Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Minister, de nachttreinen zijn blijkbaar in opmars. Er zouden gesprekken aan de gang zijn over mogelijke nachttreinen tussen ons land en verschillende Europese bestemmingen. Een van de mogelijkheden waarover wordt gesproken, zijn nachttreinen vanuit de Zweedse stad Malmö. Er werden ook al andere verbindingen aangekondigd. Zo zou er vanaf de lente van 2022 een nachttrein komen die Brussel verbindt met Praag via Amsterdam, Berlijn en Dresden. Als die nachttreinen er effectief komen, dan kan dat een opportuniteit zijn om meer toeristen vanuit heel Europa naar Vlaanderen te halen, natuurlijk na de coronacrisis. De federale minister van Mobiliteit heeft ook al laten weten dat NMBS een rol zou kunnen spelen in dit verhaal.
Minister, hoe percipieert u de impact van nachttreinen naar ons land op het Vlaamse toerisme? Zullen ze een positieve impact hebben op de hoeveelheid toeristen die de weg naar Vlaanderen vinden?
Bestaat er een strategie om Vlaanderen te promoten in het buitenland als toeristische bestemming die vlot bereikbaar is via de nachttrein? Zo ja, wat behelst deze promotie en welke landen worden geviseerd? Zo nee, is hier nood aan?
Hebt u al contact gehad met de federale minister van Mobiliteit over de nachttreinen?
Minister Demir heeft het woord.
Het aanbod nachttreinen met een verbinding naar Vlaanderen neemt heel fel toe. Begin 2020 werd een nachttrein tussen Brussel en Wenen opgestart. Voor de lente en zomer van 2022 zijn twee nieuwe lijnen aangekondigd: een nachttrein tussen Brussel en Malmö, en een nachttrein tussen Brussel en Praag, via Amsterdam en Berlijn. Voor eind 2023 wordt een derde verbinding aangekondigd: tussen Brussel en Berlijn via Frankfurt.
Het kabinet stelt vast dat er heel veel interesse bestaat om nachttreinen in te leggen. Gisteren nog werd het kabinet gecontacteerd door de Belgische onderneming Moonlight Express, die nachttreinen naar Berlijn en Barcelona wil inleggen. Dat is allemaal heel positief.
Ik zie natuurlijk het voordeel van nachttreinen. Zeker voor de middellangeafstandsreizen binnen Europa heeft dat heel veel zin en het is ook ecologisch zeer verantwoord en plezant. Je hoeft niet naar een luchthaven, en met kinderen is het heel vaak een hele belevenis. En het past natuurlijk ook in de visie van 'Reizen naar Morgen', waar we ook alternatieve manieren voor reizen onder de 600 kilometer aanmoedigen.
Met Toerisme Vlaanderen voeren we promotie voor nachttreinen op twee niveaus. We doen dat ten eerste op algemeen niveau, in het kader van reizen met de trein. We doen dat, traditiegetrouw, al jaren: reizen, zeker vanuit de buurlanden, denk aan Noord-Frankrijk, Zuidoost-Engeland, Nederland, Noordrijn-Westfalen. Dat zullen we ook blijven doen, omdat we vaststellen dat de interesse bij het brede publiek meer en meer toeneemt. Sindsdien zijn we ook bezig met Toerisme Vlaanderen om Oostenrijk, Duitsland, Zweden en Denemarken mee te nemen. Op verschillende platformen zetten we Vlaanderen ook op de kaart als een bereikbare bestemming met de trein.
Naast het algemeen kader hebben we ook meer specifieke verbindingen. We werken samen met de uitbaters van treinverbindingen naar Vlaanderen. Er wordt bijvoorbeeld vanuit Toerisme Vlaanderen samengewerkt met Oostenrijkse spoorwegmaatschappij ÖBB, rond de nachttrein Brussel-Wenen. Ook met de touroperator Railtours werkt Toerisme Vlaanderen nauw samen. Er zijn ook verschillende packages voor reizen met de trein. Kijk bijvoorbeeld naar de opstart van My Flanders Pass, als ‘goodie’ voor reizigers die zo’n reis boeken. Dat zijn allemaal heel specifieke regelingen.
We zien ook dat Europa 2021 heeft uitgeroepen als het jaar van de trein, waarbij men meer en meer Europeanen wil aanzetten om te reizen met de trein, en om naar toeristische bestemmingen te gaan. Ik heb ook gezien dat de federale minister de uitbouw van een netwerk van nachttreinen steunt, en daar zie ik natuurlijk ook een rol weggelegd voor NMBS. Ik hoop dat NMBS daarin een actieve rol wil nemen. Om die reden – aangezien het beheerscontract tussen de federale minister en NMBS zal worden opgesteld – zal ik eerstdaags ook wel contact opnemen met minister Gilkinet en met de NMBS, om de Vlaamse prioriteiten inzake toeristisch reizen mee op te nemen in het pakket, aanvullend met wat men federaal doet.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Ik wil het een beetje opentrekken. De manier van reizen zal in de komende jaren ongetwijfeld een impact hebben op het toerisme in Vlaanderen. Er is bijvoorbeeld ook de discussie over het aan banden leggen van korte vliegtuigreizen. In Frankrijk wil men dergelijke vluchten op korte termijn verbieden. Plus, er is ook de discussie rond de kerosineheffingen, of een vliegtuigtaks, om korte vliegtuigreizen te gaan beperken, en dat terwijl de luchtvaartmaatschappijen toch wel een moeilijke periode doormaken door de coronacrisis. Heel wat jobs dreigen dus verloren te gaan. Het uiteindelijke resultaat daarvan is dat het voor gezinnen die minder bemiddeld zijn onmogelijk gemaakt zal worden om op vakantie te gaan met het vliegtuig. Daar ben ik alleszins tegen. Gewone zakenreizen met het vliegtuig blijven mogelijk en ook mensen die het zich wel kunnen permitteren zullen met het vliegtuig kunnen blijven reizen, en zelfs meerdere keren per jaar.
Ik begrijp ook dat er heel wat federale bevoegdheden zijn, maar ik zou u toch willen oproepen om in overleg te blijven gaan met alle bevoegde instanties. Ik keer even terug naar de nachttreinen. Ik vraag me af of dergelijke treinen ook wel rendabel zullen zijn. Vroeger was er een netwerk van nachttreinen, maar dat is verloren gegaan door de komst van de hogesnelheidstreinen. Wat die hogesnelheidstreinen betreft, minister, bent u daar ook bereid om met de buurlanden en de Federale Regering samen te zitten om eventuele blinde vlekken in de hogesnelheidsverbindingen te bekijken, en te bespreken wat er kan worden gedaan om de kostprijs naar beneden te halen? Of ziet u zelf meer mogelijkheden in nachttreinen dan in hogesnelheidstreinen of vliegtuigen?
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Voorzitter, beste collega’s, minister, ik sluit me graag even aan, want ik heb vorig jaar ook twee vragen om uitleg gesteld over nachttreinen, specifiek over Oostenrijk dan. Minister, ik herinner me dat u toen al heel positief reageerde op die mogelijkheid van reizen met de trein. U hebt toen ook gewezen op de promotie die veelvuldig wordt gevoerd daaromtrent. Dat moeten we ook zeker voortzetten, want in de toekomst zal het aantal bestemmingen alleen maar ruimer worden. Het is ook een echte win-winsituatie: toeristisch, maar ook qua klimaatbewustzijn. Er werd al verwezen naar de gemakkelijkheid van het inchecken en naar de rust. Als de kinderen op verschillende momenten naar het toilet moeten, heeft men op de trein veel meer gelegenheid om dat op een chille manier aan te pakken. Er is ook een massa tijd om te lezen over de regio waar men naartoe gaat. Bij voorkeur gaat men dan naar Vlaanderen, om hier te genieten van al het moois dat we in petto hebben.
U hebt vorige keer geantwoord dat er plannen waren om samen met NMBS een duurzaamheidsproject op te zetten, dat hopelijk in 2021 concreet zou worden gemaakt. Mijn aansluitende vraag is dan ook of er nog vorderingen zijn op dat vlak.
U verwees ook naar proefprojecten met betrekking tot schoolklassen. U zou die ook op die treinen willen krijgen. Ik weet dat er plannen waren wat Oostenrijk betreft, maar bent u van plan om dat ook ruimer te nemen, dus ook wat andere bestemmingen betreft?
Minister Demir heeft het woord.
Collega Talpe, u hebt me daar in het verleden inderdaad ook al over bevraagd. We hebben dat van in het begin ook mee op de radar van Toerisme Vlaanderen gezet, dat daar een heel actieve rol in speelt, net omdat dat natuurlijk ook past in heel de visie van Reizen naar Morgen. Zeker als het gaat over middellange afstanden binnen Europa moeten we dat blijven ondersteunen.
U verwees ook even naar een duurzaamheidsproject. Dat staat nog altijd op stapel, maar we wachten natuurlijk tot als de crisis wat voorbij is. NMBS heeft nu zelf niet echt middelen hiervoor, vernemen wij. We zullen moeten overleggen om te bekijken hoe we dat toch kunnen doen.
Dan was er de vraag over het netwerk van nachttreinen. Collega Slagmulder, zoals u weet, wordt dat uitgebaat door de nationale spoorwegmaatschappijen. Die zijn natuurlijk ook aandeelhouder van de hogesnelheidstreinuitbaters. Die hebben natuurlijk de nachttreinen ook afgeschaft om de concurrentie te verminderen. Dat is dus iets dat ook wel tot het beheer van NMBS behoort. De bottomline is dat we met Toerisme Vlaanderen zeker de boot niet missen. We gaan zelf ook in onderhandeling met bepaalde Europese lidstaten en steden waarvan we denken dat ze potentieel hebben voor Vlaanderen. We zullen dat de komende maanden en jaren ook blijven doen. Aan de andere kant zullen we natuurlijk ook wel in overleg gaan met NMBS en de federale minister om de Vlaamse prioriteiten mee te laten ondersteunen in de beheersovereenkomst die ze aan het opstellen zijn, opdat daar toch wel de nodige aandacht naartoe zou gaan.
De vraag om uitleg is afgehandeld.