Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, ik zal een zeer korte vraag stellen over ecocide dat is opgenomen in het federaal regeerakkoord. Ik hoop dat we daarover geen debat krijgen zoals daarnet met mevrouw Schryvers.
Het federaal regeerakkoord wil ecocide, het doelbewust vernietigen van ecologische systemen, bestraffen. Dat misdrijf zou eventueel worden opgenomen in het nieuwe strafwetboek.
Uiteraard is dat vrij specifiek omschreven. Wij vinden dit een zeer goede zaak aangezien het ons beter in staat zal stellen om het milieu te beschermen. Wel maken we de bedenking dat daarmee een aantal overlappingen veroorzaakt worden met milieumisdrijven, die nu op gewestelijk vlak aangepakt worden met administratieve boetes.
Een dubbele aanpak is beter dan geen aanpak maar ik wil u hier toch kort over ondervragen, minister.
Wat vindt u ervan dat de federale regering deze specifieke vorm van criminaliteit, namelijk ecocriminaliteit, in het strafwetboek zal opnemen?
Plant u een gesprek met de federale minister van Justitie in verband met deze aangelegenheid?
Denkt u dat er overlappingen zullen zijn met Vlaanderen? Hoe ziet u zelf de taakverdeling tussen de gewestelijke bevoegdheid die Vlaanderen ter zake heeft en het federale niveau, waar men een meer gedetailleerde beschrijving van deze vorm van criminaliteit in het strafwetboek kent?
Minister Demir heeft het woord.
U weet dat ik meestal heel aimabel ben, mijnheer Vandenhove, maar ik kan er niet tegen als er in de krant zaken staan die niet kloppen. Dat kan niet als men de bevolking goed wil informeren.
In het federaal regeerakkoord werd ecocide opgenomen onder het hoofdstuk Justitie en Veiligheid. Ecocide, in uw vraag beschreven als “het doelbewust vernietigen van ecologische systemen”, kent juridisch gezien geen afgelijnde definitie. Er zal dus nog wat werk aan voorafgaan voor dit concreet wordt gemaakt.
De meest gedragen definitie verwijst evenwel naar de grootschalige aantasting van ecosystemen door menselijk toedoen. Ecosystemen staan wereldwijd ook onder druk. Het verdwijnen van leefgebieden, milieuverontreiniging en de introductie van invasieve soorten leiden tot de afname van biodiversiteit. Bovendien komt daardoor in Vlaanderen bijvoorbeeld ook de waterbevoorrading in het gedrang.
Ik wil dan ook ambitieuze stappen zetten om de Europese biodiversiteitsstrategie te realiseren en het pesticidegebruik terug te dringen tot het strikt noodzakelijke. U hebt me hierover al verschillende keren ondervraagd. Hierbij zet ik maximaal in op een evidencebased policy. Het voorkomen en aanpakken van risico’s voor de omgeving, het bevorderen van de naleving van de regelgeving en het voorkomen van de overtreding staan hierbij centraal, en niet het sanctioneren van de overtredingen op zich.
Uiteraard is handhaving ook cruciaal. In Vlaanderen worden straffen voor het niet naleven van de milieuwetgeving geregeld volgens het Milieuhandhavingsdecreet. Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen inbreuken en misdrijven. Het eerste betreft lichte schendingen met een beperkte impact op de mens of het milieu, die met bestuurlijke maatregelen worden afgehandeld. Een milieumisdrijf daarentegen is een gedraging in strijd met het Milieuhandhavingsdecreet, die wordt neergeschreven in een proces-verbaal en vervolgens ook strafrechtelijk kan worden behandeld. De Procureur des Konings beslist of een zaak strafrechtelijk wordt vervolgd of dat ze bestuurlijk afgehandeld wordt. Ik heb laatst zo’n dossier gehad waarbij de Procureur des Konings heeft beslist om de zaak niet strafrechtelijk te vervolgen. Ik begrijp niet altijd waarom dat soms wel en soms niet gebeurt, mijnheer Vandenhove. Men zou eigenlijk elke zware inbreuk die omschreven wordt als een milieumisdrijf strafrechtelijk moeten vervolgen. Dat blijkt toch uitzonderlijk te zijn, merk ik. We zullen ook kijken wat we daaraan vanuit het Vlaamse niveau kunnen doen.
Zoals gesteld in het Vlaams regeerakkoord situeert een geïntegreerde handhaving zich niet louter op Vlaams niveau, maar ook ten aanzien van andere actoren. Een duidelijke afbakening en afstemming is hiervoor noodzakelijk. Dit brengt me dan ook bij uw tweede vraag. Aanstaande vrijdag 16 oktober 2020 zit mijn kabinet samen met het kabinet van minister Van Quickenborne om onder andere deze aangelegenheid te bespreken. Met betrekking tot een eventuele taakverdeling wacht ik dan ook graag dit eerste overleg af alsook het advies van de experten over de opname van ecocide in het nieuwe strafwetboek.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord.
Ik kan het alleen maar toejuichen dat u vrijdag al dat overleg hebt. Ik denk dat het goed is dat er opgetreden en gehandhaafd wordt als het over milieumisdrijven gaat. Goede afspraken maken goede vrienden. Chapeau voor die snelle afspraak.
U hebt twee dingen gezegd waarmee ik het eens ben. Je kunt je uiteraard de vraag stellen waarom het parket de ene keer wel en de andere keer niet vervolgt. Dat is natuurlijk de autonomie van het parket en het gerecht, maar ik deel uw mening dat ze inderdaad meer zouden mogen vervolgen als het over milieumisdrijven gaat. Ten tweede weet u dat u in de vermindering van pesticiden in mij een partner hebt. Ik ben hierover trouwens al een aantal vragen aan het voorbereiden. Ik kijk uit naar de belofte die u hebt gemaakt dat tegen het einde van dit jaar of het begin van volgend jaar die screening achter de rug zal zijn, zodat we kunnen kijken of er bijgestuurd moet worden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.