Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer De Roo heeft het woord.
Minister, in De Tijd van vorige week stond er een interview met Luc Van den Hove en Mieke De Ketelaere. Zij gingen dieper in op de positie van Vlaanderen en Europa in de globale AI-techrace (Artificiële Intelligentie). Op het einde deden ze de volgende aanbeveling voor het beleid: “Je moet investeren in waarin je al sterk bent. Vlaanderen heeft een heel sterke biotechsector, laat ons dan de link leggen tussen nanotechnologie en de biotech. Laat ons de nieuwe sensoren en diagnosticatools die we kunnen ontwikkelen voor de gezondheidssector combineren met AI die sterk scoort voor privacy en databeheer. Het is politiek niet gemakkelijk keuzes te maken, maar ik denk dat het belangrijk is dat met visie wordt geïnvesteerd in de sterktes. Dat geldt voor Vlaanderen, maar ook voor Europa. Dat zal de enige manier zijn om ons sterk te positioneren in de globale innovatiewedloop.”
De aanbevelingen uit dat artikel sluiten natuurlijk nauw aan bij het Vlaamse beleidsplan Artificiële Intelligentie dat de Vlaamse Regering heeft aangenomen op 22 maart 2019. De invulling van het eerste luik van dat beleidsplan – het top strategisch basisonderzoek – werd via een besluit van de Vlaamse Regering op 28 juni 2019 goedgekeurd. Daarin werden vier uitdagingen – challenges – en toepassingen – usecases – geïdentificeerd.
Volgens dat beleidsplan zouden de onderzoeksprogramma’s jaarlijks worden herzien via een viertal evaluatiemechanismen: één, self-assessment; twee, de oproep voor nieuwe onderzoeksrichtingen met een duidelijke focus; drie, een jaarlijks voorstel van geactualiseerde onderzoeksportfolio; vier, een jaarlijks rapport voor industrieel-wetenschappelijke review.
Ook de Europese Commissie heeft een AI-strategie aangenomen met in april 2018 onder andere een gecoördineerd plan om AI-strategieën en -ontwikkelingen te stimuleren in de lidstaten. De evaluatie van dat plan zou ook in het eerste kwartaal van 2021 beschikbaar moeten zijn.
Minister, wat zijn de belangrijkste resultaten na de eerste jaarlijkse evaluatie van het onderzoeksprogramma?
Hoe evalueert u de initiatieven van de Europese Commissie vanuit de kansen voor Vlaanderen?
Minister Crevits heeft het woord.
Ik kreeg een flashback, want u hebt woensdag in de commissie Landbouw ook een vraag gesteld rond AI.
Eerst en vooral wil ik meegeven dat het een programma voor basisonderzoek is. Het gaat over een onderzoeksprogramma over meerdere jaren. De verwachtingen inzake concrete output na één jaar onderzoek mogen nog niet te hoog zijn.
Wat zijn de belangrijkste resultaten die we nu al kunnen vermelden? Ik geef er een vijftal, waarvan er enkele ook internationaal worden erkend.
Ik ben heel blij dat er aandacht voor is, want ik vind dat er veel te weinig aandacht gaat naar zaken waarin wij tot de wereldtop behoren.
Ten eerste, de analyse van CT-beelden (computertomografie) van longen. Dankzij de snelle en objectieve analyse van de CT-beelden, een onderzoekstechniek die gebruik maakt van röntgenstraling, verloopt de triage van covidpatiënten efficiënter en vermindert de druk op intensivecareafdelingen. Het resultaat van dit onderzoek wordt nu dagelijks door dokters wereldwijd gebruikt.
Ten tweede, de detectie van epileptische aanvallen. Het internationale en bekroonde onderzoek rond de Neureka-challenge maakt de vroege detectie van epileptische aanvallen mogelijk met een minimum aan valse alarmmeldingen.
Ten derde, het verwerven van inzichten over de immuunrespons van covidpatiënten. In het kader van het project COVID-19 Cell Atlas werden nieuwe methodes ontwikkeld om grootschalige ‘single-cell’ datasets te analyseren om gedegen kennis en betrouwbare inzichten te genereren over de immuunrespons van covidpatiënten.
En dan is er nog een onderzoek naar de effecten van COVID-19 op MS-patiënten. Er is een data-infrastructuur opgezet om het effect van COVID-19 op MS-patiënten te kunnen bestuderen met data van verschillende centra. Dat onderzoek loopt in samenwerking met een team van artsen en kinesitherapeuten.
Er is ook nog een voorbeeld uit de industriële context. Nieuwe controlemethodes die sensordata van machines in groep slim combineren, worden nu uitgetest op data van windmolenparken in de Noordzee. Het doel is een verhoogde opbrengst van energie en een langere levensduur van cruciale onderdelen in de windmolens. Op de website van Kanaal Z is er een aflevering van de reeks ‘Z-Into AI’ te zien over die succesvolle ontwikkeling.
De aandacht daarvoor kan wat mij betreft niet hoog genoeg zijn.
Het internationaal adviescommissie heeft zijn jaarlijks rapport gemaakt en zegt daarin: “Wij feliciteren het programmamanagement en de deelnemers met een succesvol eerste jaar. Uitstekend werk! We feliciteren ook de regio Vlaanderen met het initiatief om dit programma te lanceren en te financieren. Na het eerste jaar toont het programma het potentieel om Vlaanderen een belangrijke stap voorwaarts te stuwen in de ontwikkeling en het gebruik van geavanceerde AI-technieken. Naar onze mening dient het initiatief als een inspirerend voorbeeld voor andere Europese regio’s.” In het kader van ‘wees eens positief op Twitter’ is dit er toch eentje dat kan tellen, collega’s.
Het Europese AI-plan zet de Europese strategische beleidsdoelen uit. Die initiatieven gaan ook heel breed. Voor Vlaanderen is het programma ‘Horizon Europe’ uiteraard van belang. Er komt ook een initiatief om een Europees netwerk van excellente AI-onderzoekers op te richten. Er is een partnerschap tussen de Commissie en de Europese industrie rond ‘AI, Data & Robotics’. Er is ook een nieuw programma opgezet, met name ‘Digital Europe’, waarbij men een netwerk van European Digital Innovation Hubs wil oprichten.
We zullen vanuit Vlaanderen dus heel fors kunnen inspelen op die initiatieven. We doen het eigenlijk wel goed om veel van die Horizon-projectgelden te krijgen, maar we hebben natuurlijk ook het voordeel dat we al veel opgericht hebben.
Ook voor ‘AI en ethiek’ is de verwachting dat ons Kenniscentrum Data & Maatschappij succesvol projectfinanciering zal kunnen krijgen. Het satellietkantoor van het European Institute for Innovation & Technology in Antwerpen zal ook een positieve rol kunnen spelen voor de Vlaamse AI-start-ups.
We verwachten dat de Vlaamse instellingen in het netwerk van excellente onderzoeksgroepen zullen worden opgenomen, want bij dat van ‘AI, Data & Robotics’ zijn Imec en Flanders Make nu al betrokken.
Voor het Digital Europe-programma heeft Vlaanderen uitzicht op een European Digital Innovation Hub. Er zijn negen hubs gepreselecteerd die dit jaar kunnen meedingen naar Europese erkenning en financiering. Een ervan heeft ook artificiële intelligentie als hoofdthema.
Dus om met één woord op uw tweede vraag te antwoorden: de Europese initiatieven zijn veelbelovend voor Vlaanderen.
De heer De Roo heeft het woord.
Bedankt, minister. Uit uw antwoord blijkt duidelijk dat er heel wat initiatieven lopende zijn. U hebt het ook gezegd: Vlaanderen heeft al geïnvesteerd, Vlaanderen heeft een aantal technieken en een aantal bedrijven en spin-offs die daar sterk op inzetten. Uw antwoord gaf de kans om goede voorbeelden in de kijker te zetten. We moeten dat zeker doen. En we moeten dat blijven doen. We mogen vooral ook niet ter plaatse blijven trappelen. Het is een heel snel innoverend en wisselend thema. Hoe grote spelers als de Verenigde Staten en China nu bijvoorbeeld kijken naar data en artificiële intelligentie, ook daar zit wellicht nog een evolutie in waarbij mensen meer en meer gaan stilstaan en nadenken bij de vraag waar ze die datum naartoe sturen. Stuur je die naar een centraal datacenter? Of moet het slimme aspect van een aantal dingen ook bij sensoren en bij toestellen blijven hangen? Daar kunnen wij dan vanuit Europa misschien wel een rol spelen. We moeten daar sterk op blijven inzetten.
Ik ben ook tevreden dat we verder kunnen gaan op een aantal Europese ondersteuningsmechanismen. En laat ons hopen dat we ook in de toekomst verder inspirerend kunnen zijn voor andere regio's in de wereld. Bedankt voor uw antwoord.
Minister Crevits heeft het woord.
Ik ga volledig akkoord met uw tussenkomst, collega De Roo. We gaan sterk verder op de ingeslagen weg.
De vraag om uitleg is afgehandeld.