Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, we hebben gisteren in het actualiteitsdebat heel uitgebreid gedebatteerd over de kleurcodes in het onderwijs en wat er wel en niet kan. De lijn was zeer duidelijk, we hopen dat de scholen zo lang mogelijk open blijven en dat de leerlingen en leerkrachten in alle veiligheid naar school kunnen gaan. Het is dan misschien een beetje vreemd dat ik hier nu opnieuw die vraag stel naar de schoolvoorstellingen. Wel, ik denk dat dat nog altijd op een zeer veilige manier kan verlopen. Ik richt me tot u, minister-president, als minister van Cultuur omdat deze vraag niet alleen gaat over het belang van cultuur voor leerlingen maar ook voor de bredere jeugdtheatersector, gaande van de huizen, de theatergezelschappen tot de boekingskantoren.
Tijdens de gedachtewisseling van 2 september heb ik daarover ook al vragen gesteld. Ik schetste hoe groot het probleem is, het gaat over ongeveer 7000 schoolvoorstellingen per jaar, zowel door gesubsidieerde gezelschappen in gesubsidieerde huizen als door niet-gesubsidieerde gezelschappen in gesubsidieerde huizen en gezelschappen die opvoeringen brengen op locatie in scholen of in theaters in privébeheer.
Net zoals de brede cultuur- en evenementensector, lijden ook gezelschappen die schoolvoorstellingen brengen zwaar onder de coronacrisis. We zijn enkele weken geleden met de commissie nog op bezoek geweest in Antwerpen bij De Studio en het Toneelhuis waar we met verschillende spelers uit het veld hebben kunnen praten en waar de impact van corona op het jeugdtheater ons heel duidelijk is geworden. Wat is het probleem? Middelbare scholen mogen geen buitenschoolse activiteiten houden, zoals naar het theater gaan, vanwege de gele kleurcode. Kleuter- en lagere scholen mogen nog wel dergelijke activiteiten doen, maar het wordt afgeraden door koepels of netten. Ik heb tijdens die gedachtewisseling verwezen naar de Antwerpse schepen van Onderwijs Jinnih Beels die het Stedelijk Onderwijs adviseerde om geen buitenschoolse activiteiten meer te doen voor het kleuter- en lager onderwijs. Ook in Vilvoorde heeft de burgemeester daartoe opgeroepen. We zien dat de lokale besturen soms nog strenger zijn dan de richtlijnen voorschrijven.
Hierdoor staat deze sector zwaar onder druk. Bij een theatertour brengt men ook avondvoorstellingen voor jongeren, maar het merendeel van die voorstellingen zijn voorstellingen voor scholen. Wanneer deze schoolvoorstellingen wegvallen, is het niet meer haalbaar voor die theatergezelschappen om die theatertour nog uit te voeren. Tot hier het aspect van het belang voor de sector zelf.
Natuurlijk zijn die schoolvoorstellingen ook belangrijk voor de ontwikkeling en cultuureducatie van onze schoolgaande kinderen en jongeren. Kennismaking met cultuur maakt een essentieel onderdeel uit van de opvoeding van jongeren. Die schooluitstappen naar theater en musea zijn voor heel veel leerlingen vaak de enige manier om in aanraking te komen met kunst en cultuur en te kunnen proeven van ons rijke culturele aanbod.
Daarom heb ik tijdens de gedachtewisseling twee voorstellen gelanceerd. De eerste was een oproep aan u, minister-president, om te bekijken of de uitkoopsommen bijvoorbeeld via het Noodfonds betaald kunnen worden zodat die huizen geen publieksdruk meer hebben, en dus toch de voorstellingen kunnen laten doorgaan en de theatergezelschappen betalen, maar dan uiteraard niet voor lege zalen. Hierdoor behouden de artiesten hun werk en overleven de theaters ondanks de lagere publieksaantallen.
Een tweede voorstel was om te onderzoeken of er ook steun kan worden gegeven aan de boekingskantoren voor het jeugdtheater. Ik had toen al geschetst dat zij enkel een commissie krijgen indien er een voorstelling plaatsvindt. Maar de voorbije maanden hebben zij heel hard moeten werken om verschillende voorstellingen om te boeken, vaak twee, drie, vier keer vooraleer de voorstelling effectief doorging. Zonder steun bestaat de kans dat ook zij overkop gaan.
Minister, u hebt toen op beide suggesties geantwoord dat u die wilde bekijken. Het lijkt mij dus tijd om te vragen naar een stand van zaken.
Ziet u mogelijkheden om, binnen het restbedrag van het noodfonds, de sector van kinder- en jeugdtheater te ondersteunen door de uitkoopsommen van schoolvoorstellingen te betalen indien er voorstellingen worden geannuleerd? Ik heb deze vraag ingediend vooraleer het duidelijk was dat die activiteitenpremie er kwam. Misschien kan er in die richting worden gekeken? Dat is mijn bijvraag: ziet u daarin mogelijkheden? Ik heb nog heel wat vragen over die activiteitenpremie. Maar ik heb daarover een vraag ingediend, dus we zullen daar volgende week in detail op kunnen ingaan.
Welke steun ziet u mogelijk voor de boekingskantoren van het jeugdtheater?
Hebt u dit probleem voor de sector en de leerlingen, alsook de vrees voor strengere regels door koepels, netten en lokale besturen aangekaart bij uw collega-minister van Onderwijs? Ik heb immers begrepen dat er een wekelijks overleg zou plaatsvinden tussen het kabinet Cultuur en het kabinet Onderwijs. Ik ben heel benieuwd wat u daarin hebt aangekaart en wat er daar eventueel als mogelijke oplossing uit de bus komt. Ik kijk alvast uit naar uw antwoord.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Van de Wauwer, mijn antwoord op uw eerste twee vragen moet u zien in de situatie waarin we ons vandaag bevinden. U weet dat er morgen Overlegcomité is en dat de cijfers snel de slechte richting uitgaan. Het antwoord dat ik u nu geef, is dus voor de toestand en de code op de barometer waarin we nu zijn. Als het Overlegcomité morgen maatregelen neemt, zou dit weleens in een andere context kunnen komen. Ik zegt u dit gewoon op voorhand.
De Vlaamse Regering heeft op 9 oktober een nieuwe steunmaatregel voor de cultuursector goedgekeurd, namelijk de culturele activiteitenpremie. Deze premie is een forfaitaire subsidie om publieke activiteiten in de Vlaamse culturele sector voor de periode 1 september 2020 tot 31 mei 2021 te stimuleren.
De premie kan worden gebruikt voor de organisatie of uitvoering van een culturele activiteit, of voor de terbeschikkingstelling van infrastructuur voor een culturele activiteit. Je kunt de premie in schijven van 2000 euro, met een maximum van 20.000 euro, ontvangen.
Rechtspersonen of eenmanszaken komen in aanmerking voor de culturele activiteitenpremie als ze aan de voorwaarden voldoen. De meeste spelers uit de kinder- en jeugdtheaters kunnen hierdoor de nodige financiële ondersteuning ontvangen.
Indien u meer info wenst over de culturele activiteitenpremie, kunt u die terugvinden op de website van het departement cultuur, onder de categorie noodfonds cultuur: https://www.vlaanderen.be/cjm/cjm/cjm/cjm/cjm/cjm/nl/noodfonds-cultuur.
Ook boekingskantoren kunnen een aanvraag indienen voor de culturele activiteitenpremie. Nogmaals: als het Overlegcomité morgen, gezien de evolutie van de epidemiologische situatie, drastische maatregelen neemt, moeten we deze antwoorden uiteraard in die context bekijken.
Is er al overleg geweest met het departement Onderwijs? Zowel ikzelf als mijn kabinetsmedewerkers zijn hierover al langer in overleg met minister Weyts en zijn kabinet. Het onderwerp staat aan beide kanten hoog op de agenda. Ook gisterenavond heb ik de mogelijkheden besproken met minister Weyts. Jammer genoeg laat de huidige epidemiologische situatie het vandaag niet toe om schooluitstappen naar theater of musea voor leerlingen uit het secundair onderwijs weer toe te laten. Ik zou zelfs zeggen: gezien de epidemiologische situatie is dat nog minder mogelijk dan ooit. In kleurcode geel mogen wel voorstellingen op school plaatsvinden, ook al geeft dat toch een andere beleving dan voorstellingen in het theater of een museumbezoek ter plaatse. Uiteraard besef ik heel goed dat het belangrijk is om hierover een perspectief te creëren, maar dat is heel, heel moeilijk gezien de huidige epidemiologische situatie.
We zitten volop in de opbouw naar verstrengde maatregelen. Ik zie voorlopig niet echt een window of opportunity voor versoepelingen. Zodra dat er wel is, zal ik de cultuuractiviteiten extra muros, natuurlijk in overleg met minister Weyts en de virologen, zo snel mogelijk weer toelaten. Gezien de evolutie van de epidemie, kan ik daar op dit moment weinig perspectief op bieden, wat ik erg betreur.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Voor die sector is het perspectief heel belangrijk. Normaal gezien starten al die schoolvoorstellingen in oktober. De sector zit nu natuurlijk met een grote onwetendheid. De betrokkenen moeten beslissen welke plannen ze voor de komende maanden en het tweede semester zullen maken. Ze begrijpen dat alles veilig moet gebeuren en dat ze naar de cijfers moeten kijken, maar ze hopen, net als wij allemaal, dat er mogelijkheden zijn om te versoepelen en de activiteiten extra muros te laten doorgaan.
Ik denk ook dat dit op een veilige manier kan gebeuren. Het Overleg Kunstenorganisaties (oKo) heeft hierover gecommuniceerd en heeft lokale politici opgeroepen om, samen met de verantwoordelijken voor het onderwijs, duidelijk te communiceren over wat allemaal op een veilige manier mogelijk is. We zien dat lokaal beslissingen worden genomen die het zelfs voor lagere scholen alleen maar moeilijker maken om naar jeugdvoorstellingen te gaan. Ik vrees dat er nood is aan een signaal dat het op een veilige manier wel kan. Vaak wordt zonder voldoende overleg of onvoldoende op kennis gebaseerd een negatief advies gegeven, terwijl eigenlijk veel kan. Dat is hetzelfde. De voorstellingen kunnen doorgaan en de veiligheid van het publiek kan worden gegarandeerd.
Op basis van de sectorgids voor de professionele kunsten en de protocollen voor het onderwijs is zelfs een voorbeeld van een draaiboek voor schoolvoorstellingen opgemaakt. Dat verloopt dan volledig volgens de regels. Misschien is dat een voorbeeld dat wij ook mee kunnen uitdragen. We kunnen de lokale besturen en vooral de scholen erop wijzen dat het op een veilige manier kan. Het draaiboek is heel mooi opgebouwd. Er staat in hoe reservaties met een eenvoudig systeem kunnen. Er kan vooral worden gereserveerd en gemakkelijk worden geannuleerd, zodat enkel wordt betaald op basis van het aantal deelnemende leerlingen. Er is een zaalplan. Er zijn algemene veiligheidsmaatregelen en richtlijnen voor de beveiliging.
Minister-president, ik heb een bijkomende vraag. Hebt u weet van dit voorbeeld van een draaiboek? Kunt u dit ter sprake brengen tijdens het overleg tussen uw kabinet en het kabinet van de minister van Onderwijs?
Ik wil nog even terugkomen op de corona-activiteitenpremie. Er zijn mogelijkheden om boekingskantoren te ondersteunen in verband met de uitkoopsommen voor het jeugdtheater, waardoor de publieksdruk wegvalt. Ik wil dat debat hier niet volledig openen. Ik heb een heel uitgebreide vraag om uitleg ingediend om hier in detail op in te gaan. Ik kijk ernaar uit volgende week het debat over de corona-activiteitenpremie ten gronde te voeren.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik heb op dit ogenblik geen kennis van het draaiboek. Misschien is het bij de Cultuurcel toegekomen. Ik zal me bevragen. Iets in mij zegt dat we met betrekking tot evenementen en publieksactiviteiten morgen in een andere wereld wakker zullen worden. Ik hoop dat we dergelijke zaken binnen een paar weken opnieuw zullen kunnen bespreken, maar als ik de voorbereidingen voor de vergadering van het Overlegcomité op 16 oktober 2020 en de evolutie van de epidemiologische situatie zie, denk ik dat het van realisme getuigt te zeggen dat we op dat vlak morgen in een andere wereld zullen terechtkomen.
Maar ik zal zeker het draaiboek zien op te vragen om te bekijken in welke mate we dat kunnen implementeren als we weer over de piek heen zijn en de zaken opnieuw gunstiger evolueren.
Ondertussen krijg ik hier het bericht dat de Cel Cultuur het draaiboek effectief heeft.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Ik ben uiteraard ook bevreesd voor wat er allemaal gaat komen, en dat we morgen in een andere wereld wakker worden. Het is belangrijk dat we bekijken hoe we de sector van het jeugdtheater kunnen ondersteunen en door deze moeilijke periode kunnen krijgen. Ik hoop dat we de maatregelen die nodig zijn alleen maar moeten treffen om zo snel mogelijk terug naar een normale situatie te gaan. Het is belangrijk dat, als het zover is, die schoolvoorstellingen onmiddellijk opnieuw kunnen starten. Dat kan alleen maar als zij de ondersteuning krijgen, zodat zij niet allemaal kopje onder gaan.
Ik zal dit in de toekomst zeker blijven opvolgen. Maar ik kijk alvast uit naar de mogelijkheden die er zijn binnen die activiteiten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.