Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Vraag om uitleg over de positie van de sector van de lokale diensteneconomie in het VIA 6-akkoord
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werden deze vragen om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, een paar weken geleden hebben we in deze commissie het sociaal akkoord voor de Vlaamse zorg- en welzijnssector en het effect hiervan op de maatwerkbedrijven besproken. In de pers werd op woensdag 27 januari bericht dat u tot een nieuw akkoord gekomen bent met de sociale partners uit de maatwerkbedrijven: de 22.000 doelgroepwerknemers in de Vlaamse maatwerkbedrijven krijgen dit jaar een koopkrachtverhoging van 1,1 procent. Voor de maatwerkers gaat het om een anciënniteitstoeslag voor hen die minstens 4 jaar in dienst zijn. Afhankelijk van de nieuwe loonnorm, die dan in 2023 bepaald zal worden, is er vanaf 8 jaar anciënniteit ook een tweede toeslag mogelijk. De begeleiders van de maatwerkers krijgen een verhoging op hun jaarlijkse premie.
Ook werd er een akkoord gevonden voor een eenmalige toekenning van ecocheques ter waarde van 300 euro en een verhoging met 125 euro voor de ecocheques voor alle werknemers van de maatwerkbedrijven. Ten slotte werden er in het akkoord ook nog 50 bijkomende jobs en 2,7 miljoen euro voor digitaliseringsprojecten overeengekomen.
Wanneer en op welke manier worden de 50 extra plaatsen toegekend aan de maatwerkbedrijven? Hoe zal dit proces verlopen? Hoe verhoudt dat zich tot de 280 extra plaatsen in het voorziene groeipad voor het collectief maatwerk?
Tijdens de bespreking van de begroting 2021 werd aangegeven dat het groeipad wordt uitgetekend en in 2021 operationeel moet worden. Kunt u daar meer toelichting bij geven?
Voor digitalisering en technologische evolutie wordt blijvend 2,7 miljoen euro uitgetrokken. Waarvoor zullen deze middelen worden ingezet?
Boven op de jaarlijks terugkerende middelen wordt eenmalig in 12 miljoen euro voorzien voor het versterken van de kwaliteit en de professionalisering van de sector. Wat is de doelstelling en wat zal er met deze middelen gebeuren?
Het akkoord beloont ook ervaring. Daarnaast blijven we de ambitie koesteren om meer doorstroom naar het normale economische circuit te realiseren. Hoe ziet u dit evenwicht?
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Minister, op woensdag 27 januari raakte het goede nieuws bekend dat, in navolging van een voorakkoord op 24 november 2020 voor de hele zorg- en welzijnssector, er nu ook een definitief akkoord is voor de maatwerksector, wat koopkracht en kwaliteit betreft. Daarmee voorziet u niet alleen in extra financiële middelen – jaarlijks 8,1 miljoen euro voor een koopkrachtverhoging van maatwerkers en begeleiders –, maar ook in een stevige financiële injectie voor versterking van kwaliteit, uitbreiding, digitalisering en duurzaam werkgeverschap. Het betreft 6,6 miljoen euro recurrente middelen en 12 miljoen euro éénmalige steun.
Ik hoor op het terrein, minister, tevredenheid bij alle betrokken partijen, zowel bij de bedrijven als bij de werknemers. Ik ga er dus vanuit dat het een gedragen akkoord is. In de commissie van 7 januari hebben we het hier al uitgebreid over gehad, maar toen waren de onderhandelingen nog lopende.
Naast de maatwerkbedrijven zijn er natuurlijk ook de lokale diensteneconomie-organisaties (LDE-organisaties). Die bedrijven behoren ook tot de sociale economie. Een aantal LDE-organisaties zitten in paritair comité 329.01, de socio-culturele sector, en vallen traditioneel dus ook onder het VIA-toepassingsgebied (Vlaams Intersectoraal Akkoord).
Wat is de positie van de LDE-sector in VIA 6?
Kunnen deze LDE-organisaties ook rekenen op extra koopkrachtmiddelen en kwaliteitsversterking voor hun sector? Wat is daaromtrent de stand van zaken van de onderhandelingen?
In het verleden kwam de toeleiding van kwetsbare personen, zowel naar collectief maatwerk als naar LDE, al ter sprake in deze commissie, specifiek dan het feit dat de toeleiding soms moeizaam verloopt en dat vrije LDE-plaatsen onvoldoende worden ingevuld. Welke initiatieven neemt u om de toeleiding naar de LDE-initiatieven voldoende te waarborgen?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, bedankt voor uw vragen en uw aandacht voor het akkoord dat gesloten is. Ik ben heel blij dat er, zoals jullie zeggen, een unaniem akkoord gesloten is. Op 15 januari 2021 bereikten de werkgeversfederaties, alle vakbonden – dus ook de socialistische vakbond – en mijn kabinet een ontwerp van akkoord. Dat is goedgekeurd door de Vlaamse Regering en op 26 januari 2021 volgde tot slot de formele goedkeuring door de centrale onderhandelingsgroep van VIA 6. Dit is, collega’s, het allereerste deelakkoord in de grote zorg- en welzijnssector. De maatwerksector is aldus de eerste deelsector die een definitief akkoord heeft bereikt over koopkracht én kwaliteit. U weet dat er in de zorg al een akkoord is over koopkracht, maar nog niet over kwaliteit. Ik ben bijzonder tevreden dat iedereen dit akkoord heeft goedgekeurd.
Jullie kennen volgens mij de inhoud van VIA 6, want er is ook uitgebreid over gecommuniceerd: de koopkracht wordt versterkt en er is oog voor de vele uitdagingen rond kwaliteit. Ik ga dus de deelvragen beantwoorden.
Die 50 extra plaatsen komen boven op het reeds voorziene groeipad van 215 extra jobs in collectief maatwerk. Dat extra contingent is goed voor 5 miljoen euro en werd in het najaar 2020 reeds goedgekeurd.
Wat die 215 extra plaatsen betreft: die eerste oproep staat in het teken van de duurzame circulaire economie en loopt volop. Het is mijn ambitie om die 215 extra plaatsen operationeel te krijgen tegen 1 april 2021. En zodra VIA 6 in al zijn technicitiet is omgezet, zal ook de tweede oproep, voor die 50 extra plaatsen, gelanceerd kunnen worden.
Collega Claes, het klopt dat in VIA 6 ook aanzienlijke middelen worden ingezet voor het faciliteren van digitalisering en technologische evoluties, maar ook die zaken, zoals de assistieve of ondersteunende technologie – dat zijn die cobots – met het oog op werkbaar werk, de digitale vaardigheden en de transformaties, werken we nu verder uit met de sector.
Met de eenmalige kwaliteitsmiddelen zetten we in op professionalisering en innovatie van de eigen werking. De sociale partners geven trouwens aan dat deze uitdagingen postcorona nog scherper op de agenda zullen komen.
De doorstroom naar het normaal economisch circuit moeten we omzichtig benaderen. Door de coronacrisis vindt er zeer weinig doorstroom plaats, maar zodra de economie weer volledig op gang is, moeten we daar ook mee vooruit.
Collega Vandromme, de LDE-ondernemingen zijn sinds VIA 5 betrokken bij de VIA’s, voor zover zij tot welbepaalde specifieke paritaire comités (PC’s) behoren. Een derde van alle LDE-voltijdsequivalenten (vte’s), zo’n 900, vallen onder PC 329.01, het paritair comité van de socio-culturele sector. De VIA 6-onderhandelingen over koopkracht en kwaliteitsmaatregelen zijn voor dat PC nog niet afgerond.
Ik wil wel meegeven dat er naar aanleiding van de VIA 6-besprekingen eind 2020 nog 1 miljoen euro is toegekend aan het Vormingsfonds LDE, ten bate van álle LDE-ondernemingen, ongeacht of ze nu wel of niet onder PC 329.01 vallen. Ik vind het van belang dat alle LDE-werknemers voldoende vormings- en opleidingsmogelijkheden hebben.
Wat de toeleiding naar LDE-ondernemingen betreft, loopt er momenteel een bevraging met een concreet actieplan. Er wordt gepeild naar de redenen voor het niet-benutten van dat LDE-contingent. Er worden ook concrete oplossingen voorgesteld, bijvoorbeeld een betere toeleiding door VDAB of de heroriëntatie van de LDE-opdracht. Deze oefening loopt nog. Stel dat er in de praktijk opnieuw onbenutte plaatsen vrijkomen, dan zal er onmiddellijk gepaste actie volgen.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Het klopt: tijdens de commissie van 7 januari 2020 hebben we het sociaal akkoord ook al besproken en toen waren de onderhandelingen over hoe die extra middelen voor kwaliteitsverhoging en digitalisering ingezet zouden worden, nog volop bezig. Toen was er sprake van 6 miljoen euro en 12 miljoen euro eenmalig, in het kader van de relance. Nu las ik in het persbericht over het sociaal akkoord dat men spreekt over 12 miljoen euro, 50 extra plaatsen plus 2,7 miljoen euro voor digitalisering en technologische evoluties. Het is me nog niet helemaal duidelijk waar die 6 miljoen euro voor dient: die 50 plaatsen – ongeveer 3,3 miljoen euro – en dan die 2,7 miljoen euro extra? Misschien kunt u straks verduidelijken hoe dat nu precies zit.
Maar terug naar de commissie van begin dit jaar, toen de bal in het kamp van de sociale partners lag om een bestemming te vinden voor die budgetten. U lichtte toen al een tipje van de sluier en we drukten toen met zijn allen de hoop uit op een snel akkoord. Dat akkoord is afgerond. We kunnen verder kijken en ik hoop ook dat die plaatsen snel ingevuld en toegekend kunnen worden. Is daarvoor al in een timing voorzien? Dat was me ook nog niet helemaal duidelijk.
Tijdens de bespreking van de begroting 2021 gaf u ook aan dat die extra plaatsen prioritair zouden worden toegekend aan maatwerkbedrijven die het tewerkstellen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt verbinden aan duurzame en circulaire economie. Hoe zal dat worden waargemaakt?
Als we teruggaan naar die commissie van 7 januari, hebben we ook gesproken over die jobbonus, die we als waardevol instrument kunnen gebruiken om werken te belonen en ook het minimumloon te verhogen. Kunt u daar al meer over vertellen?
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor het antwoord. Misschien moet ik starten met te benadrukken dat ik ongelooflijk veel waardering heb voor uw inzet voor de toch wel meest kwetsbaren in onze samenleving.
Het eerste bijvraagje betreft de oproep rond de circulaire economie, waar collega Claes ook al naar verwees. Als ik goed geïnformeerd ben, dan moesten de aanvragen ingediend worden voor 20 januari.
Minister, u hebt gezegd dat dit tegen 1 april 2021 van start zou kunnen gaan. Dan zouden de diensten of organisaties wellicht van start kunnen gaan. Alles wordt nu beoordeeld. Wanneer krijgen die diensten en organisaties een akkoord of een toelichting over de stand van zaken?
U hebt verklaard dat de coronacrisis een grote impact heeft op de doorstroming naar regulier werk. Mijn vraag is welke stappen nog worden gezet om die doorstroming te versterken.
Ik heb nog een specifieke vraag over de lokale diensteneconomie en de sociaal-culturele sector. Ik waardeer dat 1 miljoen euro voor vorming en opleiding is gegeven, maar hebt u er enig zicht op wanneer de onderhandelingen zouden worden afgerond? Ik heb dat niet goed begrepen. Kunt u misschien nog even herhalen wanneer die 900 medewerkers in de sociaal-culturele sector daar enig zicht op krijgen?
Minister Crevits heeft het woord.
Ik heb een paar zaken daarnet al verklaard, maar ik zal op de punctuele vragen antwoorden.
Van het bedrag van 6 miljoen euro dat voor recurrente kwaliteit is bestemd, gaat 1,1 miljoen euro naar de 50 bijkomende plaatsen. Dat is helder. De andere 215 bijkomende jobs passen in het groeipad van 2020 en staan in het teken van de circulaire, duurzame economie. Die dossiers worden nu beoordeeld en moeten op 1 april 2021 volledig klaar zijn.
De doorstromingstrajecten liggen momenteel even stil. Ik heb de redenen uitgelegd. Er kunnen geen fysieke stages plaatsvinden. Zodra de coronacrisis weer zuurstof geeft, hoop ik dat we tempo kunnen maken. We kunnen dit niet zo maar laten doorgaan, want het gaat om een heel kwetsbare groep. Ik denk dat de vraagstellers ook niet willen dat het op die manier zou gebeuren.
Mevrouw Vandromme, de onderhandelingen in PC 321 lopen nog. Ik heb geen glazen bol. Het gaat ook om een andere bevoegde minister en een andere onderhandelingsgroep. Ik hoop dat dit snel wordt afgerond. De maatwerksector was de eerste deelsector die volledig klaar was. Ik heb nog eens 1 miljoen euro meer voorzien voor de lokale diensteneconomie die onder het ander paritair comité valt. Ze moeten daar met elkaar spreken.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, ik dank u.
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Ik zou graag een glazen bol willen, want dan zouden we misschien weten wanneer we van dit virus verlost zullen zijn. Ik hoop in elk geval snel naar de kapper te kunnen gaan.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.