Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif heeft in een interview met de Amerikaanse nieuwszender CNN laten weten dat hij Europese bemiddeling wenst om het nucleair akkoord te redden dat in 2015 werd ondertekend tussen Iran, de VS, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Rusland, China én de EU. Ondertussen is Iran wel herbegonnen met het verrijken van uranium tot maar liefst 20 procent, een duidelijke overtreding van dat nucleair akkoord, een akkoord dat net het Iraanse atoomprogramma aan banden zou moeten leggen. Dit akkoord werd door de vorige Amerikaanse president, Donald Trump, eenzijdig opgezegd in 2018. Met het aantreden van de nieuwe Amerikaanse president, Joe Biden, komt er nu blijkbaar een opening in de onderhandelingen. De vraag is dan ook hoe de Europese Unie op de vraag van Teheran zal reageren.
Eén zaak staat vast: vanuit Iran verwacht men een eerste stap van de Verenigde Staten. Men zoekt immers naar een oplossing om eventueel de sancties tegen Iran op te heffen. Er wordt ook aangestipt dat de hoge vertegenwoordiger voor het Europees buitenlands beleid, Josep Borrell, zou moeten optreden als bemiddelaar.
Minister-president, vandaar de vragen die ik had voorgelegd. Werd u betrokken in een standpuntbepaling inzake een eventuele bemiddeling door de EU om tot een oplossing te komen in het dossier van een nucleair akkoord met Iran? Bent u een voorstander van het akkoord met Iran? Wat is het standpunt van de Vlaamse Regering inzake de eventuele bemiddeling door de EU in dit akkoord? Zal deze zaak worden besproken in het Overlegcomité, of is ze daar al besproken, en welke initiatieven werden er hieromtrent al dan niet genomen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Goeiemiddag allemaal, voor een vergadering die – zo heb ik de indruk – langer zal zijn dan normaal. ‘In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister’, zegt men soms, maar we zullen daar voor de rest maar niks aan vastknopen.
Mijnheer Deckmyn, ik kom tot uw vraag. Ik werd niet betrokken bij de standpuntbepaling. We zijn inderdaad een voorstander van het nucleair akkoord met Iran. De Europese Unie is het akkoord altijd blijven respecteren, ondanks het uittreden door de Verenigde Staten onder president Trump. We hopen dat de Verenigde Staten onder president Biden opnieuw zullen toetreden. Het is echter ook van cruciaal belang dat Iran zelf de voorwaarden van het akkoord opnieuw gaat respecteren. Het belang van de nucleaire deal kan volgens mij niet worden onderschat, enerzijds wegens de handelsbelangen en anderzijds gezien het feit dat enkel een open economische relatie met Iran garanties kan bieden voor verdere dialoog, onder meer over mensenrechten. Ons standpunt is dan ook dat, aangezien de EU steeds een belangrijke bemiddelende rol heeft gespeeld met betrekking tot het akkoord, het aangewezen is dat ze die rol verder op zich neemt. Deze kwestie werd niet besproken binnen het Overlegcomité, en zal daar ook niet worden besproken, omdat in het Overlegcomité gedeelde bevoegdheden worden besproken en dit, denk ik, niet onder die definitie valt. Dit is dus iets dat normaal gezien niet naar het Overlegcomité komt.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister-president, dat antwoord was inderdaad ‘Beschränkung’. Mijn vraag was trouwens ook relatief kort. Daar mag u dus ook niet over klagen.
Ik ben sowieso blij dat u een akkoord nastreeft, maar u zegt niet betrokken te zijn geweest in de standpuntbepaling. Ik vroeg me af of u het niet vreemd vindt dat Vlaanderen daar niet in wordt betrokken. U stelt ook dat dit niet thuishoort in het Overlegcomité. Waar hoort het dan wel thuis? U bent toch de minister die bevoegd is voor het buitenlandse beleid. Het gaat ook over een erg belangrijk standpunt. Er wordt ook een standpunt van de Europese Unie verwacht. Ik dacht dan dat ook Vlaanderen zijn inbreng daarin zou kunnen hebben, maar uit uw antwoord meen ik te begrijpen dat u zich neerlegt bij het feit dat u helemaal niet wordt betrokken bij een standpuntbepaling hieromtrent.
Ik vind dat vreemd. Ik had toch gehoopt dat u hierin meer proactief het standpunt van Vlaanderen vertolkt zou hebben.
De heer Nachtergaele heeft het woord.
Dank u wel voor de vraag, collega Deckmyn. ‘Kort’ lijkt het thema van de dag te worden, dus ik ga ook kort aansluiten en even uitweiden naar de situatie van professor Djalali. Als we het over Iran hebben, is die naam nooit ver weg. Gisteren verscheen er nog een interview met zijn vrouw waarin die opnieuw klaagt over de omstandigheden waarin hij wordt vastgehouden. Blijkbaar wordt hij constant onder zware belichting gezet, ook ’s nachts, en is er sprake van ondervoeding. Er is nu ook duidelijk de link gemaakt met het dossier van de veroordeelde spion in ons land. Djalali wordt meer en meer de speelbal van diplomatieke spanningen. Minister-president, hebt u nog nieuws in dat verband? Zijn er nog acties ondernomen vanuit Vlaanderen om zijn vrijlating af te dwingen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Het is niet omdat het woordje ‘Iran’ in de vraag voorkomt, dat we ineens het hele woordenboek waar Iran … Voorzitter, ik zou eigenlijk wel willen dat u, zeker als er zoveel vragen op het spel staan, in uw rol als voorzitter de thema’s beperkt tot waar de vraag over gaat.
Neen, er zijn sindsdien geen bijkomende acties van Vlaanderen meer gebeurd richting Iran. Ik kan natuurlijk voortdurend iedere keer opnieuw een ambassadeur naar de toestand vragen. Die boodschap is gegeven. Als er nuttige interventies zijn die we kunnen doen, zal ik dat zeker niet nalaten. Maar iedere keer opnieuw hetzelfde doen, ik denk dat dat niet zo heel veel indruk maakt.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister-president, ik stel maar vast dat u hebt geantwoord op de vraag van collega Nachtergaele, maar niet op de mijne. Ik had toch aangegeven dat het vreemd is dat u zich niet betrokken voelt in een standpuntbepaling ten aanzien van Iran en het nucleair akkoord.
U had een commentaar gegeven en geen bijkomende vraag gesteld. Die commentaar is voor uw rekening. U had geen bijkomende vraag gesteld. Vlaanderen is bevoegd in foro interno, in foro externo en bij mijn weten is nucleaire veiligheid geen Vlaamse bevoegdheid. Maar goed, ik kan mij vergist hebben. Ook na vijf jaar minister van Binnenlandse Zaken en wél verantwoordelijk voor nucleaire veiligheid geweest te zijn, kan ik mij vergissen. Wij zijn bevoegd op buitenlands vlak, en dat is al zeer verregaand in vergelijking met andere federale staten – wat mij betreft nog niet verregaand genoeg, maar dat is een ander debat – maar in dezen zijn wij niet bevoegd. Wel belanghebbend natuurlijk, maar niet bevoegd.
Oké, ik stel vast dat u zeker niet buiten de lijntjes wenst te kleuren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.