Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer De Loor heeft het woord.
Een maand geleden hadden we het in de commissie Binnenlands Bestuur over het hybride werken en de vervanging van de omzendbrief plaats- en tijdsonafhankelijk werken. Terwijl de nieuwe omzendbrief en de discussie toen betrekking hadden op hybride werken in postcoronatijden, gaat deze vraag over vandaag, waarbij verplicht maximaal aan thuiswerken wordt gedaan vanwege de nog steeds durende coronapandemie en de gezondheidsgevaren die daarmee gepaard gaan.
Het Facilitair Bedrijf is de beheerder van de gebouwen van de Vlaamse overheid. Ook Het Facilitair Bedrijf denkt al een tijd na om de grote VAC-gebouwen (Vlaams administratief centrum) in elke provinciehoofdstad een andere invulling te geven. Hybride werken is wereldwijd aan een opmars bezig. Er wordt daarbij ingezet op flexibele werkplekken en een zeer hoge graad van digitalisering. Fysieke dossiers en archieven zullen daardoor op termijn tot het verleden behoren.
Het Facilitair Bedrijf zou echter een paar weken geleden de boodschap gebracht hebben dat vanaf mei 2021 de diensten van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) en Expertise Beton en Staal (EBS) hun intrek zouden nemen in het VAC Hasselt. Er was nochtans bepaald dat hybride werken pas vanaf 2023 algemeen ingang zou vinden. Dit zou betekenen dat het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), maar ook het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) en het agentschap Zorg en Gezondheid (ZG) nu reeds verplicht worden om dit hybride werken al gedeeltelijk in te voeren. Deze opdracht zou ook in andere provincies gegeven zijn, waarbij Antwerpen al het verst zou staan in deze oefening.
Om de verhuizing – in het geval van Hasselt gaat het dan over VLAIO, Flanders Investment & Trade (FIT) en EBS – mogelijk te maken, worden alle werknemers van AWV en MOW verplicht om in de loop van de volgende weken hun bureau leeg te maken en de inhoud van hun persoonlijke kasten te halveren. Deze vraag lijkt me niet echt te getuigen van verantwoord en redelijk gedrag in deze coronatijd. Vandaag is telewerken verplicht en het zal nog een tijdje verplicht en aanbevolen blijven. Nu de werknemers naar de werkvloer sturen, staat haaks op de boodschap die de verschillende regeringen en virologen uitdragen.
Bovendien gebeurt dit zonder voorafgaande bevraging, overleg of betrokkenheid, en dat leidt tot onzekerheid bij de medewerkers. Deze sfeer draagt niet bij aan het versterken van het draagvlak voor het hybride werken, integendeel. Naar verluidt zou Zorg en Gezondheid weigeren om deel te nemen aan deze operatie.
Bent u op de hoogte van deze demarche tijdens de nog steeds geldende coronarestricties? Zo ja, wat zijn de motieven om dit snel-snel door te voeren? Zo niet, wie heeft het initiatief genomen om dit in gang te zetten?
Zijn de plannen om dit versneld door te voeren gelijklopend voor de verschillende VAC’s? Wat is de stand van zaken?
Werd er een risicoanalyse gemaakt met betrekking tot het besmettingsgevaar? Stel dat de medewerkers besmet worden op de werkvloer door het coronavirus, wie neemt hiervoor dan de verantwoordelijkheid?
Klopt het dat er bij Zorg en Gezondheid geen bereidheid is om aan deze oefening deel te nemen? Zo ja, wat zijn de redenen hiervoor?
Vindt u het niet aangewezen om voor de medewerkers een bevraging en/of een participatie- en informatietraject op te zetten om ervoor te zorgen dat de vele onbeantwoorde vragen een antwoord krijgen en de ongerustheid wordt weggenomen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
De voorliggende vraag gaat over een herhuisvesting ten gevolge van twee elementen. Enerzijds is er de vraag van VLAIO en FIT om hun huidige huurovereenkomst op te zeggen en te verhuizen naar het VAC Hasselt. Anderzijds is de huurovereenkomst ten behoeve van EBS opgezegd door de verhuurder. Gelet op het efficiënt gebruik van overheidsmiddelen maakt VLAIO gebruik van de opzegmogelijkheid van zijn huurovereenkomst in 2021.
Ook voor corona was het gebruik van de werkplekken door AWV beperkt, zo blijkt uit metingen. Daarom is Het Facilitair Bedrijf met AWV in overleg gegaan om ervoor te zorgen dat VLAIO en FIT kunnen worden gehuisvest in het VAC Hasselt, in de ruimte die wordt vrijgemaakt door AWV. Verder overleg tussen Het Facilitair Bedrijf en AWV in de week van 22 februari 2021 verliep positief. Voor EBS wordt een andere oplossing gezocht.
Hopelijk blijkt uit mijn relaas dat het hier niet gaat over een versnelde invoering van het hybride werken. Het is zeker niet de bedoeling om snel-snel te werk te gaan, maar eerder om een oplossing te bieden aan tamelijk beperkte voorvallen. Voor de invoering van het hybride werken is een programmamanager aangeduid en wordt het programma stelselmatig vorm gegeven. Aangezien de goedkeuring nog maar vrij recent is, zijn de eerste grote realisaties van dat hybride werken te verwachten in 2023-2024.
Vandaag zijn al onze gebouwen veilig toegankelijk op voorwaarde dat er rekening wordt gehouden met de veiligheidsmaatregelen zoals die gekend zijn en gecommuniceerd worden. U vindt die terug op de volgende website: https://overheid.vlaanderen.be/nieuws/maatregelen-gebouwen-en-dienstverlening-hfb. Aan AWV is gevraagd dat ze hun medewerkers in beperkte aantallen naar kantoor laten komen om het besmettingsgevaar te beperken. Indien personeelsleden toch besmet worden op de werkvoer, is dat de verantwoordelijkheid van de werkgever.
Zorg en Gezondheid is maar zijdelings betrokken bij deze verhuisbewegingen. Het agentschap heeft aangegeven dat het wil wachten tot deze crisis voorbij is om intern te verhuizen. Het Facilitair Bedrijf wil deze wens honoreren.
Deze verhuisbewegingen zijn uiterst beperkt en de nodige communicatie wordt via de leidinggevenden opgenomen.
Het echte programma rond hybride werken heeft hier dus eigenlijk niets mee te maken. Het moet nog uitgerold worden.
De heer De Loor heeft het woord.
Minister-president, uw antwoord getuigt van de ondertoon die ook wel in mijn vraag zat. Er is blijkbaar een gebrek aan informatie, waardoor er verhalen ontstaan dat dit het gevolg is van het vervroegd aanvatten van het hybride werken. Dat komt natuurlijk het draagvlak voor het hybride werken niet ten goede.
U zegt dat die huurcontracten zoals voorzien worden beëindigd. Ik zou dan voorstellen dat hierover met de verschillende betrokken diensten wordt gecommuniceerd, minister-president. Zo kan men hen – tussen aanhalingstekens – geruststellen, ook over de oefening die gepland is en dat deze coronaproof zal gebeuren. In deze tijden is het enerzijds heel belangrijk dat er met die coronamaatregelen rekening wordt gehouden. Anderzijds moet men er ook voor zorgen dat het draagvlak voor dat hybride werken zeker niet wordt ondermijnd. Vandaar ook mijn pleidooi om daar zeker extra communicatie op in te zetten, minister-president.
Ik heb wel niets gehoord over de situatie in andere provincies, minister-president. Er werd mij verteld dat Antwerpen daarin nog verder zou staan. Wat is de stand van zaken in de andere provincies, of blijft die oefening beperkt tot het VAC Hasselt?
De heer Muyters heeft het woord.
Dit is een heel goede zaak. U realiseert hiermee een efficiëntiewinst. Hebt u een idee van de grootteorde van de efficiëntiewinst die hiermee gepaard gaat?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer De Loor, ik zal laten navragen of er nu nog nood is aan meer communicatie, want uw vraag dateert al van een paar weken geleden. Ik denk dat de situatie intussen is opgelost. Als er extra communicatie nodig is, zullen we daar zeker voor zorgen.
Dan is er uw vraag over de andere provincies. Ik dacht dat ik gezegd had dat dit over een specifiek geval gaat. In Hasselt waren er opportuniteiten en men heeft daarvan gebruikgemaakt om dit te regelen. Het grote project rond hybride werken is nog maar net beslist. Dat moet nog uitgerold worden. Daar wordt heel de Vlaamse overheid bij betrokken.
Als u vraagt naar de efficiëntiewinst van deze specifieke oefening, dan gaat het gewoon over twee huurcontracten die aflopen en de verhuizing naar een gebouw. Ik kan nu niet juist zeggen welke ordegrootte van budget daarmee gepaard gaat. In ieder geval zal het volledige plaatje van het hybride werken voor een oppervlaktebenutting van 50 procent van wat we vandaag gebruiken zorgen. Dat is wel gigantisch. Ik moet u echter het antwoord schuldig blijven voor deze specifieke oefening. Dat zal niet geweldig veel zijn. Het gaat niet over zo veel mensen. Het gaat hier over een opportuniteit die werd geboden nadat een aantal huurcontracten afliepen.
De heer De Loor heeft het woord.
Ik dank u voor uw antwoord, minister-president. De andere provincies vallen dus onder het programma voor hybride werken. De uitrol daarvan is voorzien vanaf 2023.
Ja, tenzij er weer zulke huureinde-opportuniteiten zijn.
Ik wil nog vragen om bij de invoering van dat hybride werken veel aandacht te hebben voor het welzijn van de medewerkers. Men gaat niet gewoon over naar veel meer thuiswerken. Daarmee is de kous niet af. Er moet met heel wat andere factoren rekening worden gehouden die betrekking hebben op het welzijn van de medewerkers.
Ik volg het zeker in de toekomst verder op.
De vraag om uitleg is afgehandeld.