Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Ronse heeft het woord.
Als een onderneming iets realiseert wat de overheid wil en de doelstellingen worden behaald, dan betaalt de overheid de investeringen én een rendement terug. Dat is slim en transparant. Dat zijn ‘social impact bonds’(SIB).
VDAB experimenteert met de social impact bonds om de NEET-jongeren (Not in Education, Employment or Training) aan het werk te krijgen. Dat zijn moeilijke profielen die tot programmeurs zouden worden omgeschoold. Ik ben enorm benieuwd hoe dat project loopt.
Zijn er nog andere SIB-projecten opgestart? Ik heb al eens aangegeven dat de huidige procedure zwaar is en de vooropgestelde ‘key performance indicator’ (KPI) te complex. U zou dat samen met VDAB bekijken. Hoe zit het daarmee?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Ronse, zoals u weet is een social impact bond een publiek-private samenwerking waarbij een sociale dienstverlener, een investeerder en een overheidsorgaan een contract aangaan om een maatschappelijk probleem met hoge maatschappelijke kosten aan te pakken. Een investeerder draagt het financiële risico en wordt pas terugbetaald als het project slaagt. Er zijn vandaag bij VDAB twee SIB’s lopend. Eén om NEET-jongeren te begeleiden naar werk – opgestart in januari 2019 – en één om langdurig zieken te begeleiden – opgestart in oktober 2020.
De eerste voor NEET-jongeren in Antwerpen had een dubbele doelstelling. Naast het bereiken en activeren van deze jongeren beoogde het experiment ook het SIB-model te testen en te evalueren. Dit project wordt ondersteund door het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO).
VDAB geeft aan dat de eerste meetresultaten voor NEET-jongeren positief zijn, maar met slechts drie groepen gemeten, waarvan één definitief, is het zeer voorbarig om cijfers te gaan interpreteren.
Voor het SIB-model leggen de partners momenteel samen met VDAB en het Programma Innovatie Overheidsopdrachten de laatste hand aan een evaluatiedocument. Zodra dit document opgeleverd is, zal het beschikbaar gesteld worden en kunnen de conclusies besproken worden.
Hieruit kunnen we ook lessen trekken om bij eventuele toekomstige SIB’s de procedure anders aan te pakken.
Voor de SIB RIZIV om langdurig zieken aan het werk te krijgen, is de opdracht gestart in oktober vorig jaar in Antwerpen, Limburg en Oost-Vlaanderen. Collega, u zult begrijpen dat het nog veel te vroeg is om daar resultaten uit te trekken. Met dit project wil VDAB voor arbeidsmarktongeschikt erkende werkzoekenden een dienstverlening die leidt tot tewerkstelling uitbesteden.
VDAB besteedt de SIB’s uit via de wet Overheidsopdrachten en ontwikkelt hiervoor een sui-generisprocedure die meer flexibiliteit biedt. De uitbestedingsprocedure op zich is niet zwaarder dan bij een gewone uitbesteding. De voornaamste tijdsbesteding bij de opmaak van een SIB vloeit voort uit de complexiteit van de inhoudelijke probleemstelling en de open dialoog die de onderhandelingen daardoor vereisen, wat op zich ook niet onlogisch is, want het gaat over een maatschappelijk probleem waarvoor ook VDAB nu eenmaal niet over een wonderoplossing beschikt en waarvoor het echt van belang is dat de spelregels voor de start voor iedereen duidelijk zijn. Daarom sta ik er positief tegenover om ook voor complexe problemen innovatieve financieringsmechanismen aan te wenden. Dus ik volg het project met veel interesse en ik ben ervan overtuigd dat ook deze vraag voer zal zijn voor nog andere vragen in de toekomst.
De heer Ronse heeft het woord.
Er valt eigenlijk niet veel te repliceren. Ik heb vooral begrepen dat de evaluatie van de SIB’s in Antwerpen nog bezig is, dat de minister wel interesse heeft om een (onverstaanbaar) te zetten op de SIB’s, maar dat het nu nog wat precair is. Ik denk, minister, zeker gelet op de mismatch op onze arbeidsmarkt en het feit dat heel wat groepen toch nog een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben – maar als we die wat herscholen richting andere sectoren kunnen we al veel oplossen – en gelet op het feit dat we nieuwe groepen mensen trachten te verleiden, zoals langdurig zieken, maar ook niet-uitkeringsgerechtigden, dat er echt heel veel potentieel zit om met het systeem van de SIB’s te werken. Ik vind dat ook een heel slim systeem, omdat je eigenlijk aan je VDAB-structuur heel weinig moet aanpassen. Het is een private investering die speelt. Het zijn ook geen subsidies. Het is echt heel resultaatgericht, ook heel transparant.
Ik hoop, minister, dat we in het kader van onze relance echt wel werk gaan maken van de SIB’s en de inzet van de SIB’s, ik ben alleszins een enorme believer. Ik stel ook voor, op het moment dat het verhaal in Antwerpen rond is en dat die evaluatie matuur is, dat dat misschien ook naar deze commissie komt of dat we misschien zelf op bezoek kunnen gaan op die locatie in Antwerpen – ik heb vernomen dat ze daar een locatie hebben –, zodat ze ons die resultaten een keer aan den lijve kunnen voorstellen. Ik denk dat we daar echt heel veel mee kunnen doen.
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, wordt vervolgd, ik volg dit ook met veel interesse, collega Ronse, zoals u weet.
De vraag om uitleg is afgehandeld.