Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, overheidsopdrachten kunnen een doeltreffend strategisch middel zijn om de binnenlandse economie aan te zwengelen, in het bijzonder in coronatijden. Investeringen door de publieke sector kunnen een vliegwiel zetten op de economische relance van Vlaanderen. Maar het rapport van de Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO) ‘Aanbestedende overheden “winkelhieren” nog niet (genoeg)’ van 2019 toonde aan dat kmo’s slecht 32 procent van de aanbestedingen binnenhaalden in 2018. Daarmee blijven we ver onder het Europese streefdoel van 45 procent.
Daarom besloten UNIZO Limburg, werkgeversorganisatie Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden (VKW) en de provincie Limburg om de handen in elkaar te slaan om een digitaal platform voor aanbestedingen in Limburg te realiseren. Met het platform Aanbestedingen in Limburg richten ze zich zowel tot de aanbesteders als de ondernemers. Ze willen ervoor zorgen dat Limburgse aanbesteders en ondernemers makkelijk de weg naar elkaar vinden. Via de interactieve webstek kunnen zowel Limburgse overheden als bedrijven zich gratis en op een eenvoudige, gebruiksvriendelijke manier registreren als aanbesteder of als bedrijf. Aan de bedrijven wordt gevraagd om bij de registratie aan te duiden in welke sectoren of activiteitencategorie ze thuishoren. Via deze tool hebben publieke overheden een beter zicht op welke bedrijven in en rond hun gemeente eventueel in aanmerking komen voor hun opdrachten.
Zo’n platform kan enkel werken als er voldoende aanbieders en bedrijven geregistreerd zijn. Daarvan liet UNIZO Limburg alvast weten dat er zich al zeshonderd bedrijven geregistreerd hebben. Dat kunnen we als een succes bestempelen. Ik denk dat dit een mooi initiatief is. We hebben het al eens aangeraakt in voorgaande commissies. Collega Vanryckeghem heeft toen over het initiatief gesproken.
Minister, ik heb een paar opvolgingsvragen voor u. U ging dit initiatief zeker en vast goed bekijken.
Hoe staat u tegenover het platform ‘Aanbestedingen in Limburg’? Moet dit type project volgens u verder worden uitgerold in andere provincies en op Vlaams niveau?
Als antwoord op mijn vraag om uitleg van 11 juni 2020 over openbare aanbestedingen in ‘koop lokaal’-tijden antwoordde u dat we lokaal kopen fel mogen stimuleren en dat je bij lokale openbare aanbestedingen bepaalde parameters en objectieve criteria kunt hanteren om bedrijven uit de buurt zeker ook kansen te geven. U gaf aan dat u eerst nog wou beraadslagen om deze methodiek al dan niet op Vlaams niveau te hanteren. Hebt u dat verder bekeken, minister? Wat is uw standpunt over het hanteren van deze werkwijze bij Vlaamse aanbestedingen?
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u voor deze opvolgingsvraag. Ik vind het bijzonder positief dat er een matchmaking ontstaat waarbij ondernemingen die geïnteresseerd zijn in het uitvoeren van overheidsopdrachten kunnen worden gelinkt aan openbare besturen die overheidsopdrachten uitschrijven. In Limburg zijn er al meer dan zeshonderd kmo’s geregistreerd op www.aanbestedingeninlimburg.be. Dat is een nieuw initiatief.
Zeker doordat de initiatiefnemers zich expliciet richten naar de procedures waarvoor geen bekendmaking vereist is, hoofdzakelijk dus de onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking met een geraamd bedrag lager dan 139.000 euro, exclusief btw, mag er verwacht worden dat er een sterk bereik is bij lokale kmo’s én dat de meerwaarde voor het openbaar bestuur groot is.
Het openbaar bestuur kan via het platform geschikte uitvoerders vinden en de kmo’s krijgen inzicht in welke overheidsopdrachten er bestaan.
Ik begrijp dat ook dat de initiatiefnemers voldoende voorzichtig zijn en geen bijkomende bekendmakingsverplichting opleggen aan de openbare besturen, aangezien ze zich richten op overheidsopdrachten met een geraamde waarde onder de 139.000 euro. Ze blijven op die manier ook uit het vaarwater van opdrachten met een Europese bekendmakingsverplichting. Ook dat is positief, omdat zo bij de openbare besturen niet de indruk kan bestaan dat een publicatie op het platform een voldoende bekendmaking zou zijn. Je moet immers oppassen dat je altijd de regels blijft naleven.
Kan dat in andere provincies of op Vlaams niveau uitgerold worden? Ik vind dat dat zeker een doelstelling kan zijn, zowel van de Europese Commissie als van de Vlaamse overheid, om op die manier meer kmo’s te laten participeren aan overheidsopdrachten. Ik ben er een groot voorstander van dat dit initiatief bestaat en dat er meer van die initiatieven ontstaan. We weten uiteraard dat er ook private bedrijven zijn die zich specialiseren in het bekendmaken van overheidsopdrachten bij ondernemers. Het is voor mij dus een beetje zoeken wat we nu het best doen. Als er heel goede initiatieven ontstaan door private spelers en door ondernemersorganisaties, vind ik dat we die moeten laten groeien en dat we daar als overheid niet voor in de plaats moeten komen. Ik vind wel dat we ondersteunend kunnen werken. Het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) kan zeker een rol spelen in het bekendmaken van de initiatieven via de website. Dat hoeft niet veel werk te zijn, als je aantoont dat het bestaat en je legt er een link naartoe. Het kan ook via de nieuwsbrief en via de regionale of thematische overlegtafels, in samenwerking met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). We gaan contact opnemen met onze ondernemersorganisaties en de provincies om te kijken wat de verdere plannen in dit verband zijn.
Uw tweede vraag is een beetje moeilijker dan uw eerste. Een openbaar bestuur is verplicht om offertes te vergelijken van diverse ondernemers, ook bij de onderhandelingsprocedures zonder bekendmaking. Wat we zeker willen aanmoedigen, is dat openbare besturen in die procedure de lokale markt verkennen bij het zoeken naar geschikte dienstverleners voor hun opdracht. Als ze voldoende lokale ondernemers vinden die geschikt zijn om de opdracht uit te voeren en tussen die ondernemers op eerlijke wijze de concurrentie laten spelen, is het wel de lokale economie die wint. En dat is het doel, zeer terecht.
Ook binnen onze diensten van de Vlaamse overheid is er een bewustzijn voor onze Vlaamse economie. Er wordt in de procedures ook vaak gekeken naar geschikte Vlaamse aanbieders. VLAIO werkt bijvoorbeeld samen met het programma ‘Buying from Startups’ van Het Facilitair Bedrijf. Daarbij worden specifieke overheidsopdrachten onder de aandacht gebracht van technologische start-ups. De doelstelling is om die start-ups sterker toegang te geven tot de overheid, zodat ze referentieklanten beginnen op te bouwen, en andersom om het innovatieve van technologiestart-ups sneller binnen de overheid te kunnen brengen. Daar wordt dus ook fors op ingezet.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. Het platform Aanbestedingen in Limburg lijkt inderdaad een vliegende start te hebben genomen, met meer dan zeshonderd kmo’s die zich reeds geregistreerd hebben op het platform. Net als u zou ik dit soort van initiatieven dus graag aanmoedigen. De samenwerking en ondersteuning via VLAIO kan inderdaad zeer belangrijk zijn. Ik ga zeker ook akkoord met uw standpunt dat we private spelers ook moeten laten spelen.
Het tweede is natuurlijk een iets moeilijkere kwestie. We moeten daar inderdaad op een zeer objectieve manier en met een objectieve maatstaf mee omgaan. Ook daar is uw antwoord voor mij zeer positief. Het laat zien dat u daar al verder over nagedacht hebt, ook binnen de Vlaamse overheid, om daar rekening mee te houden. Bedankt.
Minister Crevits heeft het woord.
Bedankt voor de aanvullende opmerkingen, collega De Vreese. Ik denk dat we hetzelfde doel voor ogen hebben. Ik ben blij dat u positief reageert op onze inspanningen. Wat ik nu heel concreet zal doen, is ten eerste de initiatieven die er zijn, ook bekendmaken via VLAIO, en ten tweede ook eens bij de private actoren bevragen of er nog initiatieven zijn. Ik denk dat het goed zou zijn om dat in elke provincie of zelfs Vlaanderenbreed te hebben, om zo onze lokale kmo’s ook in coronatijden sneller toegang te geven, want vaak weten ze het niet. Wordt dus vervolgd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.