op papier en niet in de realiteit. Minister, ik hoop dat u daar rekening mee kunt houden, zodat we voor de volgende rondes tot een methodologie kunnen komen die analoog is met die van het Kunstendecreet. Daar gebeurt er wel een ongelooflijk grondige evaluatie door mensen op het terrein. Daar is er woord en wederwoord. We moeten daar absoluut uit leren, zodat we de naweeën die we nu allemaal meemaken kunnen vermijden.
Collega Brouwers vraagt wat er nog van overblijft, van de netwerkradio’s, van wat er oorspronkelijk is ingediend. Niets! SBS ging Radio 4 maken; dat is nu NRJ, in de licentie van een Franse keten. Stadsradio Brugge is ook niet meer wat het nu is. Ik hoop dat dat goede project nu in goede handen is. Over radionetwerk 3 FamilyRadio hoor ik dat het zou verkocht zijn aan een stroman van DPG Media. Maar dat is een gerucht, minister – ik weet niet of u dat ook al hebt gehoord –, maar dat zijn allemaal geruchten. Dan is er radionetwerk 4, ondanks het arrest van de Raad van State. We moeten hieruit leren dat er betere procedures nodig zijn. FM is ook een aflopend medium.
Collega Brouwers verwees naar het belang van het meenemen van de lokale radio’s in ons digitale verhaal. Laat ons dus focussen op dat digitale. Maar we zijn er nog lang niet. Oké, we hebben nu mooie cijfers gezien. Ik ken ze niet uit het hoofd. Ik denk dat het 20 procent is: 20 procent van de mensen die via DAB radio luisteren. Dat is al een mooie vooruitgang. Maar we zijn lang nog niet waar toenmalig minister Gatz dacht dat we in 2021 zouden zijn, zodat we FM konden uitswitchen. Dat is totaal niet aan de orde en ik hoop, minister, dat u het met mij eens bent.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Ik heb ook het verhaal van FamilyRadio vernomen. Het is belangrijk dat dat eens wat grondiger wordt bekeken. Ik weet niet of wij daar de juist geplaatste personen voor zijn. Het zijn natuurlijk ook maar geruchten die ik heb gehoord.
Nu, ten gronde, wat deze zaak betreft: minister, u zegt dat u alle nieuwe elementen in uw besluit in rekening hebt gebracht. Laat mij toch even zeggen dat ik het ten eerste hoe dan ook niet logisch vind dat vier jaar na datum nog een dossier dat eigenlijk verouderd is, wordt gebruikt om erkenning te geven.
Ten tweede zijn er twee elementen die u volgens mij niet in rekening hebt gebracht. Als u die wel in rekening had gebracht, dan had u mijns inziens nooit een positief advies mogen geven. Er is ten eerste de volgens het dossier te late opstart van Stadsradio Vlaanderen, en dat is eigenlijk een overtreding. Ten tweede hebben zij in 2019 ook een veroordeling gekregen door de Vlaamse Regulator voor de Media. Omdat die twee elementen na het dossier zijn gebeurd, zijn ze daarin uiteraard niet opgenomen, maar als u die in rekening hebt gebracht bij uw besluit, hoe kunt u dan nog tot een positief besluit komen? Ik vind dat een zeer bizarre zaak.
Dan heb ik nog een andere bijvraag. Er zijn ook zes frequentiepakketten voor lokale radio’s vrij, onder meer omdat de VRM sommige heeft ingetrokken. Wat zal er dan met die pakketten gebeuren?
Minister Dalle heeft het woord.
Dank u wel, voorzitter en collega’s, voor de bijkomende opmerkingen en vragen.
Beide collega’s hebben verwezen naar de geruchten over FamilyRadio. De erkende radio-omroep is in dat geval TOPradio. Ik kan bevestigen dat daar een wijziging van eigenaarschap is, maar dat dat niet DPG Media is geworden.
Voor de rest kan ik ook wel aangeven dat het mij wel mogelijk lijkt om een nieuwe beslissing op het dossier van 2017 te baseren. In 2019 is mijn voorganger ook al van oordeel geweest dat hij zich kon baseren op de dossiers van 2017. De Raad van State heeft die redenering toen ook gevolgd. Ook ik ben van mening, op basis van de gronden zoals die zijn opgenomen in de aanhef van het besluit, dat een erkenning nog steeds gebaseerd kan zijn op de dossiers van 2017. Voor wat de details betreft of de reden waarom deze beslissing nog kan, denk ik dat het weinig zinvol is om het volledige erkenningsbesluit voor te lezen. Ik verwijs op dat vlak naar de motivering die daarin ook is opgenomen.
Voor de rest heb ik op dit moment geen bijkomende toevoegingen.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Nogmaals dank, minister. Ik denk dat het belangrijk is dat wij met z’n allen samen die evolutie in de radiosector zeer nauw opvolgen, zeker ook naar aanleiding van die landelijke erkenningsprocedure. We moeten de kans grijpen om daarbinnen ook ‘out of the box’ te denken om een sterk, toekomstgericht radiolandschap mogelijk te maken. Dat is uiteindelijk wat zowel de luisteraars als de adverteerders in dezen toch aanbelangt. Het zal ook nodig zijn om die digitalisering echt mogelijk te maken, zodat we een dynamisch en goed functionerend radiolandschap hebben.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Ik ben het eens met de slotconclusie die mevrouw Brouwers maakt. Het probleem zal zichzelf met de digitalisering ook wel oplossen.
Ik wil toch nog eens terugkomen op mijn opmerkingen. Minister, u verwijst weer naar de uitgebreide motivering die is gedaan, maar het is net naar aanleiding van die motivering dat ik deze vraag heb ingediend. Voor mij hebt u daarin bepaalde elementen niet verwerkt, zoals de twee die ik net aanhaalde: de uitspraak die er is geweest en de overtreding die ze hebben gemaakt omdat ze te laat in gang zijn geschoten. Dat staat daar niet in verwerkt, dus u kunt wel naar de motivering verwijzen, maar dan is de cirkel eigenlijk opnieuw rond.
Ik heb twee vragen gesteld, maar ik heb daarop twee keer geen antwoord gekregen. Dat is vooral jammer voor de andere radiospelers, die hier natuurlijk met argusogen naar kijken.
Die zien dat een bepaald dossier, waar men toch wel serieuze vraagtekens bij kan zetten, wordt goedgekeurd. Terwijl er andere zijn, zoals BNL Radio, die mij trouwens persoonlijk nauw aan het hart ligt, althans toch het concept, waar dan wel de correcte beslissing wordt gemaakt, maar waar ook harteloos mee wordt omgegaan. Er zijn overtredingen, ze worden daarvoor afgestraft. Dat zijn voor mij twee maten en twee gewichten. Ik vind dat toch gevaarlijk in de politiek.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.