Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Warnez heeft het woord.
Minister, nog voordat de examens begonnen zijn, zijn de studenten al een beetje gevat door de nodige examenstress. De algemene uitrol van de vaccinaties komt dichterbij, en het wordt duidelijk dat studenten hun tweede prik misschien wel midden in de tweede examenperiode zullen krijgen. En daar zijn ze al mee bezig.
Het is uiteraard goed dat studenten zo snel mogelijk aan de beurt komen – wat ons allemaal betreft: liever morgen dan overmorgen. Maar we weten natuurlijk niet wanneer elke student wordt opgeroepen. De Taskforce Vaccinatie, die belast is met de vaccinatiestrategie, heeft al aangegeven dat het vervroegen van de vaccinaties voor de studerende jeugd vanwege die examens er niet zomaar in zit. Dat is ook normaal. Ik denk dat we dat wel begrijpen. Er zijn immers heel veel mensen die een bepaalde drukke periode hebben, bijvoorbeeld op het werk. Het is moeilijk om daar allemaal rekening mee te houden.
Er is gelukkig ook enige flexibiliteit bij de vaccinaties. Na een uitnodiging kan de student zijn of haar vaccin binnen de dertig dagen inplannen. Dan kun je wel wat schuiven. Maar we moeten er rekening mee houden dat er studenten zijn die tijdens de examenperiode zullen worden gevaccineerd.
Het is ondertussen ook algemeen geweten, zonder dat we dat moeten overdrijven, dat je na zo’n vaccinatie een of twee dagen ziek kunt zijn of je wat minder goed kunt voelen. Dat betekent dat studenten zich misschien minder goed zullen voelen tijdens de examenperiode. En misschien zullen ze er daardoor voor kiezen om zich niet te laten vaccineren. Dat moeten we uiteraard te allen tijde vermijden. Ziekte mag eigenlijk geen reden zijn, ook strikt juridisch, om een examenkans te ontnemen. Toch zien we in de meeste onderwijs- en examenreglementen dat er binnen universiteiten en hogescholen toch een bepaalde appreciatiemarge is om inhaalexamens te organiseren in geval van ziekte. Het komt dan de examinator, de voorzitter van de examencommissie of iemand anders toe om te bepalen of een student een alternatieve datum krijgt. Bij de ene hogeronderwijsinstelling is die appreciatiemarge al wat groter dan bij de andere. Die appreciatiemarge kan zinvol zijn, maar in coronatijden is dat toch iets anders. Het niet voorzien van een inhaalexamen kan studenten er immers toe aanzetten om geen vaccin te laten zetten.
Minister, hoe bekijkt u die problematiek? Hebt u daarover al contact gehad met de studenten? Ziet u daar oplossingen voor? Zult u in overleg gaan met de universiteiten en hogescholen, zodat geen enkele student een examenkans wordt ontnomen, omdat hij of zij ervoor heeft gekozen om zich te laten vaccineren?
Minister Weyts heeft het woord.
Laat mij eerst zeggen, bij wijze van overweging: laat ons hopen dat het vaccinatiebeleid aan snelheid kan winnen en dat onze studenten zo snel mogelijk aan bod kunnen komen. Dat kan er inderdaad voor zorgen dat er een vaccinatie met eventuele bijwerkingen – maar ik denk dat dat ook uitermate beperkt is – kan plaatsvinden tijdens een evaluatieperiode. Maar je kunt inderdaad ook perfect herboeken. Je kunt ter zake zelf keuzes maken met betrekking tot de inplanning van de vaccinatie.
Dat maakt dat het vermoedelijk toch veeleer uitzonderlijk zal zijn dat vaccinatie, met bijwerkingen, samenvalt met een evaluatiemoment. Ik weet dat alle hogeronderwijsinstellingen via hun onderwijs- en examenreglement modaliteiten voorzien om om te gaan met ziektesituaties. En dat is dan in dezen van toepassing. Dan zullen de algemene regels gelden die gelden bij ziekte. Ik vertrouw erop dat de hogeronderwijsinstellingen daar op de gepaste wijze mee zullen omgaan en ervoor zullen zorgen dat studenten geen examenkansen zullen worden ontzegd. Ik denk dat ze daar in het verleden altijd een goede praktijk rond gehanteerd hebben. Wat de oorsprong van de ziekte is, is eigenlijk secundair. Als er ziekte is, is er in het examenreglement altijd een bepaling opgenomen om net aan zulke ziektesituaties te kunnen beantwoorden.
De heer Warnez heeft het woord.
Minister, het is toch iets dat leeft. Want het is niet altijd zo dat je automatisch een nieuwe examenkans krijgt als je ziek bent. Dat is niet in die onderwijs- en examenregelingen (OER’s) gebeiteld. Dat is zo om praktische redenen, want soms kun je geen inhaalexamen organiseren. Het is echt iets dat leeft, zeker bij de studenten en bij de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS). Het lijkt mij belangrijk om hen daar even over aan te spreken, minstens over gerust te stellen. Een signaal kan voldoende zijn.
Dat is één aspect, minister. Daarnaast is het belangrijk om hen te laten deelnemen aan die examens en zich daar goed op te laten voorbereiden. De beslissing van het Overlegcomité gisteren over het niet mogelijk zijn van contactonderwijs volgende week, is een stap achteruit. We hebben daar al veel zaken over gehoord, gisterenavond, vannacht, vanmorgen. Maar wat ik nog niet hoorde over de voorbereiding van de examens, minister, is hoe het zit met de studieruimtes die lokale besturen kunnen organiseren. Op de hogescholen en universiteiten zullen die er mogen zijn. Op 1 december 2020 hebt u, samen met ministers Somers en Dalle, een omzendbrief gestuurd naar de lokale besturen, waarbij de mogelijkheid werd gecreëerd om die studieruimtes, die stille plekken te organiseren. Nu de paasvakantie aanbreekt, een belangrijke periode voor die studenten om zich voor te bereiden op de examens – het is het eerste deel van hun blokperiode – zou het goed zijn om ook daar duidelijkheid over te hebben. Kan dat nog steeds? Zijn er nieuwe voorwaarden? Of blijft die omzendbrief behouden?
De heer Daniëls heeft het woord.
Minister, ik dank u.
Collega’s, ik heb hierover studenten gehoord. Op de brieven vanuit het agentschap Zorg en Gezondheid staat heel duidelijk dat je een ander vaccinatiemoment kunt inplannen. Ik denk dat we studenten vooral moeten aanraden om dan een ander moment in te plannen. Ten eerste, omdat de meesten zullen worden gevaccineerd daar waar ze wonen. En als ze dan op kot zijn, zouden ze zich moeten verplaatsen. Alleen al op dat vlak, zou ik mijn examen vrijwaren en mijn vaccinatie misschien met een week uitstellen, één, vanwege de tijd die je nodig hebt om ernaar toe te gaan, en twee, omdat je potentieel inderdaad wat zieker zou kunnen zijn. Ten tweede, zoals de minister aangeeft: ziek is ziek. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen ziek door vaccinatie of ziek door mononucleosis.
Ik heb ook gezien dat de studenten gisteren de nieuwe maatregelen hebben gevierd in de verschillende studentensteden. Blijkbaar valt het al bij al wel mee. Nee, alle gekheid op een stokje. Het is gewoon niet fijn en niet goed dat de fysieke lessen niet kunnen doorgaan. Van die kotbubbel is er ook al geen sprake meer, want het gaat nu naar vier. Ik ben heel benieuwd wat er in het ministerieel besluit over de kotbubbel zal staan. Als je met zes op kot zit, welke twee gaan er dan naar huis, in de filosofie van de samenscholing? Dat zal dan via een of andere stemming gebeuren.
Ik betreur dat. Ik betreur het ten zeerste dat we daar echt niets in vooruitgaan. Maar wat de examens betreft, collega’s, lijkt het mij wel duidelijk wat de minister heeft geantwoord. Collega Warnez, ik denk dat we de studenten moeten aanraden om hun vaccinatie opnieuw in te plannen, mocht die toevallig in de examens vallen. Maar ‘fingers crossed’ dat we dan al de 18-, 19-, 20-, 21-jarigen zouden vaccineren. Als ik het zo hoor, weet ik niet of we er dan al zullen zijn.
Minister Weyts heeft het woord.
Er werd een concrete vraag gesteld over de studieplekken. Nog maar gisteren heb ik met de hogescholen en universiteiten afgesproken dat we de mogelijkheid tot het organiseren van die studieplekken behouden.
Twee, het is misschien nog wat vroeg, maar we zullen er met minister Somers voor zorgen dat er opnieuw een initiatief kan worden genomen door de lokale besturen om daarin te voorzien. We zullen het hernemen van de omzendbrief zeker bekijken. Ik wil niet voor mijn beurt spreken, maar ik denk dat minister Somers dat ook wel genegen zal zijn.
De heer Warnez heeft het woord.
Voor de duidelijkheid: VVS had toch wat zorgen over die vaccinaties. We moeten die zorg dus opnemen. Als we vanuit de instellingen en vanuit de minister van Onderwijs het signaal kunnen geven ‘ziek is ziek’ en dat dat automatisch betekent, wat juridisch zo niet is, dat het recht op een nieuw examen daar is, dan ben ik daar alvast heel tevreden mee.
Bedankt, minister, om het samen met de ministers Somers en Dalle op te nemen voor het opnieuw voorzien van lokale stille studieplekken.
De vraag om uitleg is afgehandeld.