Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Uit de hoorzitting van het Vlaams Expertisecentrum Kindermishandeling (VECK) bleek dat kinderen in kwetsbare posities extra hard getroffen werden door de coronacrisis, vooral door het wegvallen van beschermende factoren zoals school, hobby’s, sociale contacten en natuurlijk de toename van risicofactoren zoals financiële problemen en de drukte.
We weten ook dat praten over geweld heel moeilijk is: een op de drie houdt het verborgen voor de directe omgeving.
Tijdens de uiteenzetting benadrukte het VECK dat het heel belangrijk is dat hulpbronnen in de samenleving overeind worden gehouden, zoals scholen, de kinderopvang, sport en vrije tijd, om die kinderen op te vangen. De werkdruk van het vertrouwenscentrum kindermishandeling blijkt ook een heikel punt. We zien dat hun activiteiten enorm toegenomen zijn.
Ook de Kindreflex is een ‘good practice’: de visie over hoe je naar kinderen moet kijken en hoe je ermee moet omgaan als er nood is aan ondersteuning. Eigenlijk zou iedereen in de samenleving die met volwassenen werkt die moeten toepassen. De Kindreflex zal dus sneller en beter uitgerold moeten worden.
Vandaar een aantal vragen aan u, minister.
De besmettingen schieten momenteel weer de hoogte in. Met de uiteenzetting van het VECK in het achterhoofd, hoe wilt u ervoor zorgen dat de kinderen niet opnieuw geïsoleerd geraken van de verschillende leefdomeinen bij een eventuele nieuwe lockdown?
Hoe wilt u de hulpmogelijkheden voor de vertrouwenscentra kindermishandeling versterken?
Hoe wilt u ervoor zorgen dat meer kinderen en jongeren durven te praten over het misbruik dat ze ervaren?
U maakte al middelen vrij voor de Kindreflex in de sectoren bij uitstek zoals de centra algemeen welzijnswerk (CAW’s), spoeddiensten en justitiehuizen, maar er zijn nog andere sectoren die er nood aan hebben. Welke andere sectoren zult u aanspreken in het kader van de Kindreflex? En hoe zal men ervaring opdoen over wat goed werkt in die sectoren?
Minister Beke heeft het woord.
We weten dat kinderen uit gezinnen met een grotere kwetsbaarheid moeilijker terugkeren naar de opvang. Samen met de lokale besturen en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) proberen de organisatoren van buitenschoolse kinderopvang zoveel mogelijk kinderen te blijven bereiken. De eerste coronagolf heeft de werkzaamheid daarover sowieso al verhoogd.
Daarenboven heeft het agentschap Opgroeien ook de partners van de Huizen van het Kind en de lokale loketten kinderopvang aangeschreven om verhoogde aandacht te vragen voor kinderen uit kwetsbare gezinnen en hun ‘terugkeer’ naar de opvang.
We waken er ook over dat er – ook bij verstrenging van de coronamaatregelen – naast de digitale kanalen altijd een beperkte fysieke dienstverlening mogelijk blijft binnen de gezinsondersteuning en de jeugdhulp.
In uitvoering van het regeerakkoord, met name voor wat betreft de vertrouwenscentra en de ondersteuningscentra jeugdzorg, is het agentschap Opgroeien recent een nieuwe dialoog gestart met de sector om te onderzoeken hoe de hulpverlenende kernopdrachten van de vertrouwenscentra kindermishandeling (VK’s) duidelijker geëxpliciteerd en gewaarborgd kunnen worden, en hoe ze nog meer complementair kunnen zijn in een snel evoluerend jeugdhulplandschap.
Concreet willen de VK’s zelf ook bekijken op welke manier ze hun breed palet aan activiteiten, zoals onderzoek, indicatiestelling, begeleiding, online hulpverlening, casuscoördinatie, consult en doorverwijzing, op een nog betere en nog sterkere manier complementair kunnen laten aansluiten bij de activiteiten van de andere partners in de jeugdhulp.
Prevalentiestudies met retrospectieve getuigenissen tonen aan dat vele jongeren het geheim van misbruik of mishandeling ettelijke jaren met zich meedragen, dikwijls tot diep in hun volwassenheid, niet zelden met alle gevolgen van dien op persoonlijk, relationeel en professioneel vlak. Angst, schuld- en schaamtegevoelens maken dat vele jongeren slechts in volstrekte anonimiteit de eerste stappen durven te zetten richting onthulling en hulp.
Nupraatikerover.be is een chatbox waarbij dergelijke stappen in vertrouwelijkheid gezet kunnen worden, en dat onder begeleiding van eenzelfde professional die procesmatig werkt, het eigen tempo van de jongere volgend over verschillende sessies heen. De vertrouwenscentra hebben in de afgelopen vijf jaar de methodiek van de chat ontwikkeld en zullen daar de komende jaren in blijven investeren. We zullen die ontwikkeling ook verder ondersteunen.
Een nieuwe opportuniteit dient zich daarvoor momenteel ook aan via het chataanbod gelinkt aan de website www.seksueelgeweld.be. Dat aanbod wordt momenteel vormgegeven vanuit het Universitair Ziekenhuis Gent in opdracht van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, maar wordt door de bevoegdheidsoverdracht ingebed binnen het Vlaamse hulpverleningsbeleid. De gesprekken daarover zijn momenteel lopende; de contouren van die nieuwe inbedding zullen de komende weken duidelijker worden.
De ingeslagen weg van vroegdetectie en -interventie via professionals en organisaties die werken met volwassenen en werkzaam zijn buiten de jeugdhulp, verdient voortzetting. Het VECK zet naar maximaal vermogen in op die evoluties. Het kreeg een extra subsidie in het kader van het actieplan ‘mentaal welzijn’ voor de door u genoemde uitrol.
Het VECK is zelf vragende partij om die uitrol systematisch en goed doordacht aan te pakken. Wij voorzien voor het VECK, na evaluatie van de huidige uitrol in onder meer de CAW’s en de spoeddiensten, in de mogelijkheid om hun expertise structureel te financieren. Die financiering zal toelaten om verder te verbreden en de Kindreflex ook in andere domeinen uit te rollen.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Ik denk inderdaad dat het heel belangrijk is dat we ervoor zorgen dat we hobby’s en school zo maximaal mogelijk behouden voor kinderen, want uit de hoorzittingen over kinderopvang is inderdaad gebleken dat de kinderen die niet terugkeren naar de kinderopvang, net de kwetsbaren zijn. Dat is nu net die populatie die we zeker en vast niet uit het oog mogen verliezen.
Ik vind het heel goed dat u ook via de VVSG, de lokale besturen en ook via de Huizen van het Kind …, dat er daarmee wordt samengewerkt om ervoor te zorgen dat we in de buitenschoolse kinderopvang die gezinnen opnieuw proberen aan te trekken.
Het is heel goed dat het vertrouwenscentrum met de chat zou werken. Dat is een absolute meerwaarde.
Het agentschap zal naar de kernopdrachten kijken. Ik weet niet of daar een bepaalde einddatum voor vastligt of wanneer men daar conclusies uit kan trekken? Kunt u daarover al meer info geven?
De heer Parys heeft het woord.
Er is een verontrustende stijging van het dark number of het cijfer van niet-geregistreerde gevallen van kindermishandeling. Deze blijven onder de radar en kennen we dus ook niet. Wat kunt u doen om ervoor te zorgen dat we dat cijfer zo laag mogelijk houden?
Dan heb ik een vraag over lotgenotengroepen. We zien dat personen die als kind mishandeld zijn, zich als volwassene vaak eenzaam en alleen voelen. In Nederland zijn er lotgenotengroepen die deels een antwoord op dat probleem bieden. Zult u actief actie ondernemen om ook in Vlaanderen lotgenotengroepen op te richten?
In het regeerakkoord staat dat de vertrouwenscentra kindermishandeling en de ondersteuningscentra jeugdzorg tot een gemandateerde voorziening moeten worden samengebracht. Hoever staat men hiermee?
Minister Beke heeft het woord.
Mijnheer Parys, dat laatste staat inderdaad in het regeerakkoord. We hebben de vertegenwoordigers van de VK’s op het kabinet al uitgenodigd. We hebben het over die samensmelting gehad, maar ook over een aantal andere zaken. We zullen daar verdere stappen in zetten om dit plan te kunnen uitvoeren.
De lotgenotengroepen zijn natuurlijk een belangrijk element. Die zullen we in onze aanpak in de toekomst ook verder ondersteunen.
De evaluatie door het agentschap is op dit ogenblik lopende, mevrouw Saeys.
De vraag om uitleg is afgehandeld.