Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, donderdag 4 februari was Wereldkankerdag. Kanker is een verschrikkelijke ziekte, die elk jaar heel veel slachtoffers maakt. Vorig jaar werden er 40 procent minder kankers vastgesteld. Dat is op zich een goede zaak, maar de kans is groot dat er in het algemeen minder kankerdiagnoses zijn gesteld. Op dit moment wordt er geschat dat er zo’n 5000 onopgemerkte kankergevallen zijn ten opzichte van vorig jaar. Zowel de behandeling als de nazorg is een heel belangrijk aspect, maar alles begint met preventie.
Het preventiebeleid inzake kanker van de Vlaamse overheid werpt zijn vruchten af. Dat blijkt ook uit het jaarrapport van 2020 van het Centrum voor Kankeropsporing, dat de bevolkingsonderzoeken naar kanker coördineert in opdracht van de Vlaamse overheid en daarvoor samenwerkt met Kankerregister. Dankzij onze bevolkingsonderzoeken inzake borst-, dikkedarm- en baarmoederhalskanker krijgen jaarlijks meer dan 1.600.000 Vlamingen de uitnodiging om zich te laten onderzoeken. Men stelt vast dat er een duidelijke stagnatie is van het aantal deelnames. Daarom moeten er meer inspanningen worden geleverd om de deelnamegraad nog te verhogen. In deze tijden van corona is dit zeker ook niet evident, en sommige mensen stellen hun onderzoek uit omdat ze bang zijn om naar het ziekenhuis of naar een dokter te gaan. Het is nu dus zeker belangrijk om mensen erover te sensibiliseren dat het ook in tijden van corona superbelangrijk is om deel te nemen aan de bevolkingsonderzoeken en om de geplande onderzoeken zeker niet uit te stellen.
Minister, men gaf ook aan dat er 2021 een nieuwe mediacampagne zal worden ingezet om mensen nog meer te motiveren en aan te zetten tot actie. Is er al een zicht op die nieuwe mediacampagne? Op welke manier zal er ook in de nieuwe campagne extra aandacht zijn voor de jongere doelgroepen?
Minister Beke heeft het woord.
De nieuwe campagne heet ‘Bla bla bla’. Het creatieve concept vertrekt vanuit een filosofie die voor ons allemaal zeer herkenbaar is, denk ik. We hebben het druk. Er is dus altijd wel iets dat dringender is dan al het andere. Kanker vroeg opsporen is belangrijk. Van uitstel komt afstel: als je iets niet meteen doet, dan loop je het risico dat het er niet van komt.
De ‘Bla bla bla’-campagne start vanuit die herkenbare excuses. Zo proberen we mensen in de doelgroep van de bevolkingsonderzoeken naar kanker duidelijk te maken dat het belangrijk is om deel te nemen of om ten minste iets te ondernemen als ze worden uitgenodigd. Dat kost niet veel tijd en moeite. De eerste golf binnen de nieuwe media-aanpak vond al plaats in januari 2021. Op die manier konden we het piekmoment van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, dat traditioneel in mei plaatsvindt, laten samenvallen met de internationale maand van de baarmoederhalskanker. Deze campagne richt zich op de doelgroep vrouwen van 25 tot en met 64 jaar. Bij de keuze van de kanalen spitste men zich extra toe op de jongere doelgroep. Het nieuwe concept werd zo voor het eerst toegepast op volgende mediakanalen in heel Vlaanderen: de radiozender MNM, Spotify, de handvaten van de Carrefour-winkelkarren, broodzakken bij 950 bakkers in centrumsteden, online via Facebook, YouTube enzovoort. Het volgende piekmoment vindt plaats in maart, rond het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker. Dat bevolkingsonderzoek richt zich naar mannen en vrouwen van 50 tot en met 74 jaar. De mediaplanning wordt op dit moment uitgewerkt. Ten slotte vindt in oktober ook nog het piekmoment inzake borstkanker plaats, voor vrouwen tussen 50 en 69 jaar.
In mijn antwoord op uw eerste vraag gaf ik al aan dat er in januari bijzondere aandacht is besteed aan de jongere doelgroep. De voornaamste reden daarvoor is dat een groot gedeelte uit deze groep tijdens de schoolloopbaan vaak al de HPV-vaccinatie heeft gehad, en onterecht denkt dat een uitstrijkje niet meer nodig is.
Voor de bevolkingsonderzoeken dikkedarmkanker en borstkanker starten we vanaf 50 jaar. De doelgroep die voor het eerst een uitnodiging krijgt, zal extra aandacht krijgen. Dus als u ‘jongere doelgroepen’ ook interpreteert als de doelgroep die voor het eerst in beeld komt bij een campagne, dan geldt ook voor de campagnes inzake dikkedarmkanker en borstkanker dat we de jongere doelgroepen bijzondere aandacht zullen geven.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw zeer positieve antwoord. De ‘Bla bla bla’-campagne leeft toch al enorm, heb ik ook al vernomen. Het is dus goed dat we daar zeker extra op inzetten.
Vorige week, op Wereldkankerdag, lanceerde ook de Europese Unie haar kankerbestrijdingsplan, waarin een aantal verbeteringen worden voorgesteld met betrekking tot diverse aspecten, zoals onderzoek, preventie, detectie en financiering. In Vlaanderen kunnen we natuurlijk alleen maar spreken voor onze bevoegdheden, zijnde preventie, gezond leven en de bevolkingsonderzoeken, en daar dus ook verder op inzetten om ermee aan de slag te gaan. Daarom is mijn concrete vraag: hoe kunnen we toch ook als Vlaanderen onze schouders mee blijven zetten onder dat Europese plan? Met andere woorden: wat kan Vlaanderen doen om die doelstellingen van het Europese kankerbestrijdingsplan te bereiken? Ik denk dat dat vorige week ook uitvoerig in de media aan bod is geweest. Europarlementslid Cindy Franssen heeft er toen voor geijverd om daar verder op in te zetten, en ik denk dat Vlaanderen daar ook zeker de schouders onder kan zetten.
Mevrouw Sleurs heeft het woord.
Mijn vraag sluit volledig aan bij die van collega De Rudder. Hoe zal Vlaanderen zich inpassen in het Europese plan? Minister, naar aanleiding van de beleids- en begrotingstoelichting (BBT) had ik u daar ook over ondervraagd. Heeft Zorg en Gezondheid al uitgemaakt welke accenten wij zullen leggen die passen in het EU4Health-programma?
Minister Beke heeft het woord.
Ik moet eens opvragen hoever we daar precies concreet mee staan. Die gegevens heb ik zo niet bij mij.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Oké, dat krijgt dan nog wel een vervolg, veronderstel ik. Maar goed, ik denk dat iedereen het er wel mee eens is dat de coronacrisis geen vrijgeleide mag zijn voor kanker, dat men de onderzoeken die worden uitgevoerd, zeker niet mag uitstellen. Een gezonde levensstijl is uiteraard ook belangrijk, en deelnemen aan de bevolkingsonderzoeken is zeer belangrijk, om van daaruit verder in te kunnen zetten op preventie. Laten we dus vooral verder werken aan een positief preventiebeleid, allemaal samen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.