Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over maatregelen naar aanleiding van wantoestanden in slachthuizen
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werden deze vragen om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Minister, mijn vragen bestaan uit twee delen. Het tweede deel ga ik overslaan omdat u daarstraks al uitgebreid geantwoord hebt bij de collega’s, namelijk over de nieuwe inzet van zogeheten dierenwelzijnsinspecteurs in de slachthuizen. Dat debat hebben we daarstraks gehad.
Mijn vraag beperkt zich tot de beelden die naar boven gekomen zijn over dierenmishandeling in een slachthuis, dit keer een schapenslachthuis in Zele. Op de beelden zijn duidelijke inbreuken te zien: dieren worden in het rond gesmeten, dieren zien andere dieren geslacht worden en schapen hangen nog volledig bewust aan de slachthaak. De Europese wetgeving stelt duidelijk dat bij het slachten de dieren van elke vermijdbare vorm van pijn, spanning of lijden tijdens het slachten gespaard moeten blijven. Die praktijken zijn dus zowel moreel als juridisch onaanvaardbaar.
We hebben dikwijls een discussie over beelden die al dan niet anoniem worden genomen of zonder dat het gemerkt wordt. Maar ik heb daarstraks van u begrepen dat die beelden altijd bekeken worden.
Mijn vraag is: waren er al eerder overtredingen tegen het dierenwelzijn vastgesteld in dit slachthuis? Indien ja, wat waren de gevolgen van deze overtredingen voor het slachthuis? Wat bent u van plan om te doen na die nieuwe vastgestelde feiten op 30 september?
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Minister, ik ga mijn vraag ook wat inkorten, omdat we in tijdgebrek komen. Het klopt dat er na de beelden die in Torhout vrijgekomen zijn, opnieuw wanpraktijken zijn vastgesteld in een slachthuis, nu in Zele. Er is heel veel te zien op die beelden dat niet in overeenstemming is met de wet over dierenwelzijn. Zoals de collega ook al aanhaalde, is er een Europese verordening waartegen toch wel inbreuken kunnen worden vastgesteld.
De regels in Zele worden echt niet nageleefd. De schapen zitten al voor de slacht onder het bloed van hun soortgenoten. Ze kunnen zien, horen en ruiken hoe hun lotgenoten sterven, terwijl ze wachten op hun beurt. Dat is enorm stressvol voor die dieren.
Het wordt dus echt wel tijd dat er paal en perk gesteld wordt aan deze wanpraktijken in de slachthuizen. Welke initiatieven gaat u nemen opdat er niet nog dergelijke beelden naar buiten komen? Binnen welke tijdspanne gaat dit gebeuren? Zult u, na het verschijnen van deze beelden, extra controles uitvoeren in dit slachthuis en eventueel zelfs overgaan tot sluiting als zou blijken dat de wetgeving er manifest met de voeten wordt getreden?
Minister Weyts heeft het woord.
Zoals ik daarjuist al zei, worden beelden geanalyseerd. Wij krijgen een vloed van beelden binnen en soms zijn die gemonteerd. Mijn bekommernis is dat als men daarin te ver gaat, de geloofwaardigheid van alle beelden en van alle klachten wordt ondergraven. Ik vind dierenwelzijn essentieel en ik sta erop dat opgetreden wordt daar waar het dierenwelzijn wordt aangetast. Maar ik wil ook altijd de nodige objectiviteit bewaren en niet zomaar blind volgen wanneer een klacht wordt geformuleerd. Wat de beelden uit het slachthuis in Zele betreft, moet ik na analyse vaststellen dat er effectief een overtreding is. Schapen worden soms iets te lang gefixeerd vooraleer ze verdoofd worden en de keelsnede volgt niet altijd onmiddellijk na de verdoving. Uit de beelden blijkt echter ook dat de keelsnede snel genoeg na de verdoving volgt opdat de dieren niet opnieuw bij bewustzijn zouden komen.
Of dat ene schaap volledig bij bewustzijn aan de slachthaak hangt, zoals u zegt, is onmogelijk vast te stellen op basis van deze beelden. Zeker bij elektronarcose kunnen dieren die correct verdoofd zijn, sterke stuiptrekkingen vertonen. Dat is net zoals iemand die een epileptische aanval heeft. Dat wil echter nog niet zeggen dat het dier zich daar ook van bewust is. De dienst Dierenwelzijn heeft bij zijn controles in elk geval nooit vastgesteld dat de dieren onvoldoende verdoofd zouden worden en ook de zelfstandige dierenartsen met opdracht (DMO) van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) hebben dat nooit gemeld. In 2018 werden een pv en een waarschuwing opgesteld tegen het slachthuis. De inspectiedienst heeft toen maatregelen opgelegd en de uitvoering hiervan opgevolgd. Voorts werd een administratieve boete opgelegd. De controles in 2019 en 2020 hebben geen aanleiding gegeven tot het opstellen van een pv of een waarschuwing. Laat ons opletten niet elke klacht te beschouwen als een grote overtreding. We moeten waken over de geloofwaardigheid van ons dierenwelzijnsbeleid. Daarom ook moeten wij altijd het beeldmateriaal dat ons wordt bezorgd, nauwgezet analyseren.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Minister, ik ben het met u eens dat wij omzichtig moeten omspringen met beelden van bepaalde situaties. Maar ik wil toch aandringen om hard op te treden tegen overtreders die hervallen. Dat zou een krachtig signaal zijn voor heel de sector.
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Ik treed collega Vandenhove bij. Ik ben het ook eens dat die beelden eerst geanalyseerd moeten worden om zeker te zijn dat zij de werkelijkheid weergeven. Maar zoals mijn collega vind ik dat het echt nodig is dat er een duidelijk signaal moet komen. De boetes die uitgeschreven worden, moeten zwaar genoeg doorwegen opdat de slachthuizen voelen dat zij wel degelijk met het dierenwelzijn rekening moeten houden.
Ik blijf er ook op aandringen om toch onaangekondigde controles uit te voeren. Dan zullen er misschien wel andere dingen aan het licht komen. Daar kunnen we dan tegen optreden en het dierenwelzijn verbeteren.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik wil mij aansluiten bij deze vragen en uw stelling, minister, dat het beeldmateriaal heel goed geanalyseerd moet worden. Pas zo kan men correct de toestand inschatten en nagaan of de beelden niet gemanipuleerd zijn. Ik verwijs naar het debat eerder in de commissie over de controle en hoe die efficiënter kan verlopen. Ik ga mijn standpunt niet herhalen. Toch doe ik de suggestie om ook overleg aan te knopen met de organisatie die geregeld met dergelijke acties en beelden uitpakt. Het materiaal wordt in de publieke opinie immers gebruikt om een bepaald beeld op te hangen waarbij misschien ook wel vragen moeten gesteld worden. Knoopt u ook overleg aan met organisaties die, als er problemen zijn die terecht aanklagen, maar toch ook correct zouden moeten omspringen met beelden bij het publiek?
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Ik herhaal dat ik het heel belangrijk vind dat de oorsprong van beelden goed wordt nagegaan. Het publiek moet weten vanwaar die beelden komen, en of ze echt zijn. Heel vaak worden dergelijke beeldjes bovendien op een illegale manier gemaakt en jammer genoeg gaan ze vaak gepaard met heel wat dierenleed. Dat gaat in tegen onze algemene bekommernis om het dierenwelzijn in Vlaanderen te verbeteren. Vandaar opnieuw mijn oproep tot onaangekondigde controles. Wat die dierenorganisaties doen, zijn eigenlijk pogingen om onaangekondigd aan te tonen wat er misloopt. Het dierenleed dat daarmee gepaard gaat, moet vermeden worden door controles van dierenartsen, vliegende brigades en onaangekondigde controles van mensen die daartoe opgeleid zijn? Als de handhaving goed functioneert, zullen er misschien minder van die beelden opduiken.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik heb geïllustreerd dat wij beelden altijd wel nauwgezet controleren en daarbij grondig te werk gaan. Het verheugt mij vast te stellen dat wij het met zijn allen prima vinden dat wij starten met een versterkt Vlaams controlesysteem. Dat systeem maakt het mogelijk om slachthuizen op elk moment te inspecteren; de slachthuizen hebben dus permanent die dreiging boven het hoofd hangen. Veel slachthuizen zijn daarvoor zelfs vragende partij, om er vooral voor te zorgen dat de regelgeving van dierenwelzijn door alle spelers correct wordt nageleefd. Die Vlaamse controles zullen altijd variabel zijn.
Er wordt verwezen naar drie uur. Dat is niet altijd dezelfde drie uur. Het is belangrijk dat de slachthuizen beseffen dat ze op elk moment geïnspecteerd kunnen worden en dat er altijd iemand aan de deur kan staan. Ik denk dat dat ervoor moet zorgen dat de Dierenwelzijnswet gerespecteerd wordt in alle slachthuizen, op elk moment.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Bedankt. Ik wil niets meer toevoegen.
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Ik ben heel blij dat u zegt dat er te allen tijde controle kan zijn in de slachthuizen en ik ben het met u eens dat dit alleen maar ten goede kan komen aan de controle van het dierenwelzijn in de slachthuizen. Ik blijf dus hameren op de onaangekondigde controles. Dat is een eerste stap in de goede richting.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.