Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Ronse heeft het woord.
Deze vraag was al een tijdje ingediend maar kon door de agenda van de commissie nog niet aan bod komen. Eigenlijk is ze nu actueler dan ooit want er is nu ook een recent onderzoek van de UGent. Ik denk dat professor Stijn Baert daar vorige week over gecommuniceerd heeft.
Het gaat om een pijnlijke vaststelling: bij ex-kankerpatiënten met een werkonderbreking op hun cv zou de kans om te worden aangenomen voor een job aanzienlijk kleiner zijn dan bij andere mensen.
Recruiters vrezen dat het ziekteverzuim hoger zou zijn bij ex-kankerpatiënten, dat zij fysiek minder sterk zouden zijn, dat er extra aanpassingen zouden zijn op de werkvloer enzovoort.
Gelukkig is er ook een klein lichtpuntje. Zo zouden recruiters de indruk hebben dat mensen met een kankergeschiedenis als gemotiveerder worden beschouwd en een opportuniteit zijn om de werkcultuur te verbeteren.
In december 2020 heb ik een actuele vraag gesteld waarin het project Rentree ter sprake kwam. Dit is een werkhervattingsproject voor mensen met kanker. Minister, u kondigde toen aan dat het project zou worden uitgebreid. Er zijn ondertussen 48 jobcoaches aan de slag om al wie hulp of coaching nodig heeft te begeleiden naar een job.
Ik denk dat iedereen mensen kent die kanker hebben, hebben gehad of daar helaas aan overleden zijn. Ik ook, en ik kan eigenlijk alleen maar bevestigen dat het mensen zijn die doorgaans enorm gemotiveerd zijn om opnieuw de teugels in handen te nemen. Deze mensen kunnen een ongelooflijk mooie aanwinst zijn op elke werkvloer. Vandaar dat ik dit hier ook ter sprake breng.
Ik heb drie vraagjes, minister.
Op welke manier zullen we nog extra die vooroordelen kunnen wegwerken, zodat de jobkansen van die mensen kunnen worden verhoogd?
Hoe kan het project Rentree dat mee opnemen? Kunnen die coaches bijvoorbeeld ook werkgevers en recruiters gaan begeleiden?
Op welke manier kunnen we ook die specifieke doelgroep meenemen in ons samenwerkingsakkoord tussen VDAB en het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV)?
Tot daar mijn vragen.
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, collega, voor deze interessante vraag. Jullie weten dat dit thema mij ook nauw aan het hart ligt.
De onderzoekers hebben in hun studie gebruikgemaakt van een gelijkaardige manier van testen als deze die zal gehanteerd worden om de nulmeting – dus de correspondentietesten – bij sectoren uit te voeren. Dat is niet onbelangrijk om te weten. Je ziet daar dat wie kankerpatiënt is geweest, ook verder gediscrimineerd wordt op de arbeidsmarkt. U hebt een aantal cijfers gegeven, collega Ronse, die niet zo ideaal zijn. Daar moet dus ook aan gewerkt worden.
Uiteraard bent u er van op de hoogte dat ik een visienota over de re-integratie van langdurig zieken op de Vlaamse Regering heb gebracht op 12 februari 2021. Wij moeten echt een mindswitch maken rond ziekte door echt te gaan focussen op wat mensen wél kunnen in plaats van wat mensen niet meer kunnen. Aan die visienota is een actieplan gekoppeld waar VDAB nu mee aan de slag is.
Iedereen kan ziek worden, maar dat tast je talenten op zich niet aan. Veel mensen staan daarna net sterker in hun schoenen. In de studie wordt ook aangegeven om opportuniteiten te koppelen aan het aanwerven van iemand die na kanker opnieuw aan het werk gaat. Deze mensen worden aanzien als gemotiveerder en kunnen een goede bijdrage leveren tot het verbeteren van de werkcultuur.
Ik vind dus dat die studie niet genoeg aandacht kan krijgen, om de positieve elementen van terugkeer naar de werkvloer na ziekte ook in de kijker te zetten.
Via coaching, sensibilisering en financiële ondersteuning trachten we maximaal in te zetten op een match. Er zijn tewerkstellingsondersteunende maatregelen (BTOMs) en de Vlaamse ondersteuningspremie (VOP). Zeker de tijdelijke VOP – 2 jaar in plaats van 5 jaar – is ontwikkeld om onder andere bij de opstart na kanker ingezet te kunnen worden. In 2019 is het departement ook overgegaan tot 344 betalingen voor de tijdelijk VOP, in 2020 tot 396 en voor dit jaar zitten we aan 40. Maar we weten niet goed in hoeverre dit gaat over ex-kankerpatiënten.
Gespecialiseerde jobcoaching kan ook een belangrijke ondersteuning zijn.
Bijkomend loopt er momenteel een interessant Interreg-project (communautair initiatief van de Europese Commissie) I-KNOW-HOW, terug aan de slag met of na kanker, waar wij met veel enthousiasme ook op inspelen.
U stelde ook een vraag over Rentree. U stelde daar ook een schriftelijke vraag over. U weet dat elke burger beroep kan doen op GOB-dienstverlening (gespecialiseerde opleiding/begeleiding) en dat de Rentree-dienstverlening binnen de GOB’s specifiek is opgezet voor mensen met een diagnose van kanker. In 2020 zijn er 239 cliënten effectief opgestart in de Rentree-dienstverlening. Een onderdeel van het takenpakket van de Rentree-coaches bestaat uit het hebben van contacten met werkgevers. Het is belangrijk om op te merken dat ze enkel met de betrokken werkgever in gesprek gaan na vraag van de klant.
Rentree heeft ook een ‘zusje’: Entree. Entree is een samenwerkingsproject van de KU Leuven, Emino en Kom op tegen Kanker. Het is een gratis dienstverlening over heel Vlaanderen waarin jongvolwassenen tussen 18 en 35 jaar met een kankerervaring coaching krijgen naar een re-integratie op de arbeidsmarkt of het hervatten van een studie. Dat is ook superbelangrijk, omdat dat mensen zijn die natuurlijk nog aan het begin staan van hun carrière, en die moeten soms op een andere manier begeleid worden.
Dan het samenwerkingsakkoord tussen VDAB en RIZIV. Vandaag wordt de doelgroep al meegenomen in het raamakkoord. Mensen met gezondheidsproblemen, waaronder mensen met kanker, kunnen in het kader van het raamakkoord door de adviserend arts van het ziekenfonds toegeleid worden naar VDAB voor dienstverlening. We maken daar geen onderscheid naar het ziektebeeld.
Collega’s, besluitend wil ik verwijzen naar ons actieplan, waarin we heel ambitieus zijn, en ik hoop dat we ook snel met de Federale Regering daarover tot een akkoord kunnen komen.
De heer Ronse heeft het woord.
Dank u wel, minister. Aan uw antwoord merk ik wel dat u het meent, en dat u er alles aan wilt doen opdat de jobkansen voor die mensen versterkt kunnen worden.
Ik denk dat de vele initiatieven heel hard focussen op de werknemer, dus de ex-kankerpatiënt. Maar ik denk dat we ook vrij fors moeten focussen op de recruiters, de mensen die aanwerven, de werkgevers, die mogelijk ook met een aantal vooroordelen kampen, zoals uit de studie bleek. Gelukkig zijn er ook een aantal positieve elementen, namelijk dat die mensen doorgaans zeer gemotiveerd zijn en de cultuur op de werkvloer kunnen versterken in de goede zin.
Kan daar eventueel via de uit te werken doelgroepkorting op maat ook nog een duwtje worden meegegeven?
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
Dank u wel, minister. Ik ben ook van oordeel dat we alle zieken, niet alleen de kankerpatiënten, maar iedereen opnieuw aan het werk moeten krijgen. Maar u deelt die bezorgdheid ook, heb ik begrepen. Maar we stoten daar natuurlijk op het federale probleem, met betrekking tot de ziekte-uitkering. U hebt al meermaals verteld dat u daar ook aan gaat werken, met de federale collega’s en met het RIZIV, dus ik reken daar op acties van uw kant.
Ten tweede heb ik ook begrepen dat werkgevers die een beroep doen op de ondersteuningspremie nog relatief beperkt in aantal zijn.
Minister, hoe gaat u die ondersteuningspremie beter bekend maken en beter onder de aandacht brengen bij de werkgevers, zodat zij weten dat ze op een tegemoetkoming van de Vlaamse overheid aanspraak kunnen maken wanneer ze iemand aanwerven die een ziektegeschiedenis heeft?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Ronse, de focus op werkgevers en recruiters is er zeker, maar de dienstverlening vertrekt altijd vanuit de concrete vragen van de werkzoekende, of de werkende. De doelgroepkorting op maat wordt uitgewerkt. Ik neem uw suggestie dus zeker mee. Dat kan ook een bijdrage leveren.
Collega Malfroot, we hebben inderdaad de federale overheid nodig. We zijn ook in overleg. Uw opmerking rond de ondersteuningspremie: ik wil dat zeker doen. U weet dat VDAB zich steeds vaker richt op werkgevers. Die dienstverlening kunnen we eigenlijk wel proactief meedoen. U weet dat we aan jobhunting doen, waarbij we eigenlijk naar de werkgever stappen in plaats van ons alleen op de werkzoekende te focussen.
Op termijn zal het decreet individueel maatwerk ook een feit zijn. De VOP als loonpremie zal in het decreet individueel maatwerk ingekanteld worden. Het is dan ook de bedoeling om dat individueel maatwerk zeer sterk te promoten, samen met VDAB.
De heer Ronse heeft het woord.
Dank u wel. Ik denk dat we het er allemaal over eens zijn: wie kanker heeft gehad, en erdoor is gekomen, dat zijn mensen die echt wel weten hoe ze moeten vechten. Al die mensen zijn een onvoorstelbaar grote aanwinst op de werkvloer. Het is aan ons allemaal, van rechts tot links tot centrum, om de vooroordelen tegenover die mensen te helpen wegwerken, en alle werkgevers ervan te overtuigen dat het aanwerven van die mensen een enorme troef is voor het bedrijf en de collega’s.
De vraag om uitleg is afgehandeld.